Quyển I: Nó là Hoàng Anh Kiệt
Chương 10: Mong muốn của Bá hộ Đào
Tin tức về cái máy bơm của Hoàng Anh Kiệt đã lan khắp làng Bàng. Mấy ngày hôm nay, người dân nô nức kéo nhau ra xem cái máy bơm không cần dùng sức người mà dùng sức gió. Lúc này, gió đã to hơn, và dòng nước bơm rất mạnh, nước chảy nhanh trên hệ thống ống dẫn để quay về đúng nguồn của nó. Kiệt đã tưới đủ nước cho ruộng nuôi giun, nên nếu để nó chảy nữa là một sự lãng phí. Kiệt lấy một ống dẫn nước khác, cho nó nghiêng về phía con mương, nước được bơm ra liền chảy ngược về nguồn. Và nó sẽ liên tục như thế, một vòng tuần hoàn vĩnh viễn cho tới khi nào Kiệt tháo cái ống tre ra và để nước chảy lại về đường ống dẫn nước. Hoàng Anh Kiệt đi quanh toàn bộ hệ thống, tập trung quan sát cẩn thận mọi bộ phận, và sau cùng, cậu thở dài.
Với mọi người, thứ Kiệt tạo ra thực thần kỳ, với cậu nó là một sản phẩm vẫn còn rất nhiều khuyết tật. Trước tiên là việc những bộ phận của chiếc máy có dấu hiệu bị hư hỏng nhanh hơn cậu nghĩ: phần dây thừng đang bị mài mòn do liên tục chuyển động và ma sát với ròng rọc, các cơ cấu chuyển động do làm bằng gỗ nên có sự sai số lớn, đã liên tục ma sát với nhau, mài mòn nhau. Nguyên nhân của những vấn đề này thì rất rõ ràng- yếu tố kỹ thuật, nhưng biện pháp khắc phục nó thì thực sự không nhiều. Cách chuẩn chỉ nhất là chế tạo lại những bộ phận dễ hỏng bằng sắt, thay dây thừng bằng xích sắt- làm nhỏ như dây xích chó con ở thế giới cũ, các bộ phận ghép nối, truyền chuyển động trên tay quay con trượt cũng làm bằng sắt, như vậy có thể dùng lâu hơn,… Nhưng cách làm này cần tiền, và Kiệt không có nổi một xu dính túi.
Cách thứ hai, là cho máy nghỉ khi nào việc đã xong. Cách này trị phần ngọn chứ không trị được gốc, nhưng dễ làm. Kiệt nhờ một người lớn tóm lấy cánh quạt đang quay, rồi dùng dây buộc nó với phần thân, giữ cho nó không thể quay nữa. Cánh quạt không quay, nguồn lực mất đi, các cơ cấu khác cũng sớm dừng lại theo.
- Anh Kiệt, mọi người đang bàn tán sôi nổi về chiếc máy bơm đó!- Bắc hớn hở đến vỗ vai Kiệt- Anh tính xem thế nào đi!
- Tính cái gì?- Đang mải suy nghĩ việc cải tạo cái máy nên Kiệt lơ đãng hỏi.
- Thì tính chuyện sản xuất cái máy bơm chứ còn gì nữa?- Bắc sốt ruột đáp
- Mọi người trong làng muốn mua, nhiều người cũng đang hỏi chuyện giá cả rồi!- La Khang vội tiếp lời
- Đúng vậy!- Hầu hết đám bạn của Kiệt đều ủng hộ việc sản xuất máy bơm.
Nguyên nhân của sự đồng lòng này chính là vì dù chỉ là trẻ con, nhưng cuộc sống của chúng đã gắn liền với nông nghiệp từ khi còn nhỏ, nên rất hiểu sự đột phá mà máy bơm mang lại. Các cụ có câu là các cậu có …., à không phải mà là “ nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”, trên đời này không có thứ thực vật gì có thể sống thiếu nước, chỉ khác nhau ở cần nhiều hay ít thôi. Với cây lúa nước- thứ lương thực chính của dân làng Bàng, nước cần phải được cung cấp nhiều, mà dụng cụ làm việc của dân làng chủ yếu lại chỉ có gàu và dùng sức người nên việc tưới tiêu luôn là một công việc nặng nhọc, tốn thời gian. Với một cái máy bơm như thế này, việc tưới tiêu sẽ trở nên thật đơn giản, dễ dàng với dân làng. Truyện Dị Năng
- Tâm, gọi bố máy tới đây đi!- Kiệt cũng không phản đối việc để mọi người cùng được hưởng thụ sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật. Để có thể làm ra được chiếc máy tốt hơn, cần có thợ tay nghề tốt hơn, và người duy nhất cậu có thể tin tưởng chỉ dạy là bố Tâm, chú ruột cậu.
- Vâng!- Tâm hồ hởi đáp. Tuy chưa biết có thể làm được bao nhiêu, giá cả thế nào, nhưng nếu làm được những chiếc máy thế này mà bán cho dân làng thì lợi nhuận sẽ lớn lắm đây.
Hầu hết bọn nhóc nhìn Tâm chạy đi tìm bố mà cũng hơi tiếc rẻ, vì bố mẹ họ mà cũng làm nghề mộc thì có khi bây giờ đã có thể tham gia vụ làm ăn này. Cái máy này thực sự quá phức tạp, không có Kiệt thì không thể làm nổi, dù có nhìn và học mót thì bọn nó tin là cũng chả ai ở làng này làm nổi.
- Thôi, quay lại công việc chính của bọn mình đi đã!
- Dạ, việc gì cơ?
- Nuôi giun chứ còn làm gì nữa?
- Nhưng em tưởng anh gọi bố thằng Tâm thì…
- Thì tức là tao sẽ nói chuyện với chú tao, bây giờ quay lại làm việc đi.
Hoàng Anh Kiệt tuy rằng nhìn thấy được cơ hội làm ăn với cái máy bơm đang là rất lớn, nhưng cậu không hề quên đi công việc chính là gì. Nên nhớ rằng dù có bán được máy bơm, kiếm được tiền, thì không được bao nhiêu đã đành, vì dân ở đây nghèo quá, mà đã thế còn phải nộp phần lớn cho mẹ cậu, một người không đủ năng lực để biến nó thành cơ hội làm ăn lớn hơn.
Trái lại, với việc nuôi giun này, tuy tiền lời sẽ phải rất lâu nữa mới xuất hiện, nhưng đó cũng là mong muốn của Kiệt. Cậu đã quy hoạch sơ qua con đường mình cần phải đi với lũ giun này, đó là nông nghiệp tiên tiến, một con đường đi dài hơi. Và có lẽ khi con đường đó sơ bộ hoàn thành, Kiệt đã 20 tuổi trở lên ấy chứ. Như thế thì, mẹ sẽ không có lý do kiểm soát tiền bạc mà cậu ta kiếm ra nữa.
……………………………………………….
- Linh, Lộc, hai đứa lại đây bố hỏi cái này?- Sau bữa cơm tối, Bá hộ Đào không như mọi ngày ngồi uống nước chè, đi dạo vài vòng cho tiêu cơm mà ngồi trầm tư suy nghĩ. Thế rồi ông ta đi gọi hai đứa con lại để hỏi chuyện.
- Dạ!- Linh và Lộc ngồi ngay trước mặt bố mình, hồi hộp chờ ông hỏi. Bá hộ Đào tuy là một địa chủ nhà giàu- so với dân làng Bàng, nhưng tuyệt không nuông chiều con cái, trái lại ông nghiêm khắc vô cùng, nhất là trong sự cần cù chăm chỉ làm việc, kỹ năng làm việc, kỹ năng tính toán,…. Sự giàu có của nhà ông ta là do sự cần cù lao động, tài năng làm nông, thông minh tháo vát của những đời cha ông, và chút ít may mắn mà ông trời cho nhà ông hưởng thụ. Nên nhớ rằng họ Đào, họ Đỗ và họ Hoàng là 3 dòng họ khởi đầu cho cái làng Bàng này, nhưng giờ đây, họ Hoàng thì sa sút đi, họ Đỗ phải bán xới đi nơi khác, chỉ còn họ Đào dần dần bành trướng lên. Muốn duy trì được sự thịnh vượng này, lũ trẻ của ông không thể không có sự rèn giũa để giữ được những đức tính quý báu của cha ông.
- Mấy đứa đã cùng thằng Kiệt nhà họ Hoàng làm cái máy bơm phải không?
- Vâng thưa bố, nhưng bọn con làm nó trong khi rảnh, bọn con vẫn làm hết việc nhà, học tập đầy đủ mà bố.- Đào Văn Lộc vội thanh minh
- Hừ!- Bá hộ Đào Văn Xuân hơi thất vọng vì độ kém nhạy cảm của đứa con trai, chẳng lẽ ông chỉ nghĩ mấy việc cỏn con đó hay sao. Bá hộ Đào không nói gì mà chỉ quay sang nhìn Linh Chi dò hỏi
- Thưa cha, bọn con tuy cùng với Hoàng Anh Kiệt làm ra, nhưng ý tưởng là do cậu ấy nghĩ ra, mọi thứ cũng do cậu ta thiết kế, bọn con chỉ làm theo hướng dẫn thôi- Linh Chi trả lời
- Vậy các con có thể làm lại được thứ kia không?
- Không ạ!- Lộc nói ngay
- Khó làm lắm, mà giờ Hoàng Anh Kiệt cũng chưa làm xong.
- Ta thấy chiếc bơm tự bơm được nước rồi cơ mà!
- Hoàng Anh Kiệt nói là chưa ổn, cậu ta đang cùng với chú cậu ấy Hoàng Văn Đinh tìm cách cải tiến.- Linh Chi giải thích. Cô biết cha mình cần gì, ông muốn cô chỉ cách làm, từ đó nhà cô sẽ làm ra những cái máy tương đương, đem dùng hoặc đem bán cho dân trong làng, kiếm lời. Tuy nhiên, việc này khó khăn rất nhiều, vì cô quả thực không giỏi, nguyên tắc cơ bản vật lý cơ bản của cũng không rõ nên lý giải cách làm thực sự rất kém, hơn nữa cô cũng không hề muốn hại Kiệt. Thứ máy này Kiệt đã làm mất cực kỳ nhiều thời gian, mà không chỉ có cậu, rất nhiều bạn khác cũng góp công, nếu làm việc này thì mọi thứ thật bất công với họ.
Đào Văn Xuân ngồi gãi cằm, ông đang rất mong hai đứa con của mình có thể biết cách làm máy bơm để ông có thể biết cách chế tạo. Với tài lực của nhà họ Đào, muốn tìm thợ mộc giỏi trong làng để chế là quá đơn giản. Hiện tại, họ Đào đang có cả trăm mẫu ruộng tốt, hàng chục con trâu, con bò lấy sức kéo, vườn tược cây trái xum xuê, …, tức là kinh tế của họ phụ thuộc cực kì nhiều vào nông nghiệp. Mà đã là nông nghiệp thì cần nguồn nước ổn định, dồi dào, nếu có máy bơm thì mọi thứ sẽ tốt cho nhà họ Đào hơn: bơm nước liên tục, không cần nghỉ, tốn ít tiền thuê người làm, lại có thể bán hay cho thuê với giá cao cho người cần,…
- Ý của con là không có Hoàng Anh Kiệt thì không xong ư?
- Vâng, con tin rằng nếu cố tình học lóm thì cũng được thôi, nhưng như thế ta sẽ mắc phải nhiều lỗi không đáng có, sửa đi sửa lại càng nhiều thì càng tốn tiền, thời gian, công sức,… chi bằng mua đứt luôn việc chế tạo thì sẽ tốt hơn. Làm thế sẽ nhanh chóng, an toàn, tiết kiệm. Hơn nữa như thế cha và Kiệt sẽ có mối quan hệ tốt, sau này cậu ấy có thứ gì tốt thì con có nói rằng cha muốn làm ăn cùng cũng thuận miệng.
Chương 10: Mong muốn của Bá hộ Đào
Tin tức về cái máy bơm của Hoàng Anh Kiệt đã lan khắp làng Bàng. Mấy ngày hôm nay, người dân nô nức kéo nhau ra xem cái máy bơm không cần dùng sức người mà dùng sức gió. Lúc này, gió đã to hơn, và dòng nước bơm rất mạnh, nước chảy nhanh trên hệ thống ống dẫn để quay về đúng nguồn của nó. Kiệt đã tưới đủ nước cho ruộng nuôi giun, nên nếu để nó chảy nữa là một sự lãng phí. Kiệt lấy một ống dẫn nước khác, cho nó nghiêng về phía con mương, nước được bơm ra liền chảy ngược về nguồn. Và nó sẽ liên tục như thế, một vòng tuần hoàn vĩnh viễn cho tới khi nào Kiệt tháo cái ống tre ra và để nước chảy lại về đường ống dẫn nước. Hoàng Anh Kiệt đi quanh toàn bộ hệ thống, tập trung quan sát cẩn thận mọi bộ phận, và sau cùng, cậu thở dài.
Với mọi người, thứ Kiệt tạo ra thực thần kỳ, với cậu nó là một sản phẩm vẫn còn rất nhiều khuyết tật. Trước tiên là việc những bộ phận của chiếc máy có dấu hiệu bị hư hỏng nhanh hơn cậu nghĩ: phần dây thừng đang bị mài mòn do liên tục chuyển động và ma sát với ròng rọc, các cơ cấu chuyển động do làm bằng gỗ nên có sự sai số lớn, đã liên tục ma sát với nhau, mài mòn nhau. Nguyên nhân của những vấn đề này thì rất rõ ràng- yếu tố kỹ thuật, nhưng biện pháp khắc phục nó thì thực sự không nhiều. Cách chuẩn chỉ nhất là chế tạo lại những bộ phận dễ hỏng bằng sắt, thay dây thừng bằng xích sắt- làm nhỏ như dây xích chó con ở thế giới cũ, các bộ phận ghép nối, truyền chuyển động trên tay quay con trượt cũng làm bằng sắt, như vậy có thể dùng lâu hơn,… Nhưng cách làm này cần tiền, và Kiệt không có nổi một xu dính túi.
Cách thứ hai, là cho máy nghỉ khi nào việc đã xong. Cách này trị phần ngọn chứ không trị được gốc, nhưng dễ làm. Kiệt nhờ một người lớn tóm lấy cánh quạt đang quay, rồi dùng dây buộc nó với phần thân, giữ cho nó không thể quay nữa. Cánh quạt không quay, nguồn lực mất đi, các cơ cấu khác cũng sớm dừng lại theo.
- Anh Kiệt, mọi người đang bàn tán sôi nổi về chiếc máy bơm đó!- Bắc hớn hở đến vỗ vai Kiệt- Anh tính xem thế nào đi!
- Tính cái gì?- Đang mải suy nghĩ việc cải tạo cái máy nên Kiệt lơ đãng hỏi.
- Thì tính chuyện sản xuất cái máy bơm chứ còn gì nữa?- Bắc sốt ruột đáp
- Mọi người trong làng muốn mua, nhiều người cũng đang hỏi chuyện giá cả rồi!- La Khang vội tiếp lời
- Đúng vậy!- Hầu hết đám bạn của Kiệt đều ủng hộ việc sản xuất máy bơm.
Nguyên nhân của sự đồng lòng này chính là vì dù chỉ là trẻ con, nhưng cuộc sống của chúng đã gắn liền với nông nghiệp từ khi còn nhỏ, nên rất hiểu sự đột phá mà máy bơm mang lại. Các cụ có câu là các cậu có …., à không phải mà là “ nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”, trên đời này không có thứ thực vật gì có thể sống thiếu nước, chỉ khác nhau ở cần nhiều hay ít thôi. Với cây lúa nước- thứ lương thực chính của dân làng Bàng, nước cần phải được cung cấp nhiều, mà dụng cụ làm việc của dân làng chủ yếu lại chỉ có gàu và dùng sức người nên việc tưới tiêu luôn là một công việc nặng nhọc, tốn thời gian. Với một cái máy bơm như thế này, việc tưới tiêu sẽ trở nên thật đơn giản, dễ dàng với dân làng. Truyện Dị Năng
- Tâm, gọi bố máy tới đây đi!- Kiệt cũng không phản đối việc để mọi người cùng được hưởng thụ sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật. Để có thể làm ra được chiếc máy tốt hơn, cần có thợ tay nghề tốt hơn, và người duy nhất cậu có thể tin tưởng chỉ dạy là bố Tâm, chú ruột cậu.
- Vâng!- Tâm hồ hởi đáp. Tuy chưa biết có thể làm được bao nhiêu, giá cả thế nào, nhưng nếu làm được những chiếc máy thế này mà bán cho dân làng thì lợi nhuận sẽ lớn lắm đây.
Hầu hết bọn nhóc nhìn Tâm chạy đi tìm bố mà cũng hơi tiếc rẻ, vì bố mẹ họ mà cũng làm nghề mộc thì có khi bây giờ đã có thể tham gia vụ làm ăn này. Cái máy này thực sự quá phức tạp, không có Kiệt thì không thể làm nổi, dù có nhìn và học mót thì bọn nó tin là cũng chả ai ở làng này làm nổi.
- Thôi, quay lại công việc chính của bọn mình đi đã!
- Dạ, việc gì cơ?
- Nuôi giun chứ còn làm gì nữa?
- Nhưng em tưởng anh gọi bố thằng Tâm thì…
- Thì tức là tao sẽ nói chuyện với chú tao, bây giờ quay lại làm việc đi.
Hoàng Anh Kiệt tuy rằng nhìn thấy được cơ hội làm ăn với cái máy bơm đang là rất lớn, nhưng cậu không hề quên đi công việc chính là gì. Nên nhớ rằng dù có bán được máy bơm, kiếm được tiền, thì không được bao nhiêu đã đành, vì dân ở đây nghèo quá, mà đã thế còn phải nộp phần lớn cho mẹ cậu, một người không đủ năng lực để biến nó thành cơ hội làm ăn lớn hơn.
Trái lại, với việc nuôi giun này, tuy tiền lời sẽ phải rất lâu nữa mới xuất hiện, nhưng đó cũng là mong muốn của Kiệt. Cậu đã quy hoạch sơ qua con đường mình cần phải đi với lũ giun này, đó là nông nghiệp tiên tiến, một con đường đi dài hơi. Và có lẽ khi con đường đó sơ bộ hoàn thành, Kiệt đã 20 tuổi trở lên ấy chứ. Như thế thì, mẹ sẽ không có lý do kiểm soát tiền bạc mà cậu ta kiếm ra nữa.
……………………………………………….
- Linh, Lộc, hai đứa lại đây bố hỏi cái này?- Sau bữa cơm tối, Bá hộ Đào không như mọi ngày ngồi uống nước chè, đi dạo vài vòng cho tiêu cơm mà ngồi trầm tư suy nghĩ. Thế rồi ông ta đi gọi hai đứa con lại để hỏi chuyện.
- Dạ!- Linh và Lộc ngồi ngay trước mặt bố mình, hồi hộp chờ ông hỏi. Bá hộ Đào tuy là một địa chủ nhà giàu- so với dân làng Bàng, nhưng tuyệt không nuông chiều con cái, trái lại ông nghiêm khắc vô cùng, nhất là trong sự cần cù chăm chỉ làm việc, kỹ năng làm việc, kỹ năng tính toán,…. Sự giàu có của nhà ông ta là do sự cần cù lao động, tài năng làm nông, thông minh tháo vát của những đời cha ông, và chút ít may mắn mà ông trời cho nhà ông hưởng thụ. Nên nhớ rằng họ Đào, họ Đỗ và họ Hoàng là 3 dòng họ khởi đầu cho cái làng Bàng này, nhưng giờ đây, họ Hoàng thì sa sút đi, họ Đỗ phải bán xới đi nơi khác, chỉ còn họ Đào dần dần bành trướng lên. Muốn duy trì được sự thịnh vượng này, lũ trẻ của ông không thể không có sự rèn giũa để giữ được những đức tính quý báu của cha ông.
- Mấy đứa đã cùng thằng Kiệt nhà họ Hoàng làm cái máy bơm phải không?
- Vâng thưa bố, nhưng bọn con làm nó trong khi rảnh, bọn con vẫn làm hết việc nhà, học tập đầy đủ mà bố.- Đào Văn Lộc vội thanh minh
- Hừ!- Bá hộ Đào Văn Xuân hơi thất vọng vì độ kém nhạy cảm của đứa con trai, chẳng lẽ ông chỉ nghĩ mấy việc cỏn con đó hay sao. Bá hộ Đào không nói gì mà chỉ quay sang nhìn Linh Chi dò hỏi
- Thưa cha, bọn con tuy cùng với Hoàng Anh Kiệt làm ra, nhưng ý tưởng là do cậu ấy nghĩ ra, mọi thứ cũng do cậu ta thiết kế, bọn con chỉ làm theo hướng dẫn thôi- Linh Chi trả lời
- Vậy các con có thể làm lại được thứ kia không?
- Không ạ!- Lộc nói ngay
- Khó làm lắm, mà giờ Hoàng Anh Kiệt cũng chưa làm xong.
- Ta thấy chiếc bơm tự bơm được nước rồi cơ mà!
- Hoàng Anh Kiệt nói là chưa ổn, cậu ta đang cùng với chú cậu ấy Hoàng Văn Đinh tìm cách cải tiến.- Linh Chi giải thích. Cô biết cha mình cần gì, ông muốn cô chỉ cách làm, từ đó nhà cô sẽ làm ra những cái máy tương đương, đem dùng hoặc đem bán cho dân trong làng, kiếm lời. Tuy nhiên, việc này khó khăn rất nhiều, vì cô quả thực không giỏi, nguyên tắc cơ bản vật lý cơ bản của cũng không rõ nên lý giải cách làm thực sự rất kém, hơn nữa cô cũng không hề muốn hại Kiệt. Thứ máy này Kiệt đã làm mất cực kỳ nhiều thời gian, mà không chỉ có cậu, rất nhiều bạn khác cũng góp công, nếu làm việc này thì mọi thứ thật bất công với họ.
Đào Văn Xuân ngồi gãi cằm, ông đang rất mong hai đứa con của mình có thể biết cách làm máy bơm để ông có thể biết cách chế tạo. Với tài lực của nhà họ Đào, muốn tìm thợ mộc giỏi trong làng để chế là quá đơn giản. Hiện tại, họ Đào đang có cả trăm mẫu ruộng tốt, hàng chục con trâu, con bò lấy sức kéo, vườn tược cây trái xum xuê, …, tức là kinh tế của họ phụ thuộc cực kì nhiều vào nông nghiệp. Mà đã là nông nghiệp thì cần nguồn nước ổn định, dồi dào, nếu có máy bơm thì mọi thứ sẽ tốt cho nhà họ Đào hơn: bơm nước liên tục, không cần nghỉ, tốn ít tiền thuê người làm, lại có thể bán hay cho thuê với giá cao cho người cần,…
- Ý của con là không có Hoàng Anh Kiệt thì không xong ư?
- Vâng, con tin rằng nếu cố tình học lóm thì cũng được thôi, nhưng như thế ta sẽ mắc phải nhiều lỗi không đáng có, sửa đi sửa lại càng nhiều thì càng tốn tiền, thời gian, công sức,… chi bằng mua đứt luôn việc chế tạo thì sẽ tốt hơn. Làm thế sẽ nhanh chóng, an toàn, tiết kiệm. Hơn nữa như thế cha và Kiệt sẽ có mối quan hệ tốt, sau này cậu ấy có thứ gì tốt thì con có nói rằng cha muốn làm ăn cùng cũng thuận miệng.
- Ừ, con nói có lý. Nhưng thằng nhóc đó làm ra thứ đó mà vẫn chưa muốn bán mà định hoàn thiện thêm, có khi nào nó sẽ định tự làm tự bán.
- Cái đó con không dám chắc, nhưng ta cứ nên tỏ thiện ý trước cha ạ.
- Thôi được, ta nghe con, mai con gọi nó tới đây ăn bữa cơm với ta nhé.
- Vâng, con biết ạ.
Linh và Lộc chào cha, rồi đi ra sân. Lộc thì chả quan tâm gì nữa, mà đi chơi trong vườn, còn Linh, cô nghĩ ngợi lắm. Là con gái lớn trong nhà, tuy mới 9 tuổi, song Linh biết lo sớm cho việc nhà việc cửa. Ích lợi của cái máy bơm cô rất rõ, nên cô sợ rằng nếu Kiệt không bằng lòng, cha cô sẽ quyết ý làm tới, bắt cô phải dạy cách làm máy bơm. Lúc đó, quan hệ mọi người xấu đi, Kiệt lại không phải đứa chịu thua dễ dàng, không biết cậu ấy có khi nào sẽ chế thêm thứ gì mới để đấu với cha cô không. Thực là đau đầu quá.
