Vội vàng từ Đại Ninh đi về, tôi lén lút thông báo tin tức cho Phi Phi, tiểu a đầu này rất vui, bỏ sách vở sang một bên, ôm chầm lấy tôi, hai chân kễnh lên tặng cho tôi một nụ hôn thật ngọt ngào.
Nha nội tôi rất vui, "Thú huyết bành phái", được voi rồi lại còn đòi cả tiên. Ai ngờ chưa đòi đươc cái gì, đã bị Phi Phi cốc nhẹ vào đầu rồi.
" Tiểu Tuấn, ngồi xuống đi, em vẽ một bức tranh, làm quà tặng cho anh."
Mặt tôi méo giệch: " Có thể thay đổi quà không?"
" Anh muốn quà gì?"
Tiểu a đầu hồn nhiên hỏi, bộ dạng không biết gì.
Tính háo sắc của tôi bùng phát, nhưng nhìn thấy bộ dạng đáng yêu, trong trắng, tôi lại lùi lại phía sau, cười: " À, để anh hôn lại em một cái..."
Chưa nói xong, khuôn mặt nhỏ nhắn xinh đẹp của Phi Phi liền kề sát mặt tôi.
Nha nội tôi không khách sáo " Chụt" một tiếng, đang tận hưởng mùi thơm từ miệng Phi Phi, thì tiểu a đầu nhanh chóng lùi lại, cầm chiếc bút chì lên, bắt đầu nhìn tôi từ trên xuống dưới.
Nha nội tôi ngoan ngoãn ngồi xuống, làm " Người mẫu" cho cô bé.
Sớm biết như thế này, lúc đầu tôi không khách sáo.
Sao tôi lại cổ vũ cô bé học vẽ chứ? Giả vờ cổ vũ cô ấy học " Tam tòng tứ đức, phu vi thê cương " , như vậy có tốt hơn không?
Chờ rất lâu Phi Phi mới hoàn thành xong tác phẩm của mình, nhẹ nhàng cầm bức tranh bước tới trước mặt tôi, đắc ý vừa nhìn bức tranh vừa nhìn nha nội tôi. Tôi liếc qua, liền lắc đầu, nói: " Giống hay không giống, một chút cũng không giống....."
Nghiêm Phi lẩm bẩm, nói: " Chỗ nào không giống?"
" Anh tuấn đẹp trai, phong lưu, ngọt ngào lãng mạn, thông minh, sao giống người trong bức tranh bình phàm này? Em vẽ người trong tranh là ai vậy, anh không quen..."
Tôi chêu trọc, Nghiêm Phi một câu không nói, thời gian dạy thêm là 2 tiếng đồng hồ dần dần trôi qua một cách lãng phí. Nếu Nghiêm Ngọc Thành và cô Giải Anh biết tôi dạy thêm cho Nghiêm Phi như vậy, không thương tiếc lập tức đuổi tôi.
Thời gian cũng đã muộn rồi, tôi lưu luyến không muôn kết thúc buổi học, lại một lần nữa thơm một cái lên khuôn mặt yêu kiều của Phi Phi. Rời khỏi căn phòng nhỏ thơm ngát, chuẩn bị về nhà "Độc thủ không khuê ".Nghiêm Ngọc Thành ở phòng khác đợi cũng quen rồi.
Nếu tại một nơi nào đó của Bảo Châu, nhìn thấy người này, tôi sẽ không ngạc nhiên, duy nhất nhìn thấy ở nhà của Nghiên gia, quả thực không thể ngờ được.
Đó chính là đồng chí Thôi Tú Hoà phó chủ nhiệm hội cựu chiến binh kiêm trưởng ban tuyên giáo.
Quy luận của Nghiêm Ngọc Thành là, trừ người thân, bình thường sau khi tan ca không bao giờ tiếp khách ở nhà.
Thôi Tú Hòa không phải là người nhà cũng không phải là bạn thân, giờ này sao lại xuất hiện ở nhà Nghiêm Ngọc Thành?
Lâu ngày không gặp, phó chủ nhiệm Thôi già đi rất nhiều, ngày trước cao to đĩnh đạc là thế, bây giờ thì tàn héo như một bông hoa.
" Chuyên viên Nghiêm, vấn đề của tôi, muốn mời cán bộ cơ quan chức năng sát hạnh lại một lần nữa...."
Thôi Tú Hòa nhỏ giọng thỉnh cầu.
Kì lạ, chú ấy không phải đang giữ chức phó chủ nhiệm kiểm dịch vệ sinh khu vực sao?Chẳng lẽ làm sai chuyện gì ?
Nhưng nếu chu ấy làm sai, theo lí ma nói thì phải đi tìm Vương Bổn Thanh, trước mặt Chu Bồi Minh cầu xin mới đúng, sao lại chạy đến nha của Nghiêm Ngọc Thành? Không phải là tìm đến phiền phức hay sao?
Nghiêm Ngọc Thành khoan hồng độ lượng đến đâu, cũng không khách khí với chú ấy.
Thôi Tú Hoà là cán bộ tạo phản không có cống hiến gì cho quần chúng nhân dân, Nghiêm Ngọc Thành ghét nhất là loại người này. Hai bên đều có hiềm khích, rất khó có thể háo giải.
Thôi Tú Hoà đến lần này quả thực rất kỳ lạ.
" Chủ nhiệm Thôi, chuyện này, không phải chỉ có mình Nghiêm Ngọc Thành tôi quyết định, đây là theo yêu cầu chính sách của trung ương, khu vực Bảo Châu chúng ta, chỉ dựa vào đó mà làm theo thôi, không phải để đối phó với một mình đồng chí..."
Khẩu ngữ của Nghiêm Ngọc Thành rất nhẹ nhàng, khách sáo, nhưng trong sự khách sáo đó ẩn chứa hàm ý rất lạnh nhạt.
" Chuyên viên Nghiêm, chính sách của trung ương tôi cũng biết, nhung tôi quả thực...."
Nhìn thấy tôi đi xuống cầu thang, Thôi Tú Hoà lập tức im lặng, nhìn tôi ngạc nhiên. Hình như con trai của Chuyên Viên Nghiêm đi bồ đội mà, tạm thời không thể về nha, thằng bé cao cao này, sao lại đi ra từ phòng con gái cưng của Nghiên Ngọc Thành?
10 năm trôi qua rồi , phó bí thư Thôi có thể không nhận ra con trai của Liễu Tấn Tài ?
Đối với những người cán bộ tạo phản như Thôi Tú Hoà, trong đầu tôi nhớ mãi không quên. Loại người như thế này, bản tính của bon chúng là làm những chuyện trái với lương tâm. Lúc đó, tôi không thèm nhìn hắn, Nghiêm Ngọc Thành gật đầu, không nói gì, tôi mở cửa rồi đi về nhà.
Về đến nhà, thấy cha đang ngồi ăn cơm.
Tôi nhìn tỏ vẻ không hài lòng.
Chức vụ bí thư thành phố Bảo Châu đã được tháo bỏ, chuyển sang làm công viêc hành chính, nhưng hình như cha vẫn không có nhiều thời gian rảnh, ngày nào cũng vậy, đi làm từ sáng sơm, đến tối đêm mới về nhà. Bây giờ đã hơn 9 giờ rồi, không biết cha đang bận việc gì?
" Cha, công việc bận vậy sao?"
Tôi hậm hự nói.
Cha ngẩng đầu lên nhìn tôi, mỉm cười không nói câu, tiếp tục ăn cơm.
Mẹ đã sớm thành thói quen rồi, hâm nóng thức ăn cho cha xong, ngồi ở một bên xem TV, miệng lẩm bẩm, bất mãn. Người này dù sao cũng " Lũ giáo bất cải ", nếu mẹ vẫn làm công việc giảng dạy ở cục công an, nói không chừng phó chuyên viên Liễu sẽ nhận được " Cường chế thố thi " luôn.
Tôi đi pha chà, nhẹ nhàng đặt trước mặt cha.
Cha ăn xong cơm, đặt đũa xuống, cầm cốc chà nóng lên uống một hớp, rồi thở dài.
" Tiểu Tuấn à, con có chuyện muốn thương lượng cùng cha hả...."
" Chuyện gì ?"
Cha không hỏi đến chuyện này trước, mà hỏi đến tình hình học tập của tôi: " Còn 3 tháng nữa là đến kì thi đại học rồi, lo lắng không?"
Cha cười: " Cha, cha biết rồi còn hỏi, nếu lo lắng con cũng không nhàn hạ như thế này."
Cha gật đầu, biết tôi không nói dối, chỉ là sắp đến kì thi đại học rồi, làm cha mẹ, ai chẳng quan tâm."
" Con dự định thi trường gì vậy?"
Tôi liếc nhìn qua chỗ mẹ đang thu dọn đồ trên bàn, cười: " Con vẫn chưa biết, đến lúc đó rồi tính ạ."
" Uh..thế cô con gái nhà bác Nghiêm học hành thế nào rồi?"
Tôi mỉm cười : " Việc này cha không phải lo lắng, cậu ấy chuẩn bị thi trường mĩ thuật, nếu thi chuyên ngành khác, có lẽ không có cơ hội, thi chuyên ngành mĩ thuật, nhất định không có vẫn đề gì lớn."
Cha liếc nhìn tôi, mỉm cười: "Con đến thành phố Đại Ninh lần này, chính là vì chuyện này hả?"
Tôi giật mình, nói không ra lời: " Sao cha lại biết ạ?"
Cha mỉm cười, nói: " Con là con trai của cha, có chuyện gì mà cha không thể biết?"
Nghe cha nói vậy, tim tôi lập tức đập loạn lên. Việc đi " Cửa sau" giúp Nghiêm Phi, cha cũng biết rồi, nhưng cũng không có gì đáng lo sợ , cha nhất định không tiếc lộ ra ngoài. Quan hệ giũa cha và Nghiêm Ngọc Thành thân mật như vậy, những chuyện như thế này cha càng không thể nói ra.
Tôi giúp Nghiêm Phi, cũng là hợp tình hợp lí thôi.
Vấn đề là cha nói câu này có phần hơi quá đáng, "Việc gì mà cha không biết?" Vậy, có phải có một số chuyện, cha cũng biết hết rồi không? Đây không phải là chuyện có thể đùa giỡn được. Không nói đến Lương Xảo, chuyện tôi và Nghiêm Phi, cũng biết hay sao?
Tôi nhìn cha, nói: " Cha, bác Nghiêm không biết chứ ạ?"
" Bác ấy có biết hay không thì cha không rõ."
Cha mỉm cười.
Không sao, biết thì cũng biết rồi.
Nha nội tôi là như vậy đó, hôn thì cũng hôn rồi, ôm thì cũng ôm rồi, hai vị chuyên viên thích làm gì thì làm.
Đang suy nghĩ, cha đội nhiên đổi câu hỏi.
" Về tình hình nợ của doanh nghiệp quốc doanh, con có biết không?"
" Dạ?"
" Cha, cha nói công xưởng nào ạ?"
" Ừ, cồng xưởng sản xuất máy móc nông nghiệp, công xưởng đầu tiên chuyển sang hoạt động quốc doanh, bây giờ chuẩn bị đóng cửa rồi...."
Cha cầm điếu thuốc lên hút, trên mặt hiện rõ sự lo âu.
" Đóng cửa thì coi như phá sản rồi..."
Tôi không nghĩ mình lại nói đúng.
Cha " Hừm" một tiếng: " Con nói dễ dàng vậy, phá sản dễ dàng vậy sao? Nói phá sản là phá sản được, vậy vấn đề thất thoát vốn đầu tư của nhà nước giải quyết thế nào? Nhân viên sắp xếp thế nào? Số nhân viên về hưu giải quyết thế nào?
Cha hỏi liên tiếp mấy câu, làm tôi không biết trả lời thế nào.
Từ lúc thực hiện cải cách, doanh nghiệm quốc doanh ngày càng trầm lắng, cơ chế bị cứng lại, lợi nhuận càng lúc càng giảm, lại đối mặt với nhiều đối thủ cạch tranh mạnh, rất nhiều mô hình doanh nghiệp quốc doanh rơi vào tình trạng như thế này.
Vấn đề này, khiến rất nhiều cán bộ lãnh đạo đau đầu.
Không nói đến cha, trong tỉnh, đồng chí phụ trách trung ương, vì chuyện này mà mất ngủ. Nhiều năm sau, hai quan điểm gây tranh cãi " Nhà nước hay tư nhân hoá" xuất hiện, rất nhiều vấn đề từ đây mà nảy sinh.
Nói thật, đối với những vấn đề mâu thuẫn kiểu này, tôi rất hiểu, cũng không có biện pháp nào giải quyết chiệt để, chỉ có thể làm theo những gì còn nhớ trong kiếp trước, gợi ý cho cha.
" Việc kinh doanh càng ngày càng đi xuống, vấn đề càng ngày càng nghiêm trọng, đến lúc đó đầu tư nhà nước cũng mất đi, công nhân không có việc làm, người về hưu cũng không có cách nào để sắp xếp....Trước tình hình như vậy, con cho rằng chỉ có ba cách giải quyết chính..."
Cha vừa nghe, hai mắt sáng lên.
Theo thói quen, cha thường hỏi tôi, xem tôi có ý kiến gì để tham khảo không, không ngờ tôi vừa nói " Có ba cách giải quyết", quả nhiên cha không nói gì, mỉm cười.
Con trai của tôi, chẳng trách Nghiêm Ngọc Thành rất coi trong con.
" Thứ nhất đó là khoán sản phẩm, như vậy vấn đề đầu tư của nhà nước không bị thất thoát, cũng không phải suy nghĩ nữa, công nhân không có việc làm và những người đã đến tuổi về hưu, có thể tập trung lại thương lượng giải quyết..."
Cha lắc đầu: "Những công xưởng này, đều là người già, sơ rằng không có ai đồng ý ...."
Như vậy là, không ai là thần tiên cả, linh đan dược liệu cũng không thể chữa được bách bệnh, nhìn thấy không còn thuốc cứu chữa nữa, làm gì có ai dám đứng lên kêu to?
" Vậy, phương pháp thứ hai chính là tổ chức một buổi để tuyên bố phá sản ..."
" Tuyên bố phá sản? Sao lại phải tổ chức tuyên bố?"
Việc này tôi cũng không biết nhiều, kiếp trước cũng không nghiên cứu tỉ mỉ vấn đề này, chỉ là tôi cố gắng tìm lại trong trí nhớ, vừa nghĩ, vừa nói: " Tổ chức tuyên bố phá sản, là công bố công xưởng không còn nợ, có thể đệ đơn xin phá sản, nhưng không tiến hành thanh lí tài sản, phương án này nhằm điều chỉnh chính sách kinh doanh của doanh nghiệp.
Những người cổ đông không thể bắt ép doanh nghiệp phá sản được. Thực chất là nợ không trả, cơ hội thắng chỉ có một lần, đánh cược lần cuối cùng. Cũng không còn cơ hội nào khác, dù sao doanh nghiệp vẫn nợ, nếu không phá sản, cổ đông cũng đòi lại tiền, bao nhiêu tâm huyết quay về con số không, thà cược một lần, có thể lại có hi vọng.."
Tôi cố gắng giải thích cho cha.
Cha nhăn mặt cười: " Làm như vậy, thực ra là dựa vào khoản nợ của ngân hàng..."
Cha nói đúng trọng tâm.
Tôi còn nhới kiếp trước tôi có xem qua một số tài liệu, < Luật phá sản doanh nghiệp> nhà nước ban bố, có rất nhiều doanh nghiệp quốc doanh tuyên bố phá sản, lúc đó, nguồn tài trợ duy nhất chính là đến ngân hàng vay tiền. Phá sản chính là ngân hàng, rất nhiều ngân hàng vì chuyện này mà đau đầu. Nợ của doanh nghiệp không trả được.
Tôi cũng nhăn mặt cười: " Chỉ biết là nợ chứ còn biết làm thế nào? Có trả được ngay đâu? Chẳng lẽ chính phủ cấp tài chính cho để trả?"
Cha im lặng một lúc, nói: " Con nói cũng có lí, nhưng việc phá sản của doanh nghiệp, trung ương vẫn chưa có chính sách cụ thể, cũng không có lập pháp...."
Đối diện với mô hình kinh tế kịch liệt của thời mở cửa, chỉ đạo của chính phủ và chế độ pháp luật mãi mãi không theo kịp, đây cũng là hiện tượng phổ biến của thời kì đâu cải cách.
" Cha, cải cách chính là ném hòn đó qua sông, mọi việc chờ chính sách của cấp trên, không phải đây là phương pháp tốt hay sao, nhiều lúc cần phải mạo hiểm vẫn phải mạo hiểm...."
Tuyên bố phá sản là mô hình phổ biến thời kì sau này, nhà nước chỉ cổ vũ "Kiếm nhiều nhưng giảm tỉ lệ phá sản", không sợ con cua có độc.
Cha suy nghĩ, nói: " Con nói cách giải quyết thứ ba đi."
" Cách giải quyết thứ ba chính là tiến hành cải cách cổ phần."
Trong kí ức của tôi, cải cách cổ phần chính là < Luật doanh nghiệp> sau này mới thi hành. Năm 92 luật doanh nghiệp chính thức ban hành, cách hiện tại 60 năm.
Nhưng đây là chuyện của kiếp trước, kiếp này, nói không chừng vì cha áp dụng sớm ở khu vực Bảo Châu mà dẫn đến " Hiệu ứng con hồ điệp", sớm đề ra luật doanh nghiệp cũng chưa biết.
Lúc đó tôi chỉ nói đơn giản việc cải tạo cổ phần cho cha, thế nhưng tôi đối với việc này quả thực không biết được nhiều, chỉ có thể nói ra những thứ đơn giản, hi vọng có thể giúp ích cho cha. Cha là người đắc lực của Nghiêm Ngọc Thành, quản lí vấn đề xây dựng phái triển khu vực, có rất nhiều kiến thức vượt qua kiến thức của tôi.
" Cha, cải tạo cổ phần, tăng cường lực lượng cổ đông là cách tốt nhất cho doanh nghiệp quốc doanh, như vậy không tồn tại vấn đề thất thoát vốn nhà nước, sắp xếp công nhân thất nghiệp và những người đến tuổi về hưu, cũng có thể thống nhất một tiêu chuẩn. Nếu tập thể tư bản thậm chí là tư nhân tiến hành cải cách cổ phần, nên cẩn thận một chút..."
Cha nhắm mắt, tay gõ vào bàn.
" Cha, việc này, con cảm thấy có thể, nhưng lại không thể tuỳ tiện hành động được. Con có một kiến nghị, cha có thể cho họp những người quản lí doanh nghiệp lại thảo luận một chút, có thể viết lại thành môt quyển sách, lúc đó lấy ra để lấy ý kiến tham khảo của mọi người, thăm dò phản ứng của cấp trên, nói không chừng cấp trên thấy có lí, lấy khu vực Bảo Châu chúng ta ra làm vật thí điểm, việc này không phải doanh chánh ngôn thuận làm hay sao?
Yêu cầu làm thí điểm, thời đó không quen dùng thủ pháp này. Nhưng có thể thu được hiệu quả thực tế, nếu thành công, có thể đem ra làm mô hình thử nghiệm.
Vấn đề toàn bộ là như vậy, tôi nói ba phương án giải quyết cho cha, đều là kinh nghiệm thực tế đã trải qua của kiếp trước, phương pháp rất có hiệu quả.
Về phần cha, đây chính là một cơ hội tốt, không chừng lại để lại ấn tượng tốt đẹp trong con mắt tầng lớp lãnh đạo.
Trầm ngâm một lúc, cha mở mắt, mỉm cười.
Thái độ của cha chứng minh trong lòng cha đã có quyết định.
Tôi thở phào nhẹ nhõm, không nói đến chuyện phá sản nữa, hỏi một vấn đề khác: " Cha, vừa rồi con ở nhà bác Nghiêm, có nhìn thấy Thôi Tú Hoà."
Việc này, trong lòng tôi phân vân rất lâu, không hỏi rõ ràng, sợ ngủ không yên giấc.
Cha mỉm cười châm trọc.
" Bác ấy à, việc này gấp rồi, bác Nghiêm con vì sắp xếp cán bộ quân nhân, quyết định điều tra năng lực của ba loạn người, việc này cũng phù hợp với chính sách của trung ương..."
" Ba loại người" là chỉ những phần tử tạo phản, tư tưởng phản động, và phần tử phá hoại. Đối với ba loại người này, chỉ thị rất rõ ràng, chỉ ra những điềm nguy hiển nhất, sẽ đem ra sử lí.
Thực tế, việc sử lí " Ba loại người này, đảng, trung ương và quốc hội sớm đã có văn kiện yêu cầu. Trong tình hình kinh tế phát triển, sử lí ba loại người này tương đối cấp bách. Khu vực Bảo Châu nói riêng và các khu vực khác nói chúng, công việc sử lí ba loại người này tương đối quan trọng, chủ yếu là vì lợi ích của đoàn thể, không thể để việc càng ngày càng phức tạp.
Nghiêm Ngọc Thành quyết định cải cách sửa đổi, lần này chỉ là một cái cớ, để lấy lòng Chu Bồi Minh. Loại người thứ ba điển hình chính là Thôi Tú Hoà, không nghi ngờ gì, bác ấy vội cũng đúng.
" Hi hi, con thấy, lần này bác ấy khó mà chạy thoát được."
Tôi cười.
Nhưng cha đội nhiên thở dài, nói: " Lại một người có tội thoát chết."
Tôi gật đầu, thân ở quan trường, không muốn đắc tội người khác là điều không bao giờ xảy ra. Cũng may Nghiêm Ngọc Thành là dựa vào "nắm đắm sát trứ danh ", việc này nhất định sẽ gây trấn động trong quan trường.
