Phạm Trọng Yêm nghiêm mặt nói:
- Thạch tướng công đã vì đại Tống đề cử trung lương, giúp cho đại Tống giảm bớt nạn đói, công lao to lớn. Dưới được dân chúng yêu mến, trên được hoàng thượng, đại thần sủng ái, tất cả đều nhờ thực lực bản thân.
Nói tới đây, hắn cũng có chút buồn bực, phải biết rằng ngay cả Đào tri huyện, một nhân tài văn chương cũng nói, tiểu hài tử tám tuổi này có lẽ thực là thần nhân, học thức của thiên hạ mười phần thì chí ít hắn cũng đã học hết tám phần. Thêm nữa hắn vô cùng thông minh, trí tuệ hơn người, nếu không tận mắt nhìn thấy hẳn sẽ không ai tin, chỉ là nếu đã nhìn thấy vẻ mặt thơ ngây non nớt của Thạch Kiên, nhưng lại nghe phong cách nói chuyện trầm ổn của hắn thì ngay cả Đào tri huyện hay hiện tại là Phạm Trọng Yêm cũng lắc đầu ngao ngán, thầm nghĩ không lẽ Thạch Kiên thực sự là Văn Khúc Tinh hạ phàm ?
Phạm Trọng yêm lại nói:
- Nhưng các hạ gần đây làm ta rất thất vọng. Các hạ được Thánh Thượng ân sủng, nên vào triều giúp đỡ hoàng thượng mới đúng, Không ngờ lại bảo thủ, không chịu đi, cố tình ở lại để mua thêm danh tiếng, lấy lý do tài học không đủ. Có thực tài học của các hạ không đủ hay không ?
Hắn vốn nghe đủ loại sự tích về Thạch Kiên, cũng biết Hoàng Đế mấy lần vì chiêu mộ hắn mà xuất lực, nhưng hắn một mực ẩn cư, nâng cao danh tiếng, vì thế Phạm Trọng Yêm mới không quản ngàn dặm xa xôi tới đây để gặp Thạch Kiên chất vấn.
Người bên ngoài thấy hắn nói vậy, ngẫm lại cũng đúng, chẳng lẽ tài học của tiểu thần đồng thực sự không đủ ? Nếu vậy toàn bộ đại Tống có mấy người có tài học ? Nhưng tiểu quan này cũng thực lớn gan, không ngờ dám chỉ trích tiểu thần đồng, chỉ là hắn nói cũng rất có đạo lý.
Thạch Kiên cũng không tức giận, hắn khẽ cười, nói:
- Tiểu tử thực sự cảm thấy tài học chưa đủ. Phạm đại nhân, mời xem….
Thạch Kiên lấy từ trong tập giấy ra mấy bản nháp dày, Phạm Trọng Yêm vừa mở ra đã thấy mấy chữ, Truy Nguyên Học, Truy Nguyên Đoán Vật, Truy Nguyên Thiên Vấn, Trung Cấp Số Học, Hình Học, Nghi Vấn Số học.
Mở ra xem, hắn lo mơ không hiểu, nội dung vô cùng khó, hơn nữa Thạch Kiên lại viết thêm rất nhiều ký hiệu kỳ quái, hắn nhìn cả ngày không hiểu nổi tí nào.
Thạch Kiên nói:
- Đây là mấy cuốn sách tiểu tử đang viết, đến giờ vẫn chưa viết xong, Phạm đại nhân, người xem mấy cuốn, Truy Nguyên Đoán Vật, Truy Nguyên Thiên Vấn và Nghi Vấn Số Học này xem, tiểu tử vẫn chưa hiểu rõ, hơn nữa tiểu tử phát hiện ra một thứ, những quyển sách này sẽ mở ra một cánh cửa mới, cho một tương lai mới, chỉ là tiểu tử vẫn chưa biết cách tiến nhập, còn quá nhiều thứ không hiểu, vì thế tiểu tử nào dám nhận mình có tài học ?
Phạm Trọng Yêm vốn cũng có chút tự tin vào tài hoa của mình, nếu không hắn sẽ không nói những câu như “sớm muộn cũng gặp hoàng thượng”. Phải biết rằng, để gặp mặt hoàng thượng, chí ít cũng phải là tiến sĩ, mà trong ngàn vạn cử nhân chỉ có được một vài tiến sĩ. Hắn nghe Thạch Kiên nói rằng mấy quyển sách này có thể mở ra tương lai mới, nhưng hắn đọc mãi vẫn không hiểu chút nào, sợ rằng mình chưa chú tâm, hắn cẩn thận ngồi xuống, chăm chú nghiên cứu.
Thạch Kiên thấy hắn chăm chú đọc sách liền yên lặng lui ra, rót một chén trà nóng cho hắn. Việc này khiến mọi người ở bên ngoài nhìn đến há mồm trợn mắt, tên Phạm Trọng Yêm này lai lịch thế nào, không ngờ lại được tiểu thạch tướng công đối đãi như vậy.
Một lúc sau, Phạm Trọng Yêm xấu hổ đứng lên, nói:
- Thạch tướng công học thức quả kinh người, tại hạ tâm phục khẩu phục.
Đám học sinh tụ tập bên ngoài thở phào, trong lòng thầm khinh bỉ Phạm Trọng Yêm, ngươi là loại gì, sao dám so kè với Văn Khúc Tinh ?
Thạch Kiên lắc đầu:
- Phạm đại nhân không cần khích lệ tiểu tử, cái gọi là học hải vô nhai, tiểu tử thực không chưa nhìn thấy bến. Nhưng tiểu tử rất kinh nể khí tiết của đại nhân, chỉ thông qua những tin tức mà tiểu tử có, có thể nói luận về khí tiết, ở đại Tống đại nhân nhận thứ hai thì không ai dám nhận thứ nhất.
Những lời này lại khiến mọi người bên ngoài xôn xao.
Cái gì ? Tiểu quan này là quan viên có khí phách nhất đại Tống ?
Phạm Trọng Yêm chắp tay nói:
- Tạ ơn Thạch tướng công khen tặng, tại hạ đối với một câu mà Thạch tướng công viết “Tiên thiên hạ chi ưu mà ưu, Hạ chi nhạc mà nhạc” cũng thấy đồng cảm. Mặc dù tài học của ta so với Thạch tướng công còn thua xa, nhưng một câu đó của Thạch tướng công sẽ là ngôn dụ cả đời của ta.
Thạch Kiên thầm nghĩ, câu đó vốn là của ngươi, là khí phách của ngươi, ta nào dám so sánh.
Hắn nói:
- Tài năng, lương đống chân chính của đại Tống chính là đại nhân. Tuy nhiên có chút hiểu lầm với ta, tiểu tử đóng cửa đọc sách, truy cầu học vấn, tuổi lại quá nhỏ, vì thế mới kháng lại thánh chỉ của Thánh Thượng, từ chối ý tốt của ngài.
Nói xong, Lục Ngạc chợt báo, Đào tri huyện cầu kiến.
Hóa ra Đào tri huyện nghe nói Thạch Kiên mở cửa tiếp khách, hắn rất tò mò, cũng muốn xem người mà Thạch Kiên nhìn trúng là ai.
Sau khi chào hỏi, Thạch Kiên nói:
- Đào tri huyện tới vừa đúng lúc, hai người cùng tiểu tử đi ra ruộng chơi một chuyến.
Sau đó hắn đưa hai người ra đồng ruộng, hai người thấy nông dân gieo mạ khác xưa, hơn nữa không phải cắm mạ, mà là ném mạ ra ruộng, tất cả đều thấy kỳ quái.
Thạch Kiên giải thích một chút rồi nói:
- Phạm đại nhân là mệnh quan triều đình, vì quốc gia mà ra sức, trên phò quân vương, dưới giúp lê dân. Tiểu tử đã nghĩ kỹ, nếu nông sản của đại Tống sản lượng thấp, thu hoạch không cao, nhân dân cơm không no, áo không ấm thì dù có quan cao chăng nữa liệu có khác gì ?
Nói tới đây, hắn hoa tay múa chân, rồi nói với Phạm Trọng Yêm:
- Phạm đại nhân, tiểu tử còn ít tuổi, ngôn ngữ chưa thông, đối với triều đình chẳng có tác dụng gì, nếu đã như vậy thì cần gì hư danh, chi bằng ở đây mà truy cầu học vấn.
Buổi nói chuyện lần này khiến Phạm Trọng Yêm thực sực bị chấn động, hắn bị ý chí, bị tấm lòng vì thiên hạ của thiếu niên này khuất phục, đừng nghĩ hắn tuổi còn nhỏ mà khinh thường, tư tưởng, trí tuệ của hắn dù là một người trưởng thành vị tất đã được một phân.
Chỉ có điều, hắn nhìn đồng ruộng, mạ đứng lung tung, không theo hàng lối, hắn nghi hoặc hỏi:
- Thạch tướng công, loại phương pháp này…. ?
Thạch Kiên tự tin cười nói:
- Phạm đại nhân, nếu phương pháp này không đúng như những gì ta đã nói thì cứ tìm bà cháu tiểu tử mà hỏi tội. Tiểu tử tuyệt đối không làm việc gì không nắm chắc.
Nghe hắn nói như vậy, cả Phạm Trọng Yêm và Đào tri huyện đều cười. Cả hai đều biết thiếu niên này vô cùng hiếu thuận, cũng vì bà nội vui vẻ mà nghĩ cách trồng cây trên ruộng cạn.
Thạch Kiên suy nghĩ một chút, nhớ lại lịch sử, khi Phạm Trọng Yêm tiến hành tân chính thất bại, hắn và Khấu Chuẩn, Vương An Thạch, tất cả đều ôm chí lớm, nhưng quá nóng nảy, vì tật xấu này mà thất bại. Đặng Nghiệp sau đó tiến hành cải cách thành công, bởi hắn biết buông, biết thả, biết thử, biết cách cho dân thấy được lợi ích, chậm mà chắc. Ba người, Khấu Chuẩn, Phạm Trọng Yêm, Vương An Thạch, ai cũng là lương tài, nhưng chỉ vì kiêu ngạo nóng nảy, ngoan cố mà hỏng việc lớn.
Vì thế hắn nói:
- Sau này, khi ở đây thử nghiệm thành công, phương pháp mới tất sẽ lan truyền khắp thiên hạ, nếu thất bại thì cũng chỉ ở đây hao tổn một chút. Nếu tiểu tử là mệnh quan triều đình, phát lệnh xuống, thành công thì không nói, nhưng thất bại, hai vị thử nghĩ xem hậu quả như thế nào ?
- Mặc dù đó chỉ là chút khôn vặt của tiểu tử, nhưng con người vốn không thể toàn vẹn, vạn vật không có gì là hoàn mỹ, nếu có chút sơ sẩy hay gặp hoàn cảnh bất ngờ không kịp trở tay sẽ thành tai họa lớn. Vì vậy cải biến mọi việc, tất phải cẩn thận, trước phải thử, thành công mới khuếch trương, đó mới là điểm mấu chốt.
Buổi nói chuyện càng lúc càng khiến Phạm Trong Yêm kinh nghi, thiếu niên này không lẽ đọc được nội tâm của hắn ?
Thạch Kiên lại gần, vỗ vỗ cây tùng bên cạnh rồi nói:
- Khí phách của đại nhân có thể so với cây tùng này, tự nhiên, độc lập, cho dù tuyết rơi, mưa trút vẫn xanh tươi. Nhưng đại nhân chớ quên, người khác không giống đại nhân, thiên hạ cây tùng mặc dù không ít, nhưng so với dương liễu thì quá nhỏ bé, chỉ có thể từ từ mà chờ xuân tới, tỏa ra sức sống vẹn toàn. Nhưng nếu chỉ dựa vào vài cây tùng mà muốn đón mùa xuân, làm vạn vật hồi sinh thì thực là trò đùa.
Từng lời hắn nói đầy ẩn ý, chỉ ra rằng nếu muốn cải cách, không thể chỉ dựa vào cảm thụ bản thân mà không suy xét tới ích lợi toàn cục, nên làm từ từ, khi thành công mới có thể mở rộng dần dần.
Đào tri huyện nghe hắn nói, thuận miệng cảm khái, chỉ có Phạm Trọng Yêm, nghe xong hắn ngơ ngẩn, trầm tư.
Lúc này cũng đã gần trưa, Thạch Kiên liền mời hai người ở lại dùng bữa, Phạm Trọng Yêm thì coi đó là bình thường nhưng Đào tri huyện thì không. Thiếu niên này từ lúc chuyển tới đây chưa bao giờ pha trà cho ai, càng không bao giờ mời quan viên ở lại ăn cơm. Hôm nay vì một tiểu quan bát phẩm này mà phá lệ, khi chia tay còn đưa tiễn rất xa, thực vô cùng kỳ lạ.
Chuyện này cũng theo bản tấu chương đến với Tống Chân Tông.
Tống Chân Tông vô cùng ngạc nhiên, Phạm Trọng Yêm này là ai, hỏi cả nửa ngày, văn võ bá quan không ngờ không ai biết.
Tống Chân Tông lại nghĩ về những kỳ tích của thiếu niên kia, vì thế liền hạ thánh chỉ, gọi Phạm Trọng Yêm tới diện thánh.
