Lần này trận tập kích xảy ra vào ban đêm ở phía Tây cổ thành cách 80 dặm, sau này hoàng gia học viện quân sự của Hoa Hạ đế quốc nghiên cứu trận chiến kinh điển này thông qua những người tham chiến nhớ lại được ghi chép như sau.
Hoàng gia thị vệ thống lĩnh đương thời Cát Ngộ Tĩnh nguyên là tiểu đội trưởng Hổ Báo kỵ nhớ lại: Bởi vì ta sinh ra từ gia đình thợ săn, giỏi về truy tìm và bám theo con mồi cho nên mỗi lần đuổi bắt kẻ địch chạy trốn đều không thiếu phần. Trong trận chiến ấy, mấy ngày hôm trước chúng ta phục kích đội ngũ vận lương của đối phương sau đó quay trở lại doanh trại, tướng quân vận lương đối phương gọi là Kỷ cái gì ta cũng không nhớ, tướng lĩnh giặc chết trong tay không ít. Cái gì? Ngươi không tin? Nói cho ngươi biết gặp ta là không có đường sống, tiễn thuật của ta có thể so sánh với Sử Tử Nghĩa tướng quân và Kim Hán Thăng lão tướng, chỉ có điều ta không có tiếng tăm nổi bật như họ bởi vì ta luôn luôn trốn ở một góc khó tìm để đánh lén.
Nhớ kỹ thân phận của người, không được nói đánh lén mà là chận đánh.
Ah … biết rồi …Nhớ lúc đầu Hoàng đế bệ hạ nhìn thấy ta đã nói cần phải có người chuyên môn trốn ở chỗ khó tìm chặn đánh tướng lĩnh đối phương. Ta hỏi lại như vậy có phải quá hèn hạ không? Hoàng đế bệ hạ hỏi lại ta, nhà ngươi lúc săn thú có cần thông báo nó một tiếng rồi mới bắn nó không? Ta biết đầu óc ta mặc dù không phải rất thông minh nhưng còn chưa đến nỗi quá ngốc. Nếu như săn con thú mà còn thông báo trước thì ta đã trở thành phân thú rồi. Hoàng đế bệ hạ nói với ta, lúc ngươi đánh trận cũng thế, cần phải trốn ở phía sau tìm tướng lĩnh đối phương như tìm con mồi để bắn là tốt nhất. Ta khi đó có hỏi lại Hoàng đế bệ hạ, lúc đánh trận không phải là cần đường đường chính chính đối diện với địch sao? Hoàng đế bệ hạ trả lời, những người làm cách đó đều là hư não, óc có nước. Nhà người, nước tràn vào óc sao? Óc ta chưa có nước nên ta nhớ kỹ lưỡng lời hoàng đế bệ hạ nói, do đó mỗi lần ra trận ta đều trốn trong đám người phóng ám tiễn.
Ah … trật đề rồi! Để ta nói tiếp, khi đó chúng ta phục kích đội vận lương, có rất nhiều bại binh bỏ trốn, Sử tướng quân ra lệnh cho chúng ta một số người giỏi truy tìm bám theo. Mỗi tiểu đội trưởng dẫn theo tiểu đội của mình tự do truy kích xem ai mang nhiều đầu người về nhất chính là người có công lao lớn nhất. Ta dẫn theo tiểu đội của mình tổng cộng có 15 thành viên bắt đầu trận săn, chỉ có điều mồi săn là người, kẻ thù của chúng ta. Bọn ta truy kích chúng trọn 3 ngày, đầu người treo đầy cổ ngựa, đang lúc bọn ta muốn trở về lại phát hiện con mồi mới. Những con mồi này rất xảo quyệt, phỏng chừng đối phương có thể xuất thân là thợ săn, chúng che giấu tung tích rất tốt nhưng vẫn là thua kém ta bởi vì ngay từ lúc còn nhỏ ta có thể từ manh mối rất nhỏ để tìm ra phương hướng đối phương chay trốn. Do vậy bọn ta đuổi theo chúng trọn 3 ngày mãi cho đến buổi tối ngày cuối bọn ta phát hiện bọn ta đuổi theo ong vò vẽ rốt cuộc đã đuổi đến tổ ong rồi. Nhìn thấy đông đảo kẻ thù bọn ta choáng váng. Ta lập tức ra lệnh cho hai đồng đội quay trở về báo tin còn chính mình mang 12 người còn lại quan sát doanh trại địch. Phòng vệ của doanh trại kém rất nhiều so với lúc bọn ta cùng Hứa tướng quân dẫn đội phục kích đội vận lương. Lập tức bọn ta 13 người cần làm cái gì đó để tìm vui cho kẻ thù một bài học miễn cho họ một buổi tối nhàm chán. Dù sao bọn ta cũng là kỵ binh chỉ cần phóng lửa rồi bỏ chạy căn bản là địch không thể đuổi theo vào ban đêm. Cho nên chúng ta tìm một chỗ sơ hở xông vào dùng nỏ bắn chết một đội tuần tra của đối phương rồi nhặt lấy đuốc soi đường của chúng ném vào doanh trướng xong lập tức lui ra. Chạy một đoạn xa bọn ta phát hiện đối phương không đuổi theo bọn ta lại len lén trở lại tìm nơi hiểm yếu. Dựa theo thông lệ một khi bị đánh lén các tướng thống lĩnh doanh phải về soái trướng bẩm báo tình hình cùng thương nghị đối sách. Thừa dịp vắng mặt các tướng lĩnh bọn ta còn có thể làm thêm một trận nữa, cho nên bọn ta hướng về phía Nam, tìm sơ hở đốt một hồi sau đó chạy xa. Kết quả anh em trong đội có người nói như vậy còn chưa đủ kích thích, cần phải làm thêm nữa. Những người khác lập tức xúm vào hành hung hắn cho hắn biết làm một lần là đủ sướng rồi. Bất quá việc này lại nhắc nhở bọn ta, dù sao cũng đã có anh em trở về báo tin rồi, bọn ta không bằng ở lại chỗ này cùng đối phương tử tế chơi vài ngày. Nhưng chúng ta ít người, tiền vốn quá nhỏ, chịu không nổi mạo hiểm. Lúc này ta nghĩ tới việc bình thường lúc săn thú gặp phải con mồi quá lớn không thể đối diện lấy cứng chọi cứng mà phải tại chỗ nó thường xuyên xuất hiện đào bẫy chờ đợi vài ngày kiếm được lợi ích tốt nhất.
Vì vậy ta đem theo anh em đào bẫy trên đường địch quân lui tới nhưng bọn ta quá ít người đào không nổi hơn nữa nếu đào quá nhiều đối phương sẽ phòng bị, không nên uổng phí sức. Cho nên bọn ta cách vài dặm mới đào, mặt khác bọn ta là kỵ binh, tốc độ so với chúng nhanh hơn, còn đối phương phải phí thời gian đối phó với bẫy rập. He he … bọn chúng nhất định không nghĩ tới vài dặm mới có 1 cái bẫy. Chúng ta có đủ thời gian chơi với chúng. Đáng tiếc chỉ đào vài ngày, Sử Tử Nghĩa tướng quân sẽ mang nhiều anh em tới, khi đó muốn chơi nhiều hơn cũng không được.
Đợi các ngươi chơi cho đã quân địch chắc nổi điên, nếu như thế không phải các ngươi sáng tạo ra một trận lấy ít thắng nhiều kinh điển nhất lịch sử sao!
Theo cấm quân thống lĩnh Thái Sử Từ: khi đó ta nhận được tin thuộc hạ báo cáo có 4 vạn quân chạy về hướng cổ thành. Nếu để 4 vạn quân này an toàn chạy đến cổ thành chúng ta sẽ có phiền phức lớn nên ta quyết định tung quân đuổi theo tìm cơ hội đánh úp đối phương. Ta để lại Hổ báo kỵ tham tán Tào Thuần thủ thành, hơn nữa cảnh cáo thành chủ cổ thành Phương Đông Huyền, hắn đã phản bội Viên Thuật đầu hàng chúng ta, ngàn vạn lần đừng chơi trò chân trong chân ngoài, hù dọa hắn đến té ngửa sau đó chính ta dẫn 1 ngàn quân chạy tới xem thế nào.
Trên đường gặp bọn Cát Ngộ Tĩnh đang đào hầm, ta hỏi rõ tình hình, khi biết kẻ thù đang xui xẻo, bị đối thủ khiêu khích cùng làm phiền nhiều lần mà không làm gì được, ta nghĩ trừ Hoàng đế bệ hạ của chúng ta cùng Tư Mã Ý tiện nhân chết không biết xấu hổ kia, ai âm hiểm hơn.
Thứ sử đại nhân, ngươi xui xẻo rôi, lời nói của đại nhân ta đã ghi chép rõ ràng. Đại nhân dám đem Hoàng đế bệ hạ vĩ đại, anh minh, cao cả, nhân nghĩa từ ái, hùng thao võ lược, thần dũng vô địch, thiên hạ vô song, ....cùng so sánh với kẻ hèn hạ vô sỉ, hạ tiện, xấu xa dơ bẩn, người dẫm đạp, ... Tư Mã Ý ... Đau quá! ... Buông tay ta ra! ... Khụ khụ ... Ta thở không được ... Ngươi dám giết người diệt khẩu .... Buông ta ra, ta lập tức sửa lại ...
Thái Sử Từ sửa sang lại quan phục, tiếp tục câu chuyện nhớ lại: Ta lập tức tự mình đi đến điều tra tình hình đối phương. Từ xa có thể thấy quân địch sĩ tốt biếng nhác, phờ phạc, sĩ khí cực kỳ sa sút, người ngựa mệt mỏi. Đợi khi đến tối ta thấy đối phương đem quân mai phục bốn phía doanh trại ta rốt cuộc cũng rõ ràng chuyện gì. Nhất định là tướng lĩnh đối phương bị bọn nhóc con Cát Ngộ Lĩnh quấy nhiễu, khiến cho chngúng nộ khí tràn đầy cộng thêm những bẫy rập xung quanh làm phiền cho nên buổi tối không thể không phái phục binh canh gác. Liên tục nhiều ngày quân sĩ ngủ không đủ, sáng phải lên đường tối phải thay phiên mai phục, nếu có tinh thần mới là chuyện lạ. Nhìn thấy tình huống như vậy ta lập tức lên kế hoạch đánh lén. Lui về sau ra lệnh quân lính lấp các bẫy rập vừa mới đào của bọn Cát Ngộ Tĩnh làm cho quân địch tưởng rằng quân ta đã lui, thả lỏng canh gác. Đến tối ngày thứ hai sau khi thăm dò thấy đối phương lại mai phục bốn phía doanh trại, đến lúc nửa đêm, lệnh cho hai trăm binh sĩ tiến vào chỗ sơ hở tiêu diệt trạm gác và tuần tra quân lính nổi lửa đốt doanh trướng, những quân còn lại bọc vó ngựa, thấy quân doanh bốc lửa thì trực tiếp xông vào hướng này giẫm lên phục binh tập kích doanh trại kẻ địch. Đâu ngờ rằng bọn chúng còn đang ngủ, đúng là trời cũng giúp ta. Không trách được Hoàng đế bệ hạ thường nhắc nhở cảnh cáo chúng ta, trong chiến tranh tính ngẫu nhiên rất lớn, bất cứ việc gì cũng có thể xảy ra làm thay đổi cục diện chiến trường, cần phải chuẩn bị thật tốt mọi mặt, chưa tính thắng phải tính bại trước.
Chúng ta tại trung tâm doanh địa đối phương quấy phá một hồi, phỏng chừng các lộ phục binh quay về cứu viện, chúng ta lập tức lui ra ...
Ánh mặt trời sáng sớm rải chiếu khắp nơi, Trần Kỷ tỉnh giấc thấy mình nằm vô tư đắm chìm trong ân sủng của ánh mặt trời, trong lòng phát lạnh. Sắc mặt hắn xanh mét, ngước mắt nhìn chung quanh toàn là một mảnh bừa bãi, khói lửa khắp nơi, trọn một tối không ai dám quấy rầy đánh thức hắn.
Trận chiến đêm qua nếu như không phải ở vào thời điểm mấu chốt phục binh ở ngoại vi trở về cứu viện làm cho quân địch tự lui, chỉ sợ bây giờ toàn quân đã bị diệt. Mặc dù bị thiệt hại nặng nhưng ít nhất quân đội vẫn còn tồn tại, bản thân vẫn còn đứng lên được để mang những bình sĩ này hồi hương. Than ôi!
Hồi phục lại tinh thần Trần Kỷ nhìn thấy Tôn Kiên đang đứng phía sau mình, thuận miệng hỏi, “Kiểm tra tình hình thiệt hại ra sao?”
Tôn Kiên gật đầu, khàn khàn cổ họng trả lời, “Bẩm phó soái, trận chiến đêm qua, quân ta chết trận 3300 người, 5200 bị thương phần nhiều bị chết cháy bỏng cùng tự hỗn loạn đạp lên nhau mà chết, mặt khác 3100 người mất tích. Bây giờ sĩ khí quân lính sa sút quá sức, phỏng chừng đám quân mất tích thừa dịp hỗn loan đào ngũ. Lương thảo còn lại khoảng 3 ngày mà hành trình đến cổ thành cần ít nhất 2 ngày, tóm lại là chúng ta phải đánh hạ cổ thành trong vòng 1 ngày. Tình thế như vậy đối với chúng ta cực kỳ bất lợi!”
Trần kỷ sắc mặt lạnh lùng gật đầu, "Lính đào ngũ cũng đừng quản nữa, đã chúng ta không cho họ con đường sống thì để chính họ tự đi tìm lấy. Còn lương thảo nếu như giảm cung ứng đến 7 thành, chúng ta có thể kiên trì 4 ngày, nếu như bỏ thương binh chúng ta có thể kiên trì 5 ngày trở lên hơn nữa chúng ta đang ở địa phương của chính mình nên có thể thu thập chút lương thực từ nông thôn chung quanh. Tóm lại chúng ta có thể kiên trì 6 ngày, 4 ngày công thành, chúng ta vẫn còn cơ hội.
Vừa nghe nói xong, đồng tử con mắt Tôn Kiên nhanh chóng co lại 1 chút rồi lập tức khôi phục lại nguyên trạng, cũng không dám gật đầu thừa nhận cũng không dám lắc đầu từ chối. Luôn ra vẻ là người phó soái tốt bụng bây giờ chủ động vứt bỏ thương binh hơn nữa hướng trăm họ thu thập lương thảo điều này mang ý nghĩa gì, trong lòng mọi người đều hiểu rõ, xem ra trận chiến đêm qua đã đả kích Trần Kỷ không ít.
Thấy Tôn Kiên không đáp lời, Trần Kỷ còn tưởng rằng Tôn Kiên trong tâm không nỡ, bèn vỗ vỗ hắn vai nói, “Văn Đài! Vì nhiều người có thể sống còn trở về, chỉ có thể làm như thế! Cứ dựa theo mệnh lệnh ta chấp hành!”
Tôn Kiên im lặng gật đầu xoay người rời đi.
Nhìn bóng lưng Tôn Kiên, Trần Kỷ bỗng cảm thấy xót xa. Chủ công, tài lãnh binh của Văn Đài hơn ta gấp mười lần, nếu như cho hắn làm chủ soái chúng ta nào bị dồn đến đường cùng. Chỉ vì một câu người không thể tin, Trương soái bị bại trận, ta cũng bại trận, chết đi mấy chục ngàn tướng sĩ, tiếng oán càng cao.
