Q.2 - Chương 3: Bạch thủy khởi năng độ Hồi 1

Thuyền đi được hơn tháng, hôm nay đã đến Giang Nam. Lư Vân gúp chủ thuyền chuyển hết chuyến hàng cuối cùng, nhận được hai văn tiền tiền lương thì muốn từ biệt.

Chủ thuyền thấy hắn làm việc gọn gàng, có lòng muốn giữ lại nhưng Lư Vân hận nhất là kẻ cậy quyền khắc nghiệt nên không muốn làm bạn. Tuy chưa quen phong thổ Giang Nam nhưng dựa vào trẻ tuổi mạnh khỏe, dù có làm phu khuân vác cũng chịu đựng được. Trong lòng hắn nghĩ, nếu nha môn không gửi công văn đi truy bắt, chỉ cần đợi thêm hai năm là hắn có thể tham gia ứng thí lần nữa.

Sau khi lên bờ , Lư Vân hỏi thăm người đi đường, mới biết nơi này cách Dương Châu không xa. Hắn nghĩ Dương Châu phồn hoa đô hội, hẳn là có thể đáp ứng cuộc sống qua ngày, hỏi rõ đường đi thêm hai ngày, cuối cùng đã tới Dương Châu đại danh đỉnh đỉnh.

Dương Châu từ xưa phồn thịnh, Lư Vân đã ngưỡng mộ đại danh đã lâu rồi, Đỗ Mục từng có câu trong bài thơ Khiển Hoài:

"Mười năm chợt tỉnh Dương châu mộng, Còn đó lầu xanh tiếng bạc tình (1)"

Chính là nói nơi này.

Xưa nay có truyền kỳ, nếu trên người có dắt mười vạn quan tiền, vào tới Dương Châu mới biết nơi nào thiên đường. Quả nhiên khắp nơi là sông xanh cờ vàng, theo gió phấp phới bay, ven hai bờ sông đều là tửu lâu kỹ viện, thuyền hoa lui tới chật cả mặt nước. Lư Vân thi rớt chạy trốn tới đây, thân không có của cải nghèo rớt mùng tơi, cảm thụ được sự tận cùng của nghèo hèn. Bên tai chỉ nghe tiếng nhõng nhẽo của kỹ nữ thanh lâu, tửu khách oanh anh yến yến uống rượu. Từ sau giờ ngọ truyền ra không dứt, ban đêm thậm chí còn nhiều hơn.

Lư Vân đứng bên bờ nhìn thuyền hoa lui tới trên sông, trong lòng đột nhiên nghĩ đến khổ cực của người kéo thuyền, chỉ cảm thấy thế gian đen tối. Khoảng cách giàu nghèo cách xa vô cùng, bất giác khổ sở trong lòng, suy nghĩ: "Cũng là con người, vì sao lại có sự phân chia cách xa nhau như vậy? Lão thiên a lão thiên, chẳng lẽ công đạo chính nghĩa chỉ nhỏ nhoi thế này thôi sao?"

Lòng tràn đầy bi thương, hắn im lặng hỏi trời xanh.

Đang mãi suy nghĩ, đi qua một chỗ nha môn, Lư Vân thấy công văn bố cáo có vẽ hình treo giải thưởng truy bắt các đào phạm. Lư Vân lo lắng quan phủ truy nã bản thân liền cẩn thận tìm kiếm, thấy trong góc nhỏ có dán một tờ công văn:

"Lư Vân người Sơn Đông sát hại ngục tốt, vượt ngục cùng đạo tặc Thái Hồ (2), nếu ai biết thông báo, thưởng hai mươi lượng bạc".

Dù đã liệu tới bị truy nã, nhưng lúc này tận mắt nhìn thấy công văn, xem ra tri huyện Sơn Đông sẽ không từ bỏ ý định. Chỉ là bản thân chỉ có giá hai mươi lượng bạc cũng thật hạ tiện quá đi. Hắn cười khổ một trận, thầm nghĩ: "Năm nay tân tân khổ khổ đến kinh thành ứng khảo thì thi rớt, ai, không có tên trên bảng vàng mà lại lên bảng truy nã, coi như là trúng cử rồi".

Chỉ thấy công văn kia chỉ là một tờ giấy nho nhỏ, bên trên không có bức họa nào, Lư Vân thầm nghĩ: "Xem ra quan huyện không để ta vào trong mắt, trừ phi là ta tới dự thi tự chui đầu vào lưới, nếu không thì cũng không có người tới bắt"

Nghĩ rằng bản thân không quan trọng gì, sau này cứ dùng tên thật sẽ không có người lưu ý.

Cuộc đời Lư Vân trọng nhất là thanh danh, nghĩ tới không cần đổi tên đổi họ thì trong lòng cảm thấy an ủi, lập tức liền đi du lãm quanh thành Dương châu. Đêm nghĩ trong miếu, ngày thì thăm thú danh thắng di tích.

Chẳng qua tiền bạc trên người có hạn, tính nửa tháng sau sẽ dùng hết. Khi đó chỉ còn nước cầm bát đi khất thực sống qua ngày, lúc nào Lư Vân cũng lưu ý tìm việc chung quanh.

Qua mấy ngày, Lư Vân đi qua một đại gia đình, thấy trên cửa dán giấy hồng nói muốn thu gia đinh. Trong lòng hắn vui mừng, thầm nghĩ: "Nếu ta có thể làm gia đinh sống qua ngày ở nơi này, cũng không phải không ổn".

Đang muốn gõ cửa, chợt nghĩ đến bộ dáng hung ác sỉ nhục người của tên Ngưu Nhị kia, trong lòng hắn giận dữ. Tự biết làm gia đinh cho người ta sẽ phải nhận lấy vô số cơn giận không đâu, thầm suy nghĩ: "Không được ! Lư Vân ta dù có nghèo rớt mùng tơi cũng không làm gia đinh, để cho người sĩ nhục".

Hắn bỏ qua ý niệm này. Chỉ là sau mấy ngày cũng không tìm được công việc khác, mắt thấy số tiền đã dùng hết, đành trở lại nơi nọ nhưng giấy hồng trên cửa đã sớm xé đi.

Lư Vân đứng ở ngoài cửa, cười khổ nói:

- Khổ vậy, hiện tại cho dù ta muốn cam chịu hạ tiện cũng không còn người thu nhận. Lư Vân a Lư Vân, ngươi thật không biết bản thân là thân phận gì, còn nghĩ ngông nghênh làm cái gì? Đây không phải là tự chặt sinh lộ sao?

Hắn thở dài, đang muốn quay đầu rời đi thì chợt thấy một thiếu nữ nhảy chân sáo mà đến. Nữ hài này thân vận trang phục nha hoàn, mặt tròn mắt to thật là khả ái. Nàng thấy bộ dáng Lư Vân nghèo khó, liền kêu lên:

- Này! Hôm nay không có cái ăn, nếu ngươi muốn xin ăn, không ngại thì ngày rằm quay lại đây. Lão gia cùng phu nhân sẽ thưởng cho ngươi một chút tiền.

Thanh âm của nữ nhân nọ thật mềm mại, có điều lại xem Lư Vân thành một tên khất cái.

Lư Vân xoay đầu, cười khổ nói:

- Cô nương, ta là tới kiếm việc, không phải tới đây xin ăn.

Nha hoàn kia thấy Lư Vân mặc dù trang phục rách rưới nhưng ngọc thụ lâm phong, mày kiếm mắt sao, cử chỉ lại càng khí vũ hiên ngang, đột nhiên đỏ mặt, trong bụng có vài phần hảo cảm.

Lư Vân ho một tiếng, nói:

- Cô nương có thể giúp tại hạ thông báo một tiếng chăng? Nếu quý phủ còn cần người sai vặt, ta liền chờ ở đây xin gặp.

Nha hoàn kia nghe khẩu âm của Lư Vân là ở phương bắc, cau mày nói:

- Ngươi là từ bên ngoài tới, ai da! Quản gia chúng ta hận nhất là người bên ngoài, bất quá để ta thay ngươi hỏi thăm một chút xem sao.

Lư Vân vội nói:

- Đa tạ cô nương.

Trên mặt nha hoàn kia ửng hồng, mở cửa rồi nhanh như chớp tiến vào.

Lư Vân đứng ở ngoài cửa chờ chừng qua nửa canh giờ, mãi mà không thấy nha hoàn kia đi ra, hắn thầm nghĩ: "Xem ra chỗ này không tồi a, có thể đã có người làm, ta nên đến nơi khác kiếm sống thôi".

Đang muốn rời đi thì thấy một nam tử đi ra, có vẻ không kiên nhẫn kêu lên:

- Này! Quản gia chúng ta gọi ngươi vào.

Trong lòng Lư Vân vui mừng, vội đứng dậy theo gia đinh kia đi vào. Tuy là hậu viện nhưng chỉ thấy hoa cỏ sum suê trang nhã. Hắn bước đi trong viện, trước đi qua một khúc hành lang mới tới chỗ của quản gia nọ.

Nhà cửa ở đây thật là rộng lớn, trừ chỗ ở của gia chủ còn có phòng ốc cho đám nô tỳ. Chỉ thấy một trung niên nam tử nhỏ gầy đi ra dưới cằm có chòm râu ngắn, bộ dáng khôn khéo chính là quản gia.

Lư Vân vừa chắp tay, nói:

-Tại hạ Lư Vân, tham kiến quản gia tiên sinh.

Vừa nói khẽ mỉm cười, hai tay khép tại trong tay áo cử chỉ tựa như của một văn sĩ.

Quản gia kia đánh giá Lư Vân từ trên xuống dưới, thấy hắn tướng mạo nho nhã, hai mắt sáng ngời đang nhìn mình thì không khỏi ngẩn ra, nhưng sau đó nhớ tới người này đến xin việc thì liền tỏ ra dáng điệu của một quản gia, liếc xéo mắt cất giọng the thé:

- Ngươi là người đến xin làm công sao?

Lư Vân mừng rỡ, gật đầu nói:

- Đúng vậy.

Quản gia hừ một tiếng, lạnh lùng nói:

- Ngươi biết làm những gì?

Lư Vân sửng sốt, hắn đã hai mươi bảy hai mươi tám tuổi nhưng rất ít khi nghĩ tới bản thân biết làm những thứ gì, suy tư một lúc lâu mới nói:

- Sở học của tại hạ pha tạp, cầm kỳ thi họa đều biết, ngoài đạo cầm nghệ chưa thông thạo lắm thì còn lại đều có điểm tâm đắc. Ngoài ra lễ nhạc thư thuật cũng từng xem qua. Đạo trị quốc lại càng là sở trường.

Hắn thấy quản gia sắc mặt xanh mét, liền dừng một chút, hỏi:

- Sở học của tại hạ như thế, vẫn còn chưa đủ sao?

Quản gia kia cả kinh ngây người, mắng:

- Quỷ tha ma bắt! A Phúc ngươi mang tiểu tử này vào trong, dạy hắn gánh nước chẻ củi mỗi ngày, một tháng cho hắn tám lượng bạc.

Liền đi vào nhà trong, không ra ngoài nữa.

A Phúc sớm ở một bên cười trộm, thấy Lư Vân khiến quản gia phải mắng chửi, liền cười vui mừng mà nói:

- Này! Vị Trạng nguyên công tử, nhanh đi chẻ củi nấu nước thôi!

Nói rồi liền mang Lư Vân đi tới một chỗ phòng chứa củi, bên trong chất đầy củi cùng tạp vật dẫn lửa.

A Phúc nói:

- Ngươi tự dọn dẹp đi, lát nữa bắt đầu làm việc.

Liền nói đại khái công việc thường ngày gì, khi nào cần gánh nước vào vạc, nơi nào cần chẻ củi, đương nhiên toàn là việc nặng.

Lư Vân hỏi:

- Vị tiểu ca này, buổi tối ta ngủ chỗ nào?

A Phúc vốn chán ghét người ngoài, không muốn nhiều lời cùng Lư Vân, tiện tay chỉ vào một nơi nói:

- Ngươi ngủ ở đây a!

Lư Vân ngẩn ra, A Phúc kia không thèm để ý tới mà quay đầu bỏ đi.

Lư Vân cười khổ, bất quá nghĩ đến thảm cảnh trong đại lao, liền tự giễu: "Lư Vân a Lư Vân, người ta lấy văn làm võ, ngươi liền lấy võ làm văn, lấy phòng củi làm thư phòng, như vậy cũng không xấu a".

Đang tự dọn dẹp chỗ ngủ thì lại có một người tới ngoài cửa, kêu lên:

- A Vân, quản gia muốn ta dẫn ngươi chung quanh xem một chút, tránh để ngươi lạc đường.

Lư Vân nghe đối phương gọi mình là "A Vân" thì sửng sốt, nhưng bản thân hiện đã là đứa ở trong nhà người, không thể không có hỗn danh sai sử.

Hắn thở dài một tiếng, liền theo lão giả kia đi xem xét, để ngày sau còn thuận tiện làm việc.

Thời này nhiều sĩ phu ưu thích tạo hình vườn cảnh, Lư Vân thấy nhiều chỗ trong viện bố trí tinh xảo, có thể tùy ý thấy được sơn giả non bộ. Tại cố hương, khi còn bé từng ở trong một ngôi miếu, trong miếu có sư phụ tinh thông kỹ nghệ này nên hắn biết được đôi chút, nhìn thấy mấy chỗ bày trí thì gật đầu khen:

- Trong nhàn nhã thanh đạm cầu bậc trí giả cao xa, một sơn một thủy khí khái nghiêm nghị, cho thấy chủ nhân nhà ngươi rất có học vấn.

Lão giả kia xoay đầu lại, ngạc nhiên nói:

- Cái gì chủ nhân nhà ngươi? Ngươi nên nói là chủ nhân nhà chúng ta mới đúng a!

Lư Vân nghĩ đến mình đã là nô bộc nhà người, trong lòng đau xót trầm mặc không nói.

Lão giả kia lại nói:

- Chủ nhân nhà chúng ta, nói ra ngươi đừng sợ hãi, chính là đương kim công bộ thị lang Cố Tự Nguyên Cố đại nhân, Cố lão gia của chúng ta từng là trạng nguyên, chắc ngươi cũng đã biết?

Lư Vân bấm tay tính toán, nói:

- Ừm, Cố đại nhân trúng cử năm Cảnh Thái thứ tám a!

Lão giả kia cả kinh:

- Làm sao ngươi biết?

Lư Vân nói:

- Giang Nam là nơi địa linh nhân kiệt, trăm năm qua đã có tám Trạng nguyên, Cố đại nhân là một trong số đó, thiên hạ ai chẳng biết.

Lư Vân là người đọc sách, đối với chuyện này đương nhiên rất quen thuộc.

Lão giả kia thấy hắn có kiến thức rộng rãi, thì sửng sốt, nói:

- Ngươi biết cũng không ít.

Lời nói liền trở nên khách khí hơn nhiều.

Lư Vân cùng lão giả kia xem hết cả tòa nhà là lúc đã đèn đã lên, trong bụng hắn vang lên tiếng ọc ọc, đã rất đói.

Lão giả kia cười nói:

- Ồ! Ngươi đói bụng rồi, chúng ta đi ăn!

Nhắc đến ăn cơm, Lư Vân lập tức đại chấn tinh thần. Đối với hắn thì mỗi ngày có cơm ăn là một chuyện đại sự. Muốn được ăn no bụng quả thật không đơn giản.

Lão giả kia dẫn hắn khi đến phòng ăn. Lư Vân thấy thức ăn ngon có cá có thịt,

lập tức ăn hết năm chén cơm lớn. Tất cả mọi người cười nói:

- Tiểu tử này còn chưa làm việc mà đã ăn đủ vốn trước rồi!

Trong phòng ăn có người hỏi tên họ lai lịch, Lư Vân thản nhiên nói:

- Tiểu đệ họ Lư tên Vân, người phương bắc, trước kia là tiểu nhị. Nghe nói Dương Châu phồn thịnh, nên tới kiếm phần cơm ăn.

Mọi người cười nói:

- Thì ra ngươi xuất thân là một tiểu nhị, sau này ta việc dọn cơm bưng chén phòng ăn chúng hoàn toàn dựa vào ngươi a!

Lư Vân cười ha hả một tiếng, nói:

- Cái này được thôi.

Nhưng không có tâm tư cười đùa cùng mọi người.

-----------

Chú (1) Khiển Hoài

Lạc thác giang hồ tái tửu hành

Sở yêu tiêm tế chưởng trung khinh

Thập niên nhất giác Dương châu mộng

Doanh đắc thanh lâu bạc hãnh thanh

Bản dịch của Vi Minh Kha

Giang hồ phiêu bạt rượu bên mình,

Tay không nhẹ bỗng, Sở lưng xinh.

Mười năm chợt tỉnh Dương Châu mộng,

Còn đó lầu xanh tiếng bạc tình.

(2) Thái Hồ là một hồ ở đồng bằng châu thổ Dương Tử, nằm giữa ranh giới 2 tỉnh Giang Tô (ở phía bắc) và Chiết Giang (ở phía nam) của Trung Quốc. Hồ rộng 2.250 km² và sâu bình quân 1,94 m, là một trong bốn hồ nước ngọt có diện tích bề mặt lớn nhất ở Trung Quốc, cùng các hồ như: Bà Dương, Động Đình và Hô Luân. Chương trình ủng hộ thương hiệu Việt của Tàng Thư Viện: