Trương Thành cẩn thận lấy một cái túi vải từ trong lòng ra, mở từng lớp từng lớp một, một tinh thể màu vàng đục to bằng quả đào xuất hiện trước mặt, Vân Diệp nếm thử một ít, ngoài vị mặn ra còn có đủ các vị quái lạ khiến y thừa sống thiếu chết, cầm hồ lô nước, súc miệng mấy lần cái vị quái dị kia mới nhạt đi.
- Đây không phải là muối, đây là thuốc độc.
Nói xong thuận tay ném đi, vừa mới ra tay thì Trương Thanh đang nhìn chỗ muối trong tay y không chớp đã nhặt ngay lấy, gói lại rồi nhét vào lòng, mắt có chút thương cảm, cười buồn chỉ mọi người xung quanh.
- Đại thiếu gia à, ngài tưởng ai cũng giống ngài từ nhỏ ăn sung mặc sướng, hai tay không phải đụng vào việc gì, chỉ biết có học thôi sao? Dù là hiện giờ có gặp nạn khó khăn, cũng có biện pháp tổ tông lưu lại, vẫn sống khoan khoái. Nhìn công tử dang vẻ tài ba, tuấn tú lịch sự, lại hiểu đối nhân xử thế, vài năm nữa lớn lên rồi, chuyện áo gấm cơm ngọc với công tử mà nói giống như là mọc ra trên người, không lấy đi được, đó là số mạng. Chúng tôi thì khác, cha mẹ chỉ dạy chúng tôi kiếm ăn từ đất, chẳng dạy việc gì khác, muối mà công tử tiện tay ném đi là tại hạ phải chém đầu hai tên phỉ tặc mới được giáo úy đại nhân ban thương. Công tử hỏi bọn họ đi, mấy người được trông thấy muối?
Mấy hán tử xung quanh lắc đầu, hai phụ nhân quẫn bách cúi mặt xuống.
- Đây chẳng phải năm Trinh Quan à? Vì sao sống gian khổ như thế.
- Công tử có điều chưa biết, thiên hạ này vừa mới thái bình mà thôi, không phải không còn nạn binh đao nữa, thường ngày cơm rau cũng chỉ đủ lưng lửng bụng, mấy năm trước muối tuy quý, thi thoảng cũng kiếm được vài lạng, nhưng mấy năm qua người Đột Quyết năm nào cũng xâm phạm, cướp bóc đốt phá, đường vận chuyển đứt rồi, muối ở Sơn Đông không chuyển tới được, ao muối trên thảo nguyên chẳng thể lấy nổi. Tả Vũ vệ chúng tôi trú ở Lũng đã ba năm rồi, năm nào cũng tác chiến, trong quân thiếu muối, cùng giấm, sức khỏe quân sĩ mỗi năm một đi xuống, đại tướng quân biết người Đột Quyết từ Diên Xuyên trở về thảo nguyên, song sĩ tốt cơ thể suy nhược chỉ có thể thủ thành không thể truy kích, nghe nói đại tướng quân nổi giận chặt gẫy bảo đao thế, nhất định giết sạch người Đột Quyết. Công tử thân mang tuyệt kỹ, một khi thi triển ra, trong quân không còn thiếu muối nữa, đợi chúng tôi nghỉ ngơi dưỡng sức rồi, giết hết Đột Quyết không phải chuyện nói chơi.
Trước tiên không cần để ý lời mang tính dụ dỗ của Trương Thành, người thô hào dùng kể cũng sảng khoái đáng yêu, phương pháp thì nhất định sẽ giao ra, nhưng giao cho ai thì là học vấn lớn. Cấp trên của cấp trên của Trương Thành tên Trình Xử Mặc, là con trai cả của hỗn thế ma vương Trình Giảo Kim danh tiếng lẫy lừng, hiện là giáo úy Chiết Trùng Lan Châu, là con ông cháu cha tiêu chuẩn, là người hảo sảng chú trọng nghĩa khí, 18 tuổi theo cha chinh chiến sa trường, có thể xem là cực phẩm trong đám hoàn khố. Thông qua hắn hiến cách làm muối cũng là một con đường tắt, quan trọng hơn trong truyền thuyết Lão Trình sống hơn trăm tuổi là cây trường sinh của Đại Đường, thôi kệ mẹ, cứ kiếm cái cây to ôm lấy đã.
Vân Diệp đứng dậy, nghiêm trang hành lễ với Trương Thanh và đoàn người:
- Nghe một buổi nói chuyện hơn đọc sách mười năm, Vân Diệp hôm nay nghe Trương thúc dạy bảo, ắt ghi nhớ trong lòng không dám quên.
Không phải là y muốn khoe chữ mà là thực lòng tôn kính, bỏ đi đoạn Trình đại tướng quân thế, những lời khác khiến y chấn kinh, Trinh Quan thịnh thế hóa ra là như thế, chiến tranh, đói kém ở khắp nơi. Yêu cầu của đám Trương Thành cũng chỉ thấp thế thôi, chỉ cần không cần phải đi đánh trận, có thể ăn no bụng là đáng lấy mạng đi bù vào. Cái loại người đặt cầm bát cơm thịt lên ăn, rồi đặt bát xuống chửi mắng quần chúng tố chất thấp như mình có tư cách gì lên mặt trước bọn họ? Đại thiếu gia ư? Nực cười!
Đám hán tử tránh hết sang một bên, Trương Thành xua tay liên hồi:
- Đám người cùng khổ tại hạ nào dám dạy bảo công tử, chẳng qua chỉ là thuận miệng nói bừa thôi. Công tử là người có tài lớn, tương lai nhất định lên triều làm quan ra trận làm tướng, có thể quen công tử là phúc phận rồi.
Xem ra người đọc sách có áp lực quá lớn với bọn họ, theo sử sách ghi lại thời đầu nhà Đường, sĩ tử thiên hạ chỉ chiếm một phần nghìn nhân khẩu mà thôi. Học vấn xưa nay lại không phải từ thứ bình dân có thể có được, hào môn đại tộc giữ chặt nó trong nhà.
Ở cái thời đại đa phần chưa khai hóa này, người có học vấn có địa vị xã hội cao hơn người khác một bậc, hơn nữa chính những người bình thường khao khát có được tri thức tự giác nâng cao địa vị của bọn họ, từ trong cách xưng hô của Trương Thành với Vân Diệp là có thể thấy rồi, từ tiểu tử thối cho tới công tử, tăng lên theo hiểu biết của hắn về Vân Diệp.
Lên triều làm quan, ra trận làm tướng? Bọn họ đúng là dám nghĩ, Vân Diệp cười thầm, mình ngay cả chữ còn chưa biết hết làm cái gì? Thời Trinh Quan này là thế giới khắp nơi đầy người tài, cái hạng mù quan trường như mình gặp phải Lý Nhị, Phòng Huyền Linh, Trường Tôn Vô Kỵ thì bị người ta lừa vẫn còn đếm tiền hộ là cái chuyện tất nhiên. Thương nhân? Chỉ là nhân sĩ hạ đẳng ngay cả lụa cũng không được mặc, ở thời đại phong kiến, nhiều tiền không phải là phúc, chỉ là dê béo đợi làm thịt mà thôi.
Vân Diệp cúi đầu trầm tư, hán tử xung quanh đều mong mỏi đợi quyết định của y, dù sao đây là một chuyện trọng đại. Nghĩ chút là hiểu ngay thôi, tự dưng biến ra cách chế muối ai chả coi nó như mạng, sao dễ dàng nói cho người khác được? Đợi rất lâu mà Vân Diệp vẫn chưa thể tự quyết định, Trương Thành thất vọng ra mặt, biết yêu cầu của mình làm khó người ta, căn răng định nói chuyện này bỏ qua, không thể để Vân công tử có lỗi với tổ tông. Còn chưa kịp lên tiếng đã thấy Vân Diệp ngẩng đầu nhìn đám người nôn nóng xung quanh, cười bình thản:
- Vân Diệp chưa bao giờ nghĩ muốn ăn với mọi người, với Đại Đường mà nói lại quan trọng như thế, trước kia chỉ coi là một loại gia vị mà thôi, có nó hay không chẳng ảnh hưởng gì tới thiên hạ, chỉ ảnh hưởng tới cái miệng ăn ngon, giờ mới thấy muối quan hệ tới cả sinh tử, thịnh suy của Đại Đường, bỏ đi một chút lợi nhỏ mà mang tới lợi lớn thiên hạ, tại hạ cớ gì không làm?
- Công tử nhận lời rồi.
Trương Thành mừng rỡ quỳ sụp xuống, thoáng cái chỉ còn mỗi Vân Diệp đứng, những người khác quỳ hết cả.
- Trương thúc làm gì thế, mọi người muốn học thì cháu dạy là được rồi, có khó khăn mấy đâu. Trương Thúc, ta vẫn thích mọi người gọi mình là tiểu tử thối, Vân ca nhi, còn công tử hay thiếu gia gì đó nghe mà buồn nôn. Vào lúc xui xẻo nhất gặp được các vị thúc ba huynh đệ là vận may của ta, nếu không sớm bị sói ăn rồi, nói cái gì tới công tử với chả thiếu gia.
Nói ra rồi, không khí trở nên sôi động hơn, ai nấy xoa đầu , sờ mặt Vân Diệp như của báu, từng khuôn mặt mạng ngời kính trọng. Tâm tình Vân Diệp phút chốt sáng sủa hơn nhiều.
Trương Thành sau khi được lời hứa xác thực thì nóng vội thúc giục Vân Diệp chế ra các loại công cụ cần thiết để làm muối. Không có giấy bút, hắn gấp tới độ đi vòng vòng, hai phụ nhân thì luống cuống hốt hoảng, đám binh dịch ai nấy dậm chân đấm ngực, luôn miệng oán trách sao lúc đi không mang theo giấy bút.
Vân Diệp cuống lên giữ lấy Trương Thành đang muốn lấy máu trên người, đoạt trùy thủ trong tay hắn, bảo phụ binh lấy hai miếng gỗ, dùng trùy thủ khắc chữ lên đó, cho dù ngoằn ngoèo xiêu vẹo, Trương Thành vẫn ôm trong lòng như bảo bối, lấy vải bọc kỹ lưỡng. Hai phụ binh võ trang đầy đủ mang miếng gỗ cưỡi ngựa chạy về phía Lan Châu, đương nhiên cũng mang đi nửa số muối làm bằng chứng.
- Trương Thúc, ban đêm cưỡi ngựa nguy hiểm lắm, chuyện này không gấp, dù sao ta cũng nhận lời rồi, mai đưa đi cũng không muộn.
Vân Diệp chẳng hiểu sao Trương Thành lại gấp như thế:
- Cậu không biết rồi, làm ra muối sớm một ngày, đại quân có thêm một phần chiến lực. Người Đột Quyết lai vào quan ải rồi, không thể trơ mắt nhìn bọn chúng ngông cuồng, thế nào cũng có một ngày chúng ta giết sạch bọn chúng. Cuộc sống dựa vào thố bố mà sống thêm một ngày không chịu nổi.
- Thố bố là cái gì? Ăn được à?
*** Thố là giấm, bố là vải, tên riêng mình không dịch.
