Q.1 - Chương 275: Cô gái chăn cừu (2)

Thấy hắn gật đầu, Lưu Tây Qua nở nụ cười tự đắc:
- Hoàng đế có tốt cũng chỉ có thể sống trăm năm, được cái là họ thường suy nghĩ làm sao kéo dài cơ nghiệp mấy trăm năm. Mỗi tội nếu con cháu quá ngốc, không hiểu được nỗi khổ tâm của tiền nhân thì xã hội sẽ loạn. Ta chỉ cần nhìn thấy những người đi theo mình đều sống tốt là ta vui vẻ rồi. Có lúc, ta cảm thấy mình giống như một cô gái chăn cừu. Khi ta còn bé, thấy cừu nuôi được mập mạp là ta rất cao hứng, còn nếu chúng bị bệnh là ta lo lắng đến mức khóc òa lên. Về phần sau khi ta chết, họ muốn sống tốt thì phải tự mình vùng vẫy để sống. Ta không muốn họ quá khó khăn nên mới giúp họ, có lẽ là vì ta không nhịn được khi thấy họ quá khổ thôi...

Ninh Nghị nghe lời này bật thốt lên:
- Đây mới chính là đại anh hùng.

Hắn đã sớm nhận ra cô gái này không quá nhạy cảm về chuyện chính trị. Nàng suốt ngày nghiên cứu cuộc sống chính trị, tìm hiểu nhân tính lòng người; thảo luận với Ninh Nghị làm thế nào để quản lý một cái trại có nhiều kẻ cứng đầu, thích phản ứng. Nhưng cái thục sự nàng quan tâm chẳng qua cũng chỉ là cái trại này, cái trại của nhà nàng và tình hình xung quanh nó mà thôi. Theo Ninh Nghị, việc nàng muốn người đi theo mình không quá khổ, được sống như một con người là một suy nghĩ rất chân tình.

- Ta không phải đại anh hùng. Chỉ cần bên cạnh ta không có ai phải rơi lệ là ta đã yên tâm rồi.
Cô gái lắc đầu một cái, trầm mặc hồi lâu:
- Vốn vì để mọi người có cuộc sống tốt hơn, để thế đạo có thêm công đạo nên ta mới tạo phản. Nhưng cũng không biết tại sao, cho tới bây giờ, tất cả mọi người đã đều khác trước. Lúc trước họ bị mấy tên quan lại cướp bóc đồ của họ. Nhưng bây giờ họ không những thích tranh giành làm quan, mà còn thích đi cướp bóc đồ của người khác, suốt ngày đánh tới đánh lui. Dù Phương thúc thúc thật sự thành công, nhưng suy cho cùng, Vĩnh Nhạc và triều Vũ có gì khác nhau đâu? Ta chỉ cần có cơm ăn, chuyện khởi sự này có quan hệ gì tới ta cơ chứ? Sau trăm năm, kiểu gì chẳng có người tạo phản… Nhưng mà ta cũng không thể quan tâm nhiều như vậy. Phương thúc thúc khởi sự, ta có thể làm nữ hoàng đế của mình, quản trại của ta. Người trong trại chỉ cần sống tốt một chút, đó đã là kết quả tốt nhất rồi... Ninh Lập Hằng, ngươi là người đọc sách, trăm ngàn năm qua đều giống nhau, không có cuộc sống nào tốt hơn thế, đúng không?

Ninh Nghị gật đầu:
- Thật ra thì đã rất tốt rồi.

Lưu Tây Qua bật cười:
- Đã rất tốt chính là chưa tốt. Ngươi nói cho rõ ràng xem nào.

Ánh sao lấp lánh, nước sông thì thầm, hai người ngồi ở bờ sông, tán gẫu tới tận chủ đề này. Ninh Nghị cảm thấy có chút buồn cười, lắc đầu một cái:
- Đã… tức là tốt rồi, có thể làm cô gái chăn cừu là tốt nhất.

- Mấy kẻ đọc sách như các ngươi suốt ngày cứ nói cái gì mà thiên hạ đại đồng. Ngươi cứ coi như đang tán gẫu, nói một chút về chuyện này đi...

- Thiên hạ đại đồng?
Ninh Nghị bật cười:
- Làm gì có chuyện như vậy, cũng giống như cô nói, chỉ khác nhau giữa tốt hơn một chút và kém hơn một chút mà thôi. Mấy ngàn năm trước, trong một trăm người thì có chín mươi chín người làm đầy tớ, mười người sống sung sướng. Dần cho tới bây giờ, tám mươi chín người làm nông dân, mười một người sống sung sướng, nói cuộc sống tiến bộ chính là nói cái này. Đại đồng tức là một trăm người đều sống sung sướng cả trăm. Chẳng qua, dù ở thời điểm xấu nhất ít ra cũng có mười người sống sung sướng; còn ở thời điểm tốt nhất, kiểu gì cũng sẽ có mười người chịu khổ...

- Vậy chúng ta bây giờ thì sao?

- Làm một phép so sánh, bên ngoài ba mươi người sống sung sướng thì Bá Đao doanh có bốn mươi người sống sung sướng. Nếu bên ngoài có bốn mươi người sống sung sướng thì hoàng đế đó tốt, chỉ có ba mươi người sống sung sướng thì hoàng đế đó là hôn quân. Cân nhắc từ điểm này, ba mươi người sống sung sướng và bốn mươi người sống sung sướng chính là sự khác biệt.

Cô gái cười nói:
- Năm mươi bước cười một trăm bước. (1)

(1): Hai người lính khi giáp trận đều sợ hãi bỏ chạy, người chạy năm mươi bước chê người chạy một trăm bước là hèn nhát. Kỳ thực cả hai cùng là hèn nhát, cùng là hèn kém mà lại chê cười nhau.

- Chuyện trên đời toàn là kiểu chó chê mèo lắm lông, khá hơn một chút là tốt rồi. Có những người không thể làm cho thiên hạ đại đồng nên chẳng làm gì nữa cả...
Ninh Nghị thở dài:
- Tất cả đều là sâu mọt.

Cô gái suy nghĩ một lúc rồi nói:
- Ninh Lập Hằng, trong lòng ngươi có ý tưởng gì phải không?
Sau đó, nở nụ cười:
- Ngươi là thư sinh. Thư sinh đều muốn thiên địa đại đồng. Ngươi cũng nghĩ tới điều này, đúng không?

- Không có, chẳng qua, thật sự có một khả năng...

- Khả năng gì?

- Trong Bá Đao doanh nếu có hai Lưu Đại Bưu thì sẽ thế nào?

- Hả?

- Hai người các ngươi, ai làm cho mọi người sống sung sướng hơn, ai làm cho mọi người vui vẻ hơn thì có thể làm trại chủ, để cho mọi người bầu chọn.

- Ta sẽ lôi kéo phân hóa, sau đó giết người kia...

- Nếu như ai cũng có thể làm Lưu Đại Bưu thì sao? Cứ giả như bây giờ ta muốn làm trại chủ, ta liền nói ra ngoài rằng ta làm tốt hơn ngươi. Sau đó ta làm một số việc, tất cả mọi người đều bắt đầu tin ta. Tiếp theo, tổng quản Thiên Nam cũng muốn làm trại chủ, hắn cũng làm rất nhiều chuyện... Trong số chúng ta, ai làm trại chủ sẽ do mọi người trong trại chọn...

- Trại là cơ nghiệp tổ tông, làm gì có chuyện để cho mọi người chọn lựa như ngươi nói. Nếu làm như vậy chính là kết bè kết giết ta, ta cũng sẽ tìm cách giết các ngươi. Những người trước đây đi theo phụ thân ta vẫn còn, ngươi có muốn làm trại chủ cũng không được.

Nghĩ tới vấn đề này, cô gái hơi ngước mặt, trả lời rất tự tin.

- Nhưng mà nếu đã đại đồng, tức là không phân cao thấp, tất cả mọi người đều giống nhau. Cô dựa vào cái gì để làm trại chủ? Còn ta tại sao không thể làm trại chủ được?

- Trại là do cha ta dựng lên, tất cả mọi người đều đi theo cha ta, có thể coi là tài sản của gia đình ta. Ngươi không thể dựa vào chuyện không phân cao thấp, thấy nhà ta giàu có là tới giành được.

"..."
Ninh Nghị im lặng không nói gì.

- Ngươi không phản đối.

- Không phân cao thấp, mọi người đều như nhau. Hiện giờ trại là của nhà cô, nhưng người trong trại lại không phải. Họ tập trung lại với nhau chỉ vì muốn có cuộc sống tốt hơn một chút. Bọn họ tạo ra giá trị… À, những thứ liên quan tới quan hệ sản xuất hơi phức tạp một chút.
Vốn định bàn luận ít lâu nhưng Ninh Nghị cảm thấy có chút nhức đầu, nói tiếp chuyện này có lẽ mất cả đêm mới xong:
- Nhưng... nói đơn giản một chút. Nếu đem trại của cô quy ra tiền bạc, cô là một đại phú ông. Còn mọi người trong trại cùng nhau làm việc, cùng chia nhau số tiền kiếm được. Cô là trại chủ, có thể được chia nhiều hơn. Bây giờ cô là một quả dưa hấu tốt, có lương tâm, người trong trại được hưởng bốn phần mười sự công bằng. Nhưng nếu cô là quả dưa hấu xấu, cô chỉ biết tham tiền, người trong trại chỉ còn ba phần mười sự công bằng.

Lưu Tây Qua mím môi cười.

- Nếu cô muốn có năm phần mười sự công bình, tức là phải để cho mọi người tự do đưa ra ý kiến. Nào là năm nay bán đồ ở đâu, chia tiền như thế nào... Cô không thể một mình quyết định được nữa, thậm chí là phải có người giám sát cô. Nghĩ đi nghĩ lại, lúc đó mọi người đều coi chuyện chia tiền là công bình, nếu họ cảm thấy không công bình thì sang năm sau cô sẽ không còn là trại chủ nữa.

- Vô dụng thôi.
Cô gái nói:
- Bây giờ ta là dưa hấu xấu xa. Ta làm trại chủ nhưng trại cũng không tốt hơn trước kia là bao nhiêu. Trại là của nhà ta, do ta quyết định, kẻ nào không phục ta đuổi hết, giết hết, sau này cũng như vậy. Nếu như ta làm dưa hấu tốt, chỉ làm mấy năm là xuống đài, chỉ làm được mấy năm có bốn phần mười sự công bình; nhưng nếu dưa hấu xấu lên đài, trại sẽ kéo dài được mấy chục năm nhưng chỉ với ba phần mười sự công bình.

- Cho nên phải có giám sát, tam quyền phân lập, để cho quyền lực của trại chủ không còn lớn như vậy nữa. Cơ chế giám sát không chỉ có một hai tầng... Quan trọng nhất là phải tuyên truyền cho người trong trại đều tin vào một điều: mọi người đều bình đẳng, không phân cao thấp. Tại sao lại bình đẳng? Tại sao không phân chia cao thấp? Phải có nhiều người cùng nghiên cứu, viết ra những cuốn sách mang tính chất quan điểm, lý luận, lưu truyền đời này qua đời khác, giống như Nho gia bây giờ vậy... Sự công bằng không có nghĩa là ai thích gì thì chọn nấy. Bởi vì nếu đã được chọn rồi tức là chẳng ai muốn làm gì; ai cũng chỉ muốn làm ông chủ chỉ tay sai việc mà thôi… Đây chính là năm mươi bước. Nếu không có cơ chế quyền lực chặt chẽ từ trên xuống dưới, không có sự trách nhiệm đi kèm; nếu như ai cũng chỉ thấy quyền lực, không thấy trách nhiệm thì năm mươi bước cũng không được...

- Nếu cuộc sống có khoảng năm mươi phần trăm sự công bằng, kiểu gì cũng sẽ có nhiều việc tốt hơn. Nếu ta muốn tạo phản, quan điểm này sẽ giúp ta lôi kéo được rất nhiều người. Khi đã làm hoàng đế rồi, việc ta suy nghĩ đầu tiên không phải là ngăn mọi người tạo phản, mà là làm sao để mọi người ai cũng chọn ta làm Hoàng đế. Cứ như vậy, dù qua ngàn năm nữa cũng sẽ không có thêm một ai tạo phản...

Chương trình ủng hộ thương hiệu Việt của Tàng Thư Viện: