Q.2 - Chương 3: Bạch thủy khởi năng độ Hồi 3

Khi Cố Tự Nguyên viết xong đã là giờ Dậu, mất trọn hai canh giờ. Lão phân phó:

- Ngươi ở lại đây, đợi sau khi mực khô thì cẩn thận cuộn lại rồi đem cất đi.

Lư Vân đáp:

- Tiểu nhân sẽ để ý, xin đại nhân yên tâm.

Cứ vậy qua hơn mười ngày, cứ cách một ngày Cố Tự Nguyên lại đến thư phòng một lần, mỗi lần đều là hai canh giờ. Kho củi nơi Lư Vân ở cách thư phòng tương đối xa, có khi hắn liền ngủ luôn trong thư phòng. Cố Tự Nguyên rất ít khi mở lời cùng hắn, chỉ xem như một thư đồng. Lư Vân từ nhỏ đã quen bị người khinh khi, cũng không lưu tâm.

Mỗi ngày ngoại trừ hầu Cố Tự Nguyên đọc sách, lúc rảnh rỗi hắn liền tập trung tu luyện. Số lần cùng thời gian thổ nạp đều tăng lên. Chỉ là luyện đi luyện lại vẫn không có tiến triển, lúc này mặc dù có thể dẫn động khí tức nhưng khi đến Nê Hoàn liền dừng lại, không thể tùy tâm sở dục. Có điều Lư Vân cũng không nóng lòng nhụt chí, hắn đem từng kinh nghiệm viết lên trên giấy. Ngày hôm sau khi tu luyện xem lại đến khi tìm được cách vận khí mới thôi.

Lại qua mấy ngày, hôm đó khi Cố Tự Nguyên đang trong phòng đọc sách, đột nhiên có người tới thăm, là một trung niên văn sĩ. Lư Vân thấy người này hình dung tiêu sái, dáng người hơi gầy, vừa nhìn đã biết là người rất có tài.

Cố Tự Nguyên đang ngâm thơ, thấy người kia đứng tại cửa ra vào thì vui vẻ nói:

- A! Bùi huynh, sao lại có thời gian rảnh đến thăm thế này? Cũng không sai đám hạ nhân thông báo một tiếng?

Người kia họ Bùi, tên chỉ có một chữ Nghiệp, hiệu là Tu Dân Cư Sĩ, nhà ở Dương Châu. Năm xưa từng đảm nhiệm chức vị quan trọng trong triều, hiện đã bãi quan, ở trong nhà mở quán dạy học. Hắn cùng với Cố Tự Nguyên có giao tình thâm hậu, hai người một chịu đại tang tại quê hương, một thì bãi quan, đều đang đợi ngày lên Bắc trở về triều đình. Cố Tự Nguyên nghĩ đến giao tình của hai nhà, có ý muốn đem ái nữ duy nhất gả cho nhi tử của Bùi Nghiệp. Chỉ là dù trưởng bối hai nhà sớm tác hợp nhưng hai tiểu oan gia luôn đối đầu, một mực không hề tiến triển khiến mọi người rất nóng lòng. Thực tế chuyện này Nhị di nương Cố gia là người nóng lòng nhất, nàng là biểu muội của Bùi Nghiệp, đương nhiên muốn xúc tiến hôn ước này, chẳng qua chuyện nam nữ luyến ái muốn gấp cũng không được, làm cho người khôn khéo giỏi giang như nàng thực sự cũng không có biện pháp.

Chỉ thấy Bùi Cố hai người trò chuyện rất tâm đắc, sau khi cả hai dùng trà , Cố Tự Nguyên hỏi:

- Triều chính hiên tại như thế nào? Những ngày nay ta lên Hoàng Sơn thưởng ngoạn, lâu rồi không biết đến đại sự trong triều.

Bùi Nghiệp nói:

- Còn không phải vẫn như cũ? Nghe nói Giang Sung bắt đầu thôn tính đám người trong Đại Lý Tự, một số lão gia hỏa trong đó đành phải từ quan, tức giận đến nỗi đầu sắt mà thất khiếu cũng phải bốc khói. Giang Sung ngược lại càng không tha, thuận lý thành chương mà đem đám đồ tử đồ tôn an bài vào.

Cố Tự Nguyên lắc đầu nói:

- Không đi không từ thì còn có thể thế nào? Cứ cứng rắn muốn đấu cùng người chẳng phải còn thảm hại hơn sao?

Hai người thở dài nhìn nhau, nhất thời lặng im lặng.

Chợt nghe Bùi Nghiệp nói:

- Hắc! Đừng nói mấy chuyện bực bội này nữa, hôm nay ta đến là muốn khảo thí ông một chút!

Cố Tự Nguyên ngạc nhiên nói:

- Khảo thí ta? Hai người chúng ta đời này khảo thí lẫn nhau còn chưa đủ sao?

Bùi Nghiệp cười nói:

- Mọi người đều nói Cố thị lang văn tài mẫn tiệp, đương triều vô song, ta chỉ thử xem lời ấy là thật là giả?

Hai người cùng nhau cười ha hả, nguyên lai Bùi Nghiệp cùng Cố Tự Nguyên được xưng là “Bùi Cố”, thi từ tinh tuyệt nổi danh khắp Giang Nam. Hắn nói như vậy hiển nhiên chỉ là vui đùa, không có ác ý.

Cố Tự Nguyên thấy bằng hữu nhíu mày, thần sắc có vẻ lo lắng liền hỏi:

- Rốt cuộc là có cái đại sự gì, không ngại thì nói nghe một chút a!

Bùi Nghiệp thở dài:

- Cố lão, lần này thật sự ta làm khó cho ông rồi. Nếu như ông không giúp ta lần này thì cái Tu Dân Quán của ta phải đóng cửa !

Cố Tự Nguyên cả kinh nói:

- Sao! Những người bên Đông Xưởng đến làm khó dễ ông sao?

Bùi Nghiệp cười nói:

- Cũng không phải. Từ khi ta treo ấn về quê, chưa bao giờ hỏi đến sự tình triều đình, mỗi ngày chỉ để tâm dạy học viết chữ, người của Đông xưởng cần gì tìm ta gây phiền toái?

Cố Tự Nguyên ngạc nhiên nói:

- Không phải Đông xưởng, vậy là người nào? Ai có lá gan lớn tới chọc giận ông như vậy?

Bùi Nghiệp cười cười, nói:

- Người gây phiền toái cho ta không phải quan lại quyền quý gì cả, chỉ là một lão khất cái mà thôi.

Cố Tự Nguyên cả kinh nói:

- Khất cái?

Bùi nghiệp gật đầu, nói:

- Mấy ngày trước đột nhiên xuất hiện một lão khất cái vào hồ nháo, nói muốn đả quán của ta, mấy môn nhân của ta khuyên hắn, đều nói chúng ta ở đây không phải là võ quán, tại sao lại có chuyện đả quán so chiêu? Nhưng này lão cái này vẫn không để ý, như nếu chúng ta không tiếp chiêu thì sẽ không đi, bộ dáng thật là ương ngạnh.

Cố Tự Nguyên nói:

- Ồ, nhất định lão khất cái này đã có chuẩn bị mà đến a!

Bùi Nghiệp cười khổ nói:

- Không sai. Lão cái này ngồi trong nội đường chúng ta nói có một câu đối, là hắn khi đang đi “thải” nghĩ ra được. Muốn xem thử chúng ta có thể đối được vế dưới hay không. Nếu như không có người đối được, hắn liền muốn truyền bá ra ngoài là 'Tu Dân Quán' của ta lừa đời lấy tiếng. Khi đó ta nghĩ thầm: “Cả đời Bùi Nghiệp ta, đối diện không biết bao nhiêu câu đối trên triều đình lại chỉ thuận miệng mà đáp. Chỉ là một lão khất cái, ta há lại e ngại hay sao?”

Cố Tự Nguyên biết rỏ khả năng của Bùi nghiệp, cười nói:

- Bùi huynh văn tài độc bộ, há có thể sợ ? Sau đó thì thế nào?

Bùi Nghiệp nói:

- Lão cái kia múa bút trước mặt mọi người, ghi ra vế trên, muốn ta đối lại. Hắc hắc, ta vừa nhìn….. vừa nhìn….

Cố Tự Nguyên cười nói:

- Vừa nhìn liền đối được sao?

Bùi Nghiệp thở dài, nói:

- Đây không phải là ông mai mỉa ta sao? Nếu giải được cái câu đối này, ta cần gì phải đến tìm ông? Vế trên của câu đối kia thật sự là tuyệt diệu đến cực điểm, ta xem một hồi liền giật mình. Lão cái cười lạnh một tiếng, lại nói nhất thời ta khó có thể đáp được. Liền cho ta bảy ngày thời gian, để tránh nói hắn thắng không đẹp. Ta cùng với môn hạ đệ tử đã nghiên ngẫm hai ngày nhưng không thể xuất ra được đáp án nào thỏa đáng. Nếu ứng bằng trắc thì thiếu đi văn ý, nếu ứng văn lý thì thanh vận lại không hợp, đành phải đến tìm ông.

Cố Tự Nguyên cả kinh nói:

- Lợi hại như vậy? có thực là lợi hại vậy sao!

Bùi Nghiệp cười khổ nói:

- Lão cái này đã đánh đổ mấy chục học đường rồi, các lão Hàn Lâm ở các giảng học đường chúng ta, không có người nào đối được.

Cố Tự Nguyên chấn động:

- Hội liên lão Hàn Lâm cũng đối không được! Nhanh ghi ra ta xen thử!

Chỉ thấy Bùi Nghiệp viết lên giấy mấy chữ. Cố Tự Nguyên vừa thấy thì sắc mặt lập tức đại biến, nói:

- Hay! Thật sự là không đơn giản!

Nói xong thì lẩm bẩm trong miệng, lộ ra vẻ trầm tư.

Lư Vân ở một bên cũng muốn xem câu đối nhưng bị thân thể Bùi Nghiệp che khuất nên chỉ có thể tưởng tượng.

Bùi Nghiệp cùng Cố Tự Nguyên nói chuyện hơn một canh giờ, thủy chung vẫn không xuất ra được vế đối dưới. Cố Tự Nguyên nói:

- Được rồi! Ngay cả liên lão Hàn Lâm đầy bụng kinh luân cũng bị làm khó, nhất thời chúng ta sao có đáp án đúng đây? Dùng bữa trước đi, uống hai chén đã, buổi chiều nói sau!

Bùi Nghiệp cười khổ một tiếng, trong lòng rõ ràng sợ rằng Cố Tự Nguyên cũng không thể đối được, đành nói:

- Cũng tốt, đi thôi!

Nói xong hai người liền đi ra ngoài, chỉ để lại một mình Lư Vân.

Lư Vân thấy cả hai đã đi xa, thầm nghĩ: "Là câu đối gì mà lại có thể làm khó hai vị tiến sĩ đại nhân?"

Liền đi đến bên cạnh xem xét, chỉ thấy vế trên của câu đối là:

"Ẩm thực khiếm tuyền, bạch thủy khởi năng độ nhật".

Lư Vân ngẫm nghĩ thật kỹ, bỗng gật đầu, thầm nghĩ: "Khó trách không người đối đáp ra, vế trên này thật sự là kỳ đối a!

Vế trên này có ý nói là:

"Đến bữa không còn thứ gì ăn, đành uống nước suối cầm hơi. Ai da! Nhưng chỉ uống nước trắng như vậy, lại có thể sống qua ngày sao?"

Rõ ràng lộ ý nghèo khó. Lư Vân đọc đủ thứ thi thư, liếc mắt liền nhìn ra chỗ lợi hại của cái vế trên này, cái khó của vế trên không phải lộ vẻ chua xót cho thân phận, mà là thuộc về hành văn xảo diệu.

Cái vế trên chia làm hai câu là "Ẩm thực khiếm tuyền” và “bạch thủy khởi năng độ nhật". Bốn chữ "Ẩm thực khiếm tuyền" xem ra bất thành văn ý, nhưng cẩn thận đọc lại thì có diệu dụng trong đó. Chữ "Ẩm(飲)" nếu tách ra sẽ là hai chữ "Thực(食)" và Khiếm(欠)", đọc theo thứ tự sẽ được "Ẩm thực khiếm" ba chữ liên hoàn, ngoài ra, phía dưới chính là chữ "Tuyền(泉)" cũng có thể phân thành hai chữ "Bạch(白)", "Thủy(水)". Vậy sẽ được là " ẩm thực khiếm tuyền bạch thủy" sáu chữ liên hoàn, đọc liên tục sẽ được nghĩa vế trên: "Ẩm thực khiếm bạch thủy, bạch thủy khởi năng độ nhật"

Sáu chữ trước, từng chữ nối tiếp từng chữ, liên tiếp không ngừng, bày tỏ rằng người ra vế đối nghèo rớt mùng tơi. Xem ra lão cái nọ đích thị đã đến bước đường cùng, không cam lòng, lúc này mới ra câu quái đối này gây khó khăn cho đám tài tử Giang Nam.

Lư Vân mỉm cười, thầm nghĩ: "Lão cái này học vấn uyên bác, lại có vẻ phẫn thế hận tục, nếu có cơ hội, phải bái kiến mới được".

Hắn thấp giọng đem vế trên đọc mấy lần, nghiền ngẫm trong lòng nửa ngày, bỗng nhiên tâm niệm vừa động, chợt cười ha hả nói:

- Có thể làm khó được Hàn Lâm học sĩ, nhưng sao có thể làm khó được Lư Vân ta!

Chính khi thi rớt, hắn vất vả bôn ba, một đường bị thế nhân cười nhạo, thân thế có phần tương tự lão khất cái kia, đột nhiên cuồng tính phát tác, thầm nghĩ: "Nếu Lư Vân không hiển lộ tài năng, sợ rằng người thế tục không biết nhân ngoại hữu nhân, thiên ngoại hữu thiên!"

Lập tức liền nhắc bút đề lên vế dưới ngay bên cạnh.

Hắn đặt bút lông để xuống, ngửa mặt lên trời cười to, đang dương dương đắc ý thì chợt tỉnh lại:

- Nguy rồi, ta đây cuồng thái phát tác, viết lung tung những văn tự này lên đây, e rằng sẽ khiến lão gia tức giận.

Đang nghĩ biện pháp đối phó, bỗng nhiên A Phúc vội vã đi vào, kêu lên:

- Này! Quản gia có việc phân phó, gọi ngươi tới mau!

Lúc này Lư Vân gấp đến độ đầu đầy mồ hôi, chỉ muốn xóa đi chữ của mình, liền nói:

- Ngươi đợi một chút, ta lập tức sẽ qua.

A Phúc hừ một tiếng, nói:

- Quản gia đang rất gấp, nếu ngươi ngươi không mau qua thì sẽ hại ta bị mắng.

Lư Vân vừa vội lại sợ, lại không tiện để cho quản gia phải chờ chực, thở dài một tiếng rồi cùng A Phúc ra ngoài.

Tới gặp quản gia lại chỉ là chuyện vụn vặt. Lư Vân đang nóng lòng muốn quay trở về, nghe quản gia thao thao bất tuyệt phân phó thì một chữ hắn cũng không nghe lọt. Qua gần nửa canh giờ mới thoát thân, liền vội vàng trở về thư phòng.

Tâm trạng Lư Vân lo lắng, cúi đầu đi vào thư phòng, liền gặp hai người Cố Tự Nguyên cùng Bùi Nghiệp với sắc mặt ngưng trọng, đứng bên cạnh.

Lư Vân cảm thấy áy náy, gắng hỏi:

- Lão gia, có chuyện gì sao?

Chỉ nghe Cố Tự Nguyên lớn tiếng nói:

- Là kẻ nào đã đến thư phòng?

Lư Vân ấp úng nói:

- Tiểu nhân vừa mới đi gặp quản gia, có thể có người thừa cơ mà vào, đã mất vật gì chăng?

Hắn đoán rằng Cố Tự Nguyên thấy có người ghi vế dưới lung tung vào nên nổi giận, không dám thừa nhận nên đành phải ấp úng, chú ý ngó chừng mà hỏi.

Cố Tự Nguyên không để ý tới hắn, quay sang Bùi Nghiệp nói:

- Điều này kỳ lạ thật, rõ ràng có người đến viết vế đối dưới này! Bùi huynh, chẳng lẽ công tử nhà huynh đã đến?

Bùi Nghiệp lắc đầu nói:

- Khuyển tử có bao nhiêu phân lượng, tất nhiên ta rất rõ ràng. Đây không phải hắn viết.

Cố Tự Nguyên nhíu mày, nói:

- Người này là ai? Chẳng lẽ là tiểu nữ? Để ta đi hỏi lại xem sao.

Lão đang muốn dời bước đi ra, Lư Vân nghĩ không thể dấu diếm thêm nữa, liền khom người nói:

- Cố lão gia, Bùi lão gia, mấy chữ này là ta ghi vào, tiểu nhân cuồng vọng vô tri, nguyện chịu phạt

Cố Tự Nguyên lớn tiếng nói:

- Thật sự là ngươi? Chương trình ủng hộ thương hiệu Việt của Tàng Thư Viện: