Người thỉnh kinh, hiện ở Trường An.
Chỉ có kinh văn thôi thì không mang nhiều ý nghĩa, rốt cuộc việc chép lại từng nét chữ mà không hiểu thấu được ý tứ bên trong, chẳng khác nào chỉ là một công cụ sao chép vô tri vô giác.
Phỉ Tiềm không chỉ muốn in vài quyển Đạo Đức Kinh một cách đơn giản, cho dù là để cho Đức Cách Lãng Tề dùng máu heo, bò, dê để chép, hay dùng bột vàng để viết, cũng chẳng có bất kỳ pháp thuật thần thông nào.
Thần thông lớn nhất của Đạo Đức Kinh nằm ở tư tưởng của nó.
Vì vậy, Phỉ Tiềm bảo Đức Cách Lãng Tề trước hết phải ở lại Trường An học tập một thời gian, ít nhất phải thông thạo tiếng Hán rồi mới có thể chính xác dịch Đạo Đức Kinh, truyền đạt chân ý của giáo phái Ngũ Phương Thượng Đế.
Thế nên Đức Cách Lãng Tề liền cư trú gần Trường An, rồi hắn phát hiện ra rất nhiều điều hoàn toàn khác biệt với vùng đất tuyết, nơi quê hương hắn...
Chẳng hạn như cối xay nước.
Đức Cách Lãng Tề mở to mắt, nhìn bột mì mịn màng trắng tinh từng chút một từ kẽ đá của cối xay tuôn ra, rơi vào máng đá, cuối cùng đổ vào thùng gỗ.
Vùng tuyết cũng có cối xay, nhưng không có cối xay nước.
Vì vậy, Đức Cách Lãng Tề không thể nào tưởng tượng được, một xưởng xay lớn như vậy, nhiều cối xay đến thế, mà chỉ cần một người, à không, thực ra là ba người, chia làm ba ca là có thể quản lý hết. Những bao lúa mì thô kệch lần lượt được nghiền thành bột mì trắng tinh.
Ừm, bột mì của Đại Hán thực ra không giống như loại trắng bệch đến đáng sợ của hậu thế, mà hơi ngả vàng, chỉ có điều trong mắt Đức Cách Lãng Tề, bấy nhiêu đã đủ để gọi là "trắng tinh" rồi.
Nếu chỉ nói rằng tương lai sẽ tốt đẹp, nhưng hiện tại mỗi ngày đều phải ăn cám nuốt rau, liệu có ai tin rằng tương lai thực sự hạnh phúc không?
Đức Cách Lãng Tề không tin. Hắn tin vào giáo lý Ngũ Phương Thượng Đế không hoàn toàn vì thế giới thần tiên mà giáo phái này vẽ ra đẹp đẽ đến nhường nào, mà bởi vì hắn thấy Trường An của Đại Hán quá đỗi hạnh phúc.
Ít nhất, so với vùng đất tuyết của Đức Cách Lãng Tề thì Trường An hạnh phúc hơn nhiều.
Con người ở những thời đại khác nhau có thái độ khác nhau đối với cùng một vật.
Như bột mì và cối xay, Đức Cách Lãng Tề xem đó như một kỹ thuật thần tiên, còn những người công nhân bận rộn trong xưởng xay ở Trường An thì nhìn hắn như thể hắn là một kẻ ngốc.
Đức Cách Lãng Tề hỏi những người công nhân trong xưởng cách thức vận hành của cối xay nước, nhưng công nhân ở đó nào hiểu được điều đó? Họ nói: "Chẳng phải mọi thứ đều như thế này sao? Đổ lúa mì vào cối đá, rồi bột mì tự nhiên chảy ra mà..."
Cái gì gọi là đều như thế này?
Cái gì gọi là tự nhiên chảy ra?
Sự giao tiếp của Đức Cách Lãng Tề thất bại. Hắn không hiểu nổi.
Vậy thì giữa hai người này, ai đúng ai sai?
Quan niệm của ai mới phản ánh đúng thực tế?
Trong mắt những công nhân ở xưởng xay, đây chỉ là một công việc, mỗi ngày đi làm rồi tan ca.
Còn đối với Đức Cách Lãng Tề, đây là một kỹ thuật quan trọng có thể thay đổi cuộc sống của dân chúng vùng tuyết...
Điều quan trọng là, trong thành Trường An, những kỹ thuật như thế này dường như có ở khắp mọi nơi.
Không chút che đậy, phô bày ngay trước mắt.
Giống như những cuốn sách trong thư quán, như những cuộc tranh luận trong Thanh Long tự, như những viên ngọc sáng lấp lánh có thể dễ dàng nhặt được, như những viên bảo thạch rực rỡ lộ ra bên vệ đường, khiến cho Đức Cách Lãng Tề hoa mắt chóng mặt.
Đức Cách Lãng Tề ngồi thất thần trên phiến đá bên ngoài cối xay nước, nhìn từng xe lúa mì biến thành từng xe bột mì, rồi nhìn những xưởng xay khác đứng liền kề nhau, và nghe tiếng nước sông Vị Thủy cuồn cuộn chảy, cuốn theo những bánh xe nước kêu rào rào không ngớt.
Đức Cách Lãng Tề bỗng nhiên cảm thấy một cảm giác khó tả về sự tách biệt đối với cuộc sống trước đây của mình, đối với thế giới ở vùng tuyết. Chẳng lẽ những người sống ở vùng tuyết giống như hắn trước đây, lại đang ở một thế giới khác hẳn với những người Hán trong thành Trường An này?
Hiện tượng hoàn toàn trái ngược với những quan niệm cũ kỹ của mình khiến Đức Cách Lãng Tề cảm thấy vô cùng bối rối.
Ngoài cối xay nước, ở Trường An, Đức Cách Lãng Tề còn nhìn thấy rất nhiều người già.
Rất, rất nhiều, đến mức khiến Đức Cách Lãng Tề, người vừa mới đến Trường An, cảm thấy kinh ngạc.
Trong mắt Đức Cách Lãng Tề, chẳng lẽ những người già này không cần phải tiếp tục làm việc sao? Nhìn họ vẫn còn khỏe mạnh, vẫn có thể gánh vác, cày ruộng, hay chặt củi, vậy mà họ lại có thể ngồi đó vui cười, không phải làm gì cả. Chẳng lẽ Đại Hán đã phú quý đến mức người già không còn phải lao động nữa sao?
Trong bộ lạc của Đức Cách Lãng Tề, không có khái niệm về người già, chỉ có kẻ sống và kẻ chết. Những ai có thể làm việc và những người sẽ làm việc trong tương lai là người sống, còn những ai không làm được nữa, thì là kẻ chết, hoặc là người sắp chết.
Ban đầu, Đức Cách Lãng Tề còn ngây ngô hỏi vài người già tại sao họ lại có thể nhàn hạ như vậy, hỏi tới tận gốc rễ rằng liệu họ đã chuẩn bị sẵn sàng cho cái chết chưa...
Kết quả là hắn suýt nữa bị mấy hắn lão dùng gậy đập cho một trận...
Lúc này Đức Cách Lãng Tề mới hiểu rằng, ở Đại Hán, người già có thể được dưỡng lão!
Người có tuổi, cho dù vẫn còn sức lao động, cũng không cần phải làm việc!
Vì sao?!
Hắn thắc mắc, hắn hỏi, rồi những người già đáp rằng, đó chẳng phải là chuyện tự nhiên sao? Đã già thì phải được dưỡng lão chứ, chẳng lẽ còn phải tiếp tục làm việc?
Chuyện đó làm sao mà lại là tự nhiên được?
Đức Cách Lãng Tề cảm thấy mình giống như một kẻ ngốc, đứng trước những điều mà người Hán cho là tự nhiên, nhưng hắn lại thấy không chút tự nhiên nào.
Giống như câu trả lời hắn nhận được ở cối xay nước vừa rồi.
Những người thợ trong xưởng xay chỉ cười nhạt và nói rằng có gì kỳ lạ đâu, cối xay nước nào chẳng hoạt động như thế?
Đức Cách Lãng Tề suy tư, trầm ngâm tìm kiếm câu trả lời.
Ở vùng tuyết, đối với dân thường, thời gian rất quý báu, ai nấy đều vô cùng bận rộn. Ruộng đồng phải cày cấy, thảm len phải dệt, lều bạt phải sửa sang, gia súc phải chăm sóc. Mỗi người đều phải làm việc từ lúc mở mắt cho đến khi nhắm mắt, chỉ có trẻ con ngây thơ và những thủ lĩnh quyền quý mới không phải lao động. Do đó, những người già trong số dân thường, khi không còn lao động được nữa, thường lặng lẽ chết đi, không làm gánh nặng cho gia đình.
Vậy mà người già ở Đại Hán lại có thể sống thảnh thơi như vậy?
Đây có phải là sự che chở của Ngũ Phương Thượng Đế chăng?
Nhưng Đức Cách Lãng Tề cũng rất thành tâm kính ngưỡng Ngũ Phương Thượng Đế, tại sao hắn lại không nhận được sự che chở như thế?
Đức Cách Lãng Tề đứng dậy, rời khỏi cối xay nước, trở về thành Trường An.
Trong đầu hắn đầy ắp câu hỏi, hắn tìm đến Quách Đồ, nhưng Quách Đồ, người trước đó chưa hoàn thành nhiệm vụ, rõ ràng chẳng có chút thiện cảm nào với Đức Cách Lãng Tề, ậm ừ qua loa, không muốn nói chuyện với hắn. Sau khi bị từ chối một cách không quá lạnh nhạt nhưng cũng không quá nhiệt tình, Đức Cách Lãng Tề loanh quanh ở nha môn, rồi tình cờ gặp được Phỉ Tiềm, người đang đến kiểm tra công việc.
Đức Cách Lãng Tề vội vàng chặn Phỉ Tiềm lại, quỳ xuống trước mặt Phỉ Tiềm, và đưa ra những thắc mắc của mình.
Phỉ Tiềm dẫn Đức Cách Lãng Tề vào đại sảnh, rồi cùng ngồi xuống.
Sau khi ngồi, Đức Cách Lãng Tề vẫn không ngừng lải nhải về những thắc mắc trong lòng, thành khẩn thỉnh giáo Phỉ Tiềm. Tại sao lại có hiện tượng như vậy, tại sao Đại Hán lại có được cối xay nước và nhiều sản phẩm khác, tại sao người già có thể hưởng thụ tuổi già hạnh phúc như vậy...
Phỉ Tiềm thoáng ngạc nhiên, bởi hắn tưởng rằng dân du mục đều cho rằng người già là gánh nặng, chỉ những người già còn khả năng lao động mới được coi là tốt. Thế nhưng, Đức Cách Lãng Tề lại nói rằng họ cũng mong muốn người già có thể sống lâu hơn, chỉ là vì họ không đủ khả năng nuôi dưỡng nhiều người già, nên những ai không còn làm việc được nữa đều phải chết.
Điều này quả thực thú vị.
Phỉ Tiềm vuốt râu, trầm ngâm suy nghĩ, cảm thấy khó có thể giải thích rõ ràng, bèn nói: “Chuyện dưỡng lão này thật sự cần phải tốn kém... Ừm, ở nơi ngươi sống không có hệ thống tiền tệ hoàn chỉnh, nếu ta giải thích thế, e rằng ngươi cũng khó lòng hiểu được…”
Rốt cuộc, Phỉ Tiềm cũng không thể nói thẳng với Đức Cách Lãng Tề rằng, kỳ thực, chỉ có khu vực Trường An và Tam Phụ là nơi có điều kiện khá tốt, còn ở nhiều nơi khác trong Đại Hán, người già vẫn phải làm việc cho đến khi qua đời, hoặc khi không thể lao động nữa thì họ cũng đi đến chỗ chết…
“Thế này đi,” Phỉ Tiềm nhìn Đức Cách Lãng Tề, “Trước khi ngươi hiểu rõ vấn đề này, ta sẽ nói cho ngươi biết vài điều... Ví như, thế nào là của cải, và thế nào là lao động...”
“Của cải?” Đức Cách Lãng Tề lặp lại.
Phỉ Tiềm gật đầu, “Những vấn đề như vậy, từ thuở xa xưa, tổ tiên người Hán chúng ta đã bắt đầu suy ngẫm và tìm hiểu rồi... Ví dụ như Quản Công và Mặc Tử…”
Quản Trọng, trong nhận thức về của cải xã hội, cho rằng các quý tộc và gia đình giàu có nên dùng gỗ chạm trổ để đốt lửa, và khi gặp năm mất mùa, cần tổ chức xây dựng công trình để dân nghèo có việc làm, càng bị thiên tai, càng cần khuấy động, còn quý tộc nào vì lo nghĩ cho dân đói mà tiết kiệm thì phải bị bắt và xử tội...
Trong khi đó, Mặc Tử, người có quan điểm trái ngược với Quản Trọng, lại cho rằng không nên làm vậy. Ông chủ trương tập trung tiền tài của quý tộc và đại hộ để xây dựng thủy lợi, xây nhà, khai hoang đất đai, trồng dâu và gai... tuyệt đối không nên phung phí tiền bạc vào những thứ như gỗ chạm trổ.
Quản Trọng nói rằng cần phải tiêu tiền, không tiêu tiền thì làm sao có thể tạo ra sự lưu thông? Cần phải tìm cách khiến ai cũng phải tiêu tiền, từng đồng bạc đều phải được sử dụng thì xã hội mới phát triển.
Mặc Tử thì lắc đầu, cho rằng không thể tiêu tiền phung phí, phải tiết kiệm, và đồng thời, cần có kế hoạch tăng dân số, cần phân phối phối ngẫu cho những người đơn thân, bảo đảm mỗi cặp vợ chồng ít nhất phải sinh ba con...
Vậy ai đúng, Quản Trọng hay Mặc Tử?
Nếu không xét đến bối cảnh cụ thể, thì việc phán xét một cách tuyệt đối đều có vấn đề.
Dù là Quản Trọng hay Mặc Tử, cả hai đều đúng. Họ, trong hoàn cảnh không có gì để tham khảo, đã dựa vào trí tuệ của mình để tìm kiếm những phương thức quản trị phù hợp với thực tế của họ, chứ không chỉ ngồi đó chờ đợi tìm cách sao chép từ người khác.
Vào thời Xuân Thu, bách gia chư tử tranh luận, mọi người đều đang tìm tòi trong dòng chảy lịch sử, gặp hòn đá nào thì nhặt lấy hòn đá ấy. Có những lý thuyết giống như chủ nghĩa cộng sản đơn giản, cũng có những mô hình sơ khai của chủ nghĩa tư bản, và điều thú vị là các lý thuyết đó không nhất thiết phải đấu đá đến sống chết, mà cùng tồn tại song hành.
Phỉ Tiềm vừa giảng giải, Đức Cách Lãng Tề vừa lắng nghe chăm chú.
“Một gia đình có của cải từ đâu mà ra? Là từ những người trong gia đình ấy lao động mà có,” Phỉ Tiềm từ tốn nói, “Gia đình hợp thành bộ lạc, làng xã, huyện ấp, rồi lớn hơn nữa là quận, là quốc gia... Vậy nên, của cải sinh ra từ lao động. Nếu không làm gì, tự nhiên sẽ không có của cải gì cả... Và phương thức lao động cũng có nhiều loại, như cày ruộng, hoặc làm việc trong các xưởng thủ công...”
Không chỉ về của cải, mà trong thời Xuân Thu Chiến Quốc, các bách gia cũng có những quan niệm khác nhau về lao động. Phương thức lao động của mỗi nhà cũng không giống nhau, tùy thuộc vào quan điểm và cách quản lý của họ.
Phỉ Tiềm nói: "Phát triển công nghiệp, xây dựng xưởng thủ công, theo cách của Quản Trọng, là cho rằng dùng nô lệ thì dễ trốn thoát, mà một khi đã trốn vào rừng sâu núi thẳm, việc truy bắt trở lại rất phiền phức. Còn dùng dân chúng làm lao động thì dân chúng sẽ bất mãn, mà trong tình thế 'toàn dân đều là binh lính', rất dễ gây rối loạn. Vì vậy, cách đơn giản nhất là giao mỏ cho các thương nhân giàu có, thu thuế ba phần mười, còn lại để thương nhân tự lo liệu. Chỉ cần họ nộp tiền đầy đủ, triều đình không cần can thiệp quá sâu. Khi cần thiết, có thể áp thuế nặng lên thương nhân, đồng thời khuyến khích họ tiêu dùng, từ đó điều tiết sự phân phối tài sản."
Phỉ Tiềm tiếp tục: "Còn Mặc Tử thì cho rằng, trước tiên phải giải thích cho dân chúng biết rằng việc này 'lợi ích lớn cho thiên hạ'. Sau đó, tập hợp của cải và nhân lực, trên dưới đồng lòng, tuân theo nghĩa vụ chung. Đội ngũ tiên phong là các đệ tử Mặc gia, những người nghiêm ngặt tuân thủ kỷ luật và chịu đựng gian khổ, dẫn dắt dân chúng sản xuất, rồi bán hoặc phân phối các sản phẩm sắt thép, thu thập tiền bạc, mở rộng sản xuất."
"Các quan điểm này, những tư tưởng tưởng chừng mâu thuẫn, đều được ghi chép lại, tồn tại chân thực trên mảnh đất Hoa Hạ."
"Vào thời Xuân Thu Chiến Quốc, không ai đặt câu hỏi Quản Trọng hay Mặc Tử thuộc về chủ nghĩa gì, cũng chẳng có vị 'chuyên gia' nào đứng ra múa rìu. Bởi lẽ, dù là Quản Trọng hay Mặc Tử, họ đều thẳng thắn thừa nhận rằng mục tiêu của họ là tập hợp dân tài, quy tụ sức mạnh của toàn dân, nhằm củng cố phòng thủ hoặc tranh đoạt bá quyền."
"Họ đều nói rằng, khi đã thu được của cải của dân chúng, thì phải sử dụng đúng cách, biết trân trọng, không được lãng phí sức dân vô ích..."
Phỉ Tiềm mỉm cười, tiếp lời: "Rồi, Nho gia xuất hiện, bắt đầu văn vẻ mà tô điểm những thứ không thực. Lời lẽ trên giấy thì càng đẹp đẽ, nhưng bản chất lại ngày càng rỗng tuếch. Đến thời sau, những điều này chỉ còn lại dối trá, giễu cợt và châm biếm. Công sức của dân chúng trở thành vinh quang của kẻ cầm quyền."
"Khi Tư Mã Công viết Sử Ký, hắn còn ca ngợi những trí tuệ khác biệt này. Nhưng đến thời Tấn, người ta dần dần không còn nhắc đến chúng nữa, đặc biệt là vấn đề trân trọng sức dân. Càng về sau, những điều liên quan đến sức dân trở nên hiếm hoi, chỉ còn lại một mớ chữ nghĩa được tô điểm, và bóng tối lan tràn khắp nơi."
Phỉ Tiềm nhìn Đức Cách Lãng Tề, nói thêm: "Ngươi bắt đầu chú ý đến người già, điều này rất tốt. Khi đã hiểu thế nào là của cải và lao động, ngươi sẽ hiểu rằng chỉ có những người cầm quyền quan tâm đến dân chúng thật sự mới chăm lo cho người già và trẻ nhỏ của họ... Ừm, có một câu nói: 'Trị đại quốc, như nấu tiểu tiên.'"
Phỉ Tiềm mỉm cười nói: "Đây là một trong những câu ta chuẩn bị đưa vào cuốn chân kinh cho ngươi... Người thường nghĩ rằng đó là dạy cách nấu ăn... nhưng ta nghĩ, ngươi sẽ hiểu được ý nghĩa thực sự của nó là gì..."
Đức Cách Lãng Tề suy nghĩ, ngẩng đầu lên, do dự hỏi: "Là... đồ ăn ư?"
Phỉ Tiềm gật đầu: "Cũng có chút liên quan... không sao, ngươi có thể từ từ suy ngẫm sau. Cứ hiểu theo cách ngươi nói về đồ ăn cũng được... Một gia đình mà người già không cần lao động, chẳng phải vì người trẻ trong gia đình có thể kiếm đủ lương thực, đảm bảo cả nhà no đủ hay sao?"
Đức Cách Lãng Tề suy nghĩ một chút rồi gật đầu: "Đúng vậy."
"Thế thì tốt, nếu vào lúc này, ta ra lệnh thu một phần lương thực từ người trẻ, với danh nghĩa thuế má, hoặc vì lý do nào khác..." Phỉ Tiềm dừng lại một lúc rồi nói tiếp: "Vậy những người trẻ ấy muốn để người già tiếp tục không phải lao động, họ có phải cố gắng hơn, để kiếm thêm lương thực cho gia đình mình không?"
Đức Cách Lãng Tề gật đầu đồng ý: "Đúng thế."
Phỉ Tiềm tiếp tục hỏi: "Nếu như... nếu người trẻ trong gia đình đã cố gắng hết sức, từ sáng sớm tới khuya, làm việc không ngừng nghỉ mà vẫn không thể kiếm đủ lương thực nuôi sống cả nhà thì sao? Lúc đó có phải người già cũng phải ra đồng làm việc không?"
Đức Cách Lãng Tề gật đầu: "Đúng vậy."
Phỉ Tiềm nói tiếp, giọng trầm xuống: "Ruộng đất chỉ có bấy nhiêu, đồng cỏ cũng chỉ có hạn. Dù có cố gắng thế nào, một mảnh ruộng, một vùng đồng cỏ cũng chỉ nuôi sống được một số người nhất định, đúng không? Nếu như dù người trẻ có làm việc chăm chỉ đến đâu mà vẫn không đủ lương thực nuôi gia đình, khi đó người già và người trẻ cùng phải tranh giành nhau phần lương thực ít ỏi, và sẽ xảy ra cảnh người già tự nguyện nhường lại cơ hội sống cho người trẻ."
Đức Cách Lãng Tề im lặng hồi lâu, rồi thở dài: "Đúng thế... Trong bộ tộc của ta, nhiều người già thật ra vẫn còn có thể làm việc, nhưng khi họ cảm thấy mình trở thành gánh nặng cho con cháu... họ sẽ chọn cái chết."
Phỉ Tiềm chậm rãi nói: "Người già đại diện cho kinh nghiệm và quá khứ, còn trẻ nhỏ là tương lai và hy vọng. Những kẻ cầm quyền chỉ chú trọng đến thanh niên và trung niên, dù họ nói gì đi nữa, cũng chỉ là muốn ép người trẻ làm việc nhiều hơn, chiếm đoạt thêm lương thực từ họ. Nếu người trẻ không thể nuôi nổi người già trong nhà, thì làm sao họ có thể nuôi được những người khác? Nếu một bộ tộc không nuôi nổi người già và trẻ nhỏ, thì làm sao những người trong bộ tộc còn có tinh thần để mở mang bờ cõi? Bộ tộc của ngươi... có phải cũng như vậy không?"
Nghe những lời này, Đức Cách Lãng Tề cúi đầu bái lạy trước Phỉ Tiềm, nói: "Xin tướng quân chỉ giáo."
Phỉ Tiềm đỡ Đức Cách Lãng Tề đứng dậy, nói: "Trong cuốn chân kinh mà ta chuẩn bị cho ngươi, có một câu thế này: 'Thái thượng, hạ tri hữu chi; kỳ thứ, thân nhi dự chi. Kỳ thứ, úy chi. Kỳ thứ, nhục chi. Tín bất túc yên, hữu bất tín yên. Du hề kỳ quý ngôn. Công thành sự toại, bách tính giai vị ngã tự nhiên.'"
Đức Cách Lãng Tề bối rối: "Ta không hiểu được ý nghĩa của nó..."
Hắn cảm thấy vô cùng hổ thẹn, như thể đang ngồi trước cửa một kho báu, chỉ cần bước một bước là có thể vào trong, nhưng lại không biết cách mở cánh cửa đó. So với đất đai cằn cỗi của Tuyết Khu, Trường An quả thực như một thần quốc!
Phỉ Tiềm mỉm cười: "Cứ từ từ mà học... Nhưng chỉ một mình ngươi thì sức lực có hạn, cần phải có nhiều người hơn thì mới có thể thay đổi quê hương của ngươi một cách tốt đẹp và nhanh chóng. Trước tiên, ngươi phải học thông thạo chữ viết và ngôn ngữ của người Hán, rồi ngươi mới có thể hiểu được ý nghĩa thực sự của cuốn chân kinh này... Cố gắng lên..." Phỉ Tiềm từ tốn nói, "Ngũ Phương Thượng Đế là thần của mọi người trên thiên hạ. Ngài bảo hộ người Hán chúng ta, cũng sẽ bảo hộ cả người dân vùng Tuyết Khu... Miễn là ngươi thành tâm kính ngưỡng."
Đức Cách Lãng Tề đáp lại với lòng kính trọng: "Ta nhất định sẽ cố gắng học tập... Ta sẽ mang giáo lý của Ngũ Phương Thượng Đế truyền bá khắp quê hương của mình."
Hắn giống như hạt lúa mì trong cối xay, bị xay xát, tước bỏ vỏ cứng, để lộ ra phần tâm trắng ngần, run rẩy khắc ghi dấu ấn của Ngũ Phương Thượng Đế, và những hoài nghi cuối cùng trong lòng hắn cũng bị nghiền nát thành tro bụi...
Danh Sách Chương:
Bạn đang đọc truyện trên website MeTruyenVip.com
BÌNH LUẬN THÀNH VIÊN
14 Tháng mười, 2020 21:00
h mới vào đọc c mới nhất, khá thất vọng nhưng thôi. drop
14 Tháng mười, 2020 06:29
Còn mỗi bộ này để theo dõi từng chương mỗi ngày. Anh em có bộ nào hay giới thiệu cho mình với. Thanks
13 Tháng mười, 2020 22:17
Anh em đam mê Tam quốc đọc đến 1906 thì cũng coi như gần end rồi. Thế của Tiềm giờ mạnh quá, chơi ko còn vui nữa :)) T chơi game Row cũng chỉ vui lúc ban đầu và đoạn đánh nhau ngang tay, khi kèo bắt đầu lệch là chán bỏ
13 Tháng mười, 2020 20:25
vừa đọc đến chương mới nhất thấy giao chỉ là định drop luôn, vào bình luận thấy cvt cũng drop nốt ==))))
Thật tình mà nói con tác truyện này hay đấy: xấu che đẹp khoe, lươn lẹo luồn lách các kiểu khá đỉnh,... là một cao thủ đàm phán, uốn cong thành thẳng đấy
13 Tháng mười, 2020 18:53
cvt ngừng cv vì chương 1906 nhắc tới vn,tiếc cho một bộ truyện hay
13 Tháng mười, 2020 16:16
Bác cover bộ truyện này lười thật sự, toàn mười mấy hai chục chương cover 1 lần @@
12 Tháng mười, 2020 22:20
@trieuvan84 ngày xưa chữ giáp cốt của tung của thì mình có chữ khoa đẩu. Sau nó sang đánh mình thì mới mất chữ phải đổi thành chữ nôm.
Còn @nhuphong tôi vote ông cứ cvt đi, đến lúc sang đánh hãy tính.
12 Tháng mười, 2020 16:38
thực ra trong chương mới của A Nhũ Phí Tiền nó chỉ ra 3 nguyên nhân làm cho Giao Chỉ, Cửu Chân lẫn Nhật Nam hay phát sinh phản loạn, mặt dù đã bị đánh chiếm và bị trị mấy trăm năm.
Thứ 2 là vừa đào hố vừa phân tích tình hình địa lý, phong thổ, cách trị dân cho Lưu chạy chạy, thế thôi.
Nói gì thì nói, Lịch sử là chuyện đã xảy ra, nhưng mà khi xem xét dữ kiện lịch sử thì phải đứng ở phía trung lập.
Tôi thấy ở trên có ông nào nói Nhật hay Hàn nó phát triển được văn hóa riêng, tôi lại không thấy vậy, bộ chữ viết mà còn xài hệ ngữ của TQ thì văn hóa phát sinh nó cũng chỉ là nhánh nhỏ thôi.
Tôi đồng ý vs ý kiến lượt những đoạn có liên quan đến GC.
12 Tháng mười, 2020 12:38
Truyện này cvt ko làm nữa, muốn đọc tiếp thì tự convert rồi đọc thôi
12 Tháng mười, 2020 07:10
Co chuong moi chua ban?
12 Tháng mười, 2020 07:01
Trái ý cơ mà ủng hộ quyết định của lão :))) haizz, có link ngon không hay link cũ vậy ông, cho xin link nhé.
12 Tháng mười, 2020 01:57
Ai còn muốn theo dõi truyện này thì có thể làm như bữa ô kia có nói bằng cách tự đọc cvt ( tức nhiên sẽ khó hiểu hơn ) bằng dichtienghoa.com
11 Tháng mười, 2020 23:46
Thôi xong, bộ truyện duy nhất đợi chờ từng chương để ngấu nghiến :(
11 Tháng mười, 2020 19:42
drop rồi thì có truyện Lịch sử Quân sự nào hay + đang ra giới thiệu cho ta check cái nào
11 Tháng mười, 2020 19:34
ài tiếc nhỉ
11 Tháng mười, 2020 16:58
ủng hộ anh
11 Tháng mười, 2020 08:28
Thôi. Ý con tác trong chương là kêu 03 anh em Lưu, Quan, Trương đi xâm chiếm Giao Chỉ, còn chỉ các sản vật tốt để khai thác.
Tuy rằng tiếc vì truyện hay nhưng mình xin tạm dừng không convert truyện này nữa.
Đối với vấn đề này, mình không thể thoả hiệp.
Bạn nào thích có thể tiếp tục.
Thân ái, quyết thắng.
11 Tháng mười, 2020 07:12
thôi, không nên cv tiếp
10 Tháng mười, 2020 22:32
mấy ông nào ủng hộ bọn tàu chửi Việt biến dùm nhé. từ thời forum đã làm rất gắt chuyện này, truyện nào có mùi là cho vào cấm thư ngay. t chưa đọc đến chương mới nhất, nhưng khi nào đọc đến mà thấy vẫn có chửi thì t cũng k ngại 1 phiếu report đâu
10 Tháng mười, 2020 20:50
Có gì đâu mà ko cvt, chuyện của nước ng ta thì đọc coi cách nhìn của nó về nc mình, giai đoạn đó giao chỉ đang bị đô hộ thì tức nhiên nó sẽ coi nhẹ thôi, đó là chuyện đương nhiên, khi nào cái không nó nói thành có rồi tính, dù muốn hay k cũng phải chấp nhận giao chỉ là nước nhỏ và hoa hạ lúc đó là nước lớn, không thể nào mà bắt nước lớn nó khen hay dành lời lẽ đẹp cho nước nhỏ, và việc đồng hoá thì tức nhiên cũng 1 phần trong việc xâm lược rồi, chứ bây giờ cứ chuyện nào , tới khúc nó nói về giao chỉ cũng bỏ ko cvt thì sau này chắc khỏi kiếm sử tàu để cvt, vì 2 nước kế bên nhau và thời kì nào cũng có xung đột nên bộ nào ko ít thì nhiều cx nhắc tới giao chỉ thôi, mà thường tụi mạnh nó khi dễ tụi yếu là chuyện ko tránh khỏi, t thấy cứ cvt tiếp đi, ai thích thì đọc, ai k thích thì bỏ vài chương, bộ truyện đang hay vs công sức theo cả năm trời, mấy chương này hy vọng cvt làm kĩ để coi góc nhìn của nó về giao chỉ giai đoạn này để coi tại sao lúc nhà hán suy vong mà giao chỉ vẫn ko 1 ai đứng lên làm cát cứ hoặc ít ra phản kháng lại như tụi khương hay hung nô
10 Tháng mười, 2020 19:37
vote bỏ chương liên quan
10 Tháng mười, 2020 18:26
theo mình thì lịch sử là lịch sử, ai cũng biết là giao chỉ từng bị chiếm. Nhưng không thể nhìn nổi cái giọng điệu hợm hĩnh của thằng tác giả nói về dân tộc khác dân tộc hán. Thực tế lịch sử chứng minh nền văn hoá của dân tộc Việt chẳng thua kém thậm chí rực rỡ hơn, chỉ là đánh nhau thua thôi, thằng tác giả nó nói như kiểu trừ dân tộc hán thì mấy dân tộc khác là mọi vậy. Ví dụ con trai ông nó học kém hơn thằng con ông hàng xóm, nhưng vẫn là học sinh giỏi, ông hàng xóm suốt ngày khoe khoang thằng con ổng trên lớp giỏi như thế nào thì cũng ok, nhưng ổng còn chê thằng con ông dốt, là thiểu năng các kiểu, còn kể chuyện trên lớp nó đánh con ông như thế nào, ông chịu nổi không?
Tóm lại, theo mình nên bỏ qua mấy chương liên quan tới giao chỉ, không thì mình đọc drop truyện mất.
10 Tháng mười, 2020 18:24
Mình đề nghị tiếp, xưa đọc Cơ sở Văn hóa Việt Nam, sách cũng mạt sát dân Bắc là man di mọi rợ, nhờ xâm chiếm phương Nam mà có Hoa Hạ. Còn con tác thì thấy lỗi nó nặng nhất không phải là chê dân Việt, mà là bác bỏ lịch sử trước đời Thục Phán. Nên mình vote làm tiếp, làm kỹ, biết nó nói mình như nào cũng là cái hay. Không làm thì cũng chẳng biết mấy mọi Tung nó chơi bời ở Nha Trang gọi mình là gì, vẫn cười với nó thì không phải.
10 Tháng mười, 2020 17:40
Đề nghị cắt các chương liên quan đến giao chỉ. Chứ theo bộ này cả năm mà bác kêu bỏ thì uổng lắm
10 Tháng mười, 2020 14:03
đồng ý với ý kiến bác @last time, ko cv các chương dính đến giao chỉ
BÌNH LUẬN FACEBOOK
