Chương 444: Người và chuyện trên thế gian đều như hạt cải (phần 1)

Bên ngoài núi Tuệ.

Một vị đại tế tự học cung lặng lẽ đến đây, vẫn kiên nhẫn chờ đợi câu trả lời.

Ngay cả thần tiên giáp vàng cũng cảm thấy trong lòng không nỡ.

Một người đọc sách có hi vọng trở thành phó giáo chủ Văn miếu, lại bị một lão tú tài ngay cả tượng thần cũng không còn gạt sang một bên, đã hơn nửa tháng rồi. Nếu chuyện này truyền đi, chỉ riêng nước miếng của người đọc sách thế giới Hạo Nhiên, chắc đã có thể nhấn chìm núi Tuệ rồi.

Trên đỉnh núi Tuệ.

Đối với Văn miếu huy động nhân lực, lão tú tài vẫn hoàn toàn không để ý. Mỗi ngày ở trên đỉnh núi suy diễn tình thế, càu nhàu oán trách, thưởng thức văn bia, bình luận giang sơn, dạo tới dạo lui.

Theo lời của đại thần núi Tuệ, lão tú tài giống như một con ruồi già không tìm được phân để ăn. Lão tú tài chẳng những không giận, ngược lại còn vỗ vào giáp vàng của thần linh núi Nhạc, vui vẻ nói:
- Lời này thú vị. Về sau ta gặp lão già rồi, sẽ nói đây là kết luận của ngươi đối với những hiền nhân phụ tế Văn miếu kia.

Sắc mặt đại thần núi Tuệ lạnh nhạt:
- Ngươi dám nói như vậy, sau này cũng đừng mơ trở lại núi Tuệ nữa.

Lão tú tài vội vàng nhổ một ngụm nước bọt vào lòng bàn tay, giúp đại thần núi Tuệ lau giáp vàng một chút, cười nói:
- Nói đùa cũng không nghe ra, chẳng thú vị chút nào.

Vị thần tiên giáp vàng Trung Thổ Thần Châu được công nhận là tính tình nóng nảy nhất, vẫn không hề cử động, hai tay chống kiếm, nhìn về biên cảnh phía xa bên ngoài núi Tuệ, giống như đã quen với hành động này của lão tú tài. Từ đó có thể thấy, qua nhiều năm như vậy, y đã ăn bao nhiêu đau khổ dưới tay lão tú tài, có thể nói là chịu đủ giày xéo, nếu không cũng không đến mức vô cảm như vậy.

Lão tú tài đưa tay gãi sau đầu, đứng bên cạnh thần tiên giáp vàng, nói:
- Là một thầy giáo, ngươi vĩnh viễn không biết câu nào mình từng nói, đạo lý nào từng giảng, chuyện nào đã từng làm, sẽ thật sự được học trò đệ tử ghi nhớ cả đời. Nếu một người đọc sách chân chính tự xưng là “truyền thụ giảng dạy cho muôn dân thiên hạ”, thực ra trong lòng sẽ rất sợ hãi. Qua nhiều năm như vậy, ta vẫn luôn ở trong sự sợ hãi to lớn này, không thể tự thoát ra được, cuối cùng rơi vào chản nản. Bởi vì ta phát hiện trong đám đệ tử của mình, luôn có tì vết thế này thế kia, rất có thể là do ta tạo thành.

Thần tiên giáp vàng cười nhạt nói:
- Hóa ra không chỉ là tự chuốc lấy phiền não.

Lão tú tài giậm chân mắng:
- Ta cảnh cáo ngươi, đừng ỷ vào quan hệ tốt đẹp của chúng ta, ngươi lại học theo những người đọc sách giả tạo kia nói năng lung tung. Chẳng lẽ ngươi không biết ta hận nhất chuyện này? Ta đã nhịn ngươi mấy trăm năm rồi, nếu ngươi không chịu sửa đổi tính tình đáng ghét này, về sau ta sẽ thật sự không dọn nhà nữa, cứ ở đây mỗi ngày khiến ngươi buồn nôn.

Thần tiên giáp vàng cười ha hả nói:
- Ta sợ chết đi được.

Lão tú tài nhỏ giọng nói:
- Tú tài gặp phải lính, có lý không nói được.

Thần tiên giáp vàng hỏi:
- Theo như kết quả suy diễn của ngươi, Thôi Sàm ở Đông Bảo Bình Châu làm việc thiếu cái nhìn toàn cục, cuối cùng lại dùng trăm phương ngàn kế tính toán đứa trẻ kia. Ngoại trừ muốn kéo Thôi Đông Sơn đến bên cạnh mình, liệu có âm mưu lớn hơn không?

Lão tú tài cười híp mắt nói:
- Người thông minh hàng đầu biết trời, biết đất, biết đường như ta, đương nhiên hiểu được mục đích thật sự của Thôi Sàm, nhưng ta sẽ không nói.

Thần tiên giáp vàng gật đầu nói:
- Vậy ta mong ngươi đừng nói nữa.

Lão tú tài thở dài một tiếng, nhẹ nhàng bứt một sợi tóc trên đầu xuống, đưa tới.

Thần tiên giáp vàng nhíu mày hỏi:
- Làm gì thế?

Lão tú tài nghiêm mặt nói:
- Ngươi đầu óc bảo thủ không hiếu học như vậy, cầm sợi tóc này đi treo cổ cho rồi.

Thần tiên giáp vàng cười cười nói:
- Ngươi muốn tìm một bậc thang xuống đài cho mình, muốn chọc giận ta, khiến ta dùng một kiếm chém ngươi ra ngoài ranh giới núi Tuệ, sau đó đi gặp đại tế tự kia? Ngại quá, không có chuyện tốt như vậy đâu.

Lão tú tài tấm tắc nói:
- Ngươi còn thật không ngốc.

Sắc mặt của thần tiên giáp vàng bị che giấu sau mũ giáp, đột nhiên nghiêm túc nói:
- Mấy chuyện lớn mà ngươi suy diễn, vẫn là lộn xộn không rõ?

Lão tú tài ngưng cười, nói:
- Rất phiền phức. Quan ải cổ xưa kia, nếu ta tự mình ra trận thì cũng có chút tác dụng, nhưng rất chậm, nước xa không cứu được lửa gần. Cho nên ta không thể mặt dày đi gặp vị đại tế tự học cung ở biên cảnh núi Tuệ kia.

- Phiền toái lớn nhất là lần này thế giới Man Hoang tới thật rồi, bên đó đã xuất hiện mấy đại thiên tài giống như ứng vận sinh ra. Trận tỷ thí lúc trước ở Kiếm Khí trường thành, chẳng qua là mấy gã trẻ tuổi dùng dao mổ trâu giết gà mà thôi, cũng đã là thủ đoạn khá lợi hại rồi. Cho nên ta mới phải đi Nam Bà Sa Châu tìm gã cổ hủ kia, nhắc nhở hắn đừng sơ suất chết thẳng cẳng, còn bị người ta mắng trăm ngàn năm.

Thần tiên giáp vàng đang định lên tiếng, lão tú tài đã lắc đầu nói:
- Thiên cơ không thể tiết lộ. Nhánh Âm Dương gia của họ Lục Trung Thổ, ta đã hoàn toàn không tin được, chỉ thiếu điều nghe ngược lại tất cả kết quả suy tính của bọn họ mà thôi.

Thần tiên giáp vàng nói:
- Bên phía Bạch Trạch, đại tế tự của học cung Lễ Ký đã bị bẽ mặt. Bên phía hòn đảo hải ngoại, đại tế tự của nhánh Á Thánh càng thảm hơn, nghe nói còn không gặp được người. Vị cuối cùng này, không phải cũng ăn canh tiễn khách sao? Ba vị đại tế tự của ba học cung lớn, vận may đều không tốt như vậy. Thế nào, Nho gia các ngươi đã rối đến mức này rồi? Đồng minh và người nhà trước kia, từng người đều lựa chọn khoanh tay đứng nhìn, ngồi nhìn non sông sụp đổ?

Lão tú tài than vãn một tiếng, vuốt râu nói:
- Có trời mới biết lão già và Lễ Thánh rốt cuộc nghĩ thế nào.

Thần tiên giáp vàng cười nhạo nói:
- Không phải ngươi luôn khoe khoang mình là người thông minh sao?

Lão tú tài lắc đầu, nghiêm túc nói:
- Đại sự chân chính, không bao giờ dựa vào thông minh. Mà là dựa vào... ngu ngốc.

Thần tiên giáp vàng bực bội nói:
- Chỉ một câu nói nhảm như vậy, đúng sai và đạo lý trên đời đều bị ngươi chiếm hết rồi.

Lão tú tài vẫn lắc đầu nói:
- Sai rồi, đây không phải là một câu nói nhảm lấp lửng. Ngươi không hiểu, không phải do ngươi không thông minh, mà là vì ngươi không ở nhân gian, chỉ đứng trên đỉnh núi. Vui buồn ly hợp trên đời có liên quan đến ngươi sao? Có một chút, nhưng hoàn toàn không đáng kể. Điều này khiến cho ngươi rất khó thật sự đặt mình vào hoàn cảnh người khác, suy nghĩ những chuyện nhỏ.

- Nhưng ngươi nên biết, trên đời nhiều người như vậy, từng chuyện nhỏ tích lũy, còn cao hơn một trăm núi Tuệ cộng lại. Các đời tiên hiền Nho gia đã dốc sức xây dựng một căn nhà cho muôn dân thiên hạ, dùng để che gió che mưa. Thử hỏi nếu kết quả là mưa gió chợt tới, chúng ta mới phát hiện, căn nhà kia nhìn rất lớn và vững chắc, nhưng thực ra là một lâu đài trên cát, nói sụp là sụp. Đến lúc đó dân chúng ở bên trong phải làm sao?

- Lùi một bước mà nói, Nho gia chúng ta văn mạch vững chắc, thật sự có thể phá rồi lại lập, xây dựng lại một căn nhà mới lớn hơn, vững chắc hơn. Nhưng nhiều dân chúng bị nhà sụp đè chết, nhiều người phải sống lang thang, nhiều nhân sinh khổ nạn như vậy, tính thế nào? Chẳng lẽ phải dựa vào học vấn Phật gia để tự an ủi mình? Dù sao ta cũng không làm được.

Thần tiên giáp vàng lắc đầu nói:
- Đừng hỏi ta.

Lão tú tài giậm chân, ngước mắt nhìn về phía xa, nói:
- Mỗi người đọc sách đi tới địa vị cao rồi, nên suy nghĩ xem lương tâm là thứ gì.

Lão lẩm bẩm nói:
- No ấm rồi mới biết lễ tiết, lời hay như vậy sao các ngươi lại không nghe? Chẳng lẽ cứ năm này qua năm khác, bị lão già Đạo Tổ kia cười nhạo Nho gia chúng ta một vạn năm sao?

Thần tiên giáp vàng đã dự thính hai lần tam giáo biện luận. Những lời này của lão tú tài, thật ra liên quan đến một trận tranh luận kinh hãi thế tục. Cho dù y xem như là bằng hữu của lão tú tài, vẫn cảm thấy không thể nào cãi thắng được, nhưng cuối cùng lão tú tài vẫn thuyết phục được Phật tử Đạo tử của hai giáo còn lại.

Trong trận biện luận đủ thứ hỗn tạp đó, lại có một cuộc tranh luận liên quan đến “đại đạo mất mới có nhân nghĩa”. Một vị Đạo tử Bạch Ngọc Kinh đã dùng chuyện này luận đạo với lão tú tài, thật sự là kinh hiểm muôn phần. Kết quả lão tú tài chẳng những cãi thắng vị Đạo tử tài hoa kinh người kia, ngay cả Phật tử tạm thời ở một bên quan sát cũng bị thuyết phục.

Sau khi lão tú tài cãi thắng, tất cả Đạo môn ở thế giới Hạo Nhiên, trong tàng thư vốn có, đều phải dùng bút đỏ tự xóa đi một câu trong văn chương mà Đạo Tổ soạn ra. Hơn nữa về sau chỉ cần là bản khắc đạo thư của thế giới Hạo Nhiên, đều phải xóa bỏ câu này và văn chương liên quan. Câu nói đó chính là “mất đạo thì được đức, mất đức thì được nhân, mất nhân thì được nghĩa, mất nghĩa thì được lễ, mà lễ thì trung tín đã trở nên mỏng manh, cũng là đầu mối loạn lạc”.

Tam giáo tranh đấu, cũng không phải ba thiên tài ngồi ở thần đàn trên cao động mồm động mép. Ảnh hưởng của nó đối với ba thế giới cực kỳ to lớn, vô cùng sâu xa, hơn nữa còn liên quan mật thiết.

Thần tiên giáp vàng phát giác lão tú tài bên cạnh hiếm hoi tỏ ra mất mát, liền động lòng trắc ẩn, tìm một chủ đề khá nhẹ nhàng:
- Tề Tĩnh Xuân thật sự không có hậu chiêu sao? Trần Bình An là đệ tử cuối cùng mà hắn giúp ngươi lựa chọn.

Lão tú tài lắc đầu nói:
- Nếu nhúng tay giúp Tiểu Bình An phá giải ván cờ này, sẽ trở thành thấp kém, Tề Tĩnh Xuân sẽ không làm như vậy. Đó giống như vừa bắt đầu đã thua Thôi Sàm rồi.

Thần tiên giáp vàng lắc đầu, bất đắc dĩ nói:
- Lòng người không dứt khoát như vậy, mới có con đường tu đạo của các ngươi. Vì sao Tề Tĩnh Xuân còn phải tự tìm phiền não?

Lão tú tài đột nhiên cười, lắc lư hai tay áo, đứng chắp tay nói:
- Cho nên những thần linh các ngươi vĩnh viễn không biết, vì sao nhân gian rõ ràng cực kỳ lầy lội, nhưng phong cảnh vẫn hùng vĩ như vậy, chỉ cần ngẩng đầu lên là có thể nhìn thấy. Có lẽ phần lớn mọi người chỉ nhìn một cái rồi thôi, tiếp tục cúi đầu làm việc. Nhưng chung quy sẽ khiến một nhóm người trong lòng khao khát, ngồi mà luận đạo, dậy mà đi làm.

Lão đột nhiên giơ tay lên, chỉ về hướng màn trời trên cao, nói:
- Ta nhìn xuống nhân gian, ta đối xử thân thiện với nhân gian.

Sau đó yên lặng trong chốc lát.

Thần tiên giáp vàng nói:
- Vị... lão già mà ngươi nói, chắc sẽ không nghe được lời nói hào hùng này của ngươi.

Lão tú tài phiền muộn giậm chân, thở phì phì nói:
- Đã uổng phí tâm tình hưng phấn dõng dạc hùng hồn này của ta.

---------

Trên lầu cao của họ Phạm thành Trì Thủy, đã là người đi lầu trống.

Lầu các nguy nga nhất thành Trì Thủy này, vốn là lầu ngắm cảnh mà họ Phạm cho rằng kiêu ngạo, mỗi khi khách đến nhà, nơi này dĩ nhiên là lựa chọn hàng đầu. Nhưng hôm nay họ Phạm chẳng những phong tỏa ngôi lầu này, không cho bất cứ ai đặt chân vào, còn có ý đóng cửa từ chối tiếp khách. Hiện giờ nơi này cửa nhà vắng vẻ, trên con đường bên ngoài không còn cảnh tượng nhộn nhịp ngựa xe như nước.

Phạm Ngạn đang đứng ở dưới lầu. Là chủ nhân thật sự của lầu cao họ Phạm, nếu là trước kia, lệnh cấm do chính hắn ban bố, đương nhiên không cần tuân theo quy củ, có thể lên lầu nhà mình thưởng thức cảnh hồ, đây là chuyện hiển nhiên.

Nhưng Phạm Ngạn không dám.

“Thiếu thành chủ ngu ngốc” của thành Trì Thủy, gần như đã lừa gạt tất cả mọi người ở hồ Thư Giản, đến bây giờ vẫn chưa khôi phục lại, giống như tâm kính (tâm như gương sáng) bị người ta dùng dao khắc họa lộn xộn. Vừa nghĩ tới con dao kia, nhất là người cầm dao khắc, đầu của hắn lại đau như muốn nứt.

Vào ngày Thôi Đông Sơn rời khỏi thành Trì Thủy.

Khi đó hồ Thư Giản còn chưa có trận tuyết đầu mùa, kết quả Phạm Ngạn đã nghênh đón một trận tuyết lớn nhân sinh, thiếu chút nữa bị chết cóng. Cho dù là bây giờ, Phạm Ngạn vẫn cảm thấy hàn ý thấu xương.

Ngày đó Thôi Đông Sơn gọi hắn qua, hai người cùng nhau tựa vào lan can ngắm cảnh.

Thôi Đông Sơn nhảy một cái, phóng lên lan can ngồi, bắt đầu nói những “lời tâm huyết” khiến Phạm Ngạn kinh hồn bạt vía. Phạm Ngạn nào dám bảo đối phương im miệng, chỉ có thể lắng nghe.

Thôi Đông Sơn nói:
- Vô tri là một trạng thái rất thoải mái, rất hạnh phúc. Khi một người đi đến cao hơn, tự cho mình siêu phàm, sẽ càng tuyệt vời. Bởi vì bọn họ không hiểu nguyên nhân của may mắn và bất hạnh, chỉ cần chịu đựng. Chịu được thì vẫn là một hảo hán, chịu không nổi thì mắng chửi ông trời. Ta không bảo điều này là sai, thậm chí thỉnh thoảng ta còn rất hâm mộ hai loại trạng thái này.

- Ta đã từng cùng vị thầy giáo đầu tiên của mình đi xa bốn phương. Có lần đi dạo tiệm sách bên đường, gặp phải ba người đọc sách tuổi tác không lớn. Một người xuất thân thế gia, một người xuất thân nghèo khổ, một người mặc dù ăn mặc giản dị nhưng nhìn có vẻ nho nhã phong lưu. Cả ba đều là sĩ tử tham gia kỳ thi hương ở châu thành. Lúc ấy có một cô gái tuổi xuân đang ở đó tìm sách để xem.

- Thư sinh có tiền muốn thu hút sự chú ý của cô gái xinh đẹp, bèn tiện tay rút ra một quyển sách, bắt đầu khoe khoang khoác lác. Thư sinh không có tiền thì vâng vâng dạ dạ, thật sự cảm thấy bội phục. Dù sao thư sinh nghèo trước khi phát tài, cũng không xem được mấy quyển sách.

- Ông chủ tiệm sách là một văn nhân sa sút, đã kìm nén cả buổi. Cuối cùng thật sự nghe không nổi nữa, bèn nói mấy câu có lý có căn cứ.

- Kết quả thư sinh có tiền chỉ vào mũi ông chủ, nói rằng ta xuất thân thế gia vọng tộc, gia học lưu truyền nhiều đời, căn cơ thâm hậu. Từ nhỏ có danh sư giảng dạy, đã sớm xem hết học vấn của các trường phái. Còn cần ngươi tới dạy ta đạo lý làm người sao? Ngươi là cái thứ gì?

- Tiên sinh cổ hủ của ta bèn làm người hòa giải. Không có cách nào, đời này ông ta rất thích quan tâm đến những chuyện nhỏ, luôn cảm thấy mọi người đều không sai, cho dù sai cũng có thể sửa. Ông ta đã khuyên nhủ ông chủ đừng tức giận, đạo lý nhiều như vậy, ai cũng có. Sau đó ông ta nhẹ nhàng đè ngón tay của sĩ tử kia xuống, bảo rằng nói chuyện với người khác như vậy không ổn, cho dù có đạo lý, cũng khiến người ta cảm thấy không có đạo lý nữa.

- Sĩ tử kia cũng là người tính tình nóng nảy, bèn gạt văng bàn tay của tiên sinh nhà ta, mắng lớn: “Lão già biến sang một bên hóng mát đi”.

- Tiên sinh nhà ta đương nhiên không tức giận. Sau đó người trẻ tuổi có phong thái nho sinh nhất, nhìn như lịch sự tao nhã, đã cười híp mắt nói ba câu công đạo. Câu thứ nhất: “Nơi này là tiệm bán sách, chúng ta là thư sinh mua sách. Coi chừng không mua được thư tịch yêu thích, còn bị người ta trực tiếp đuổi đi”.

- Phạm Ngạn, có biết chỗ tuyệt diệu nằm ở đâu không? Ngươi nhất định biết, tuyệt diệu ở chỗ trước sau lẫn lộn, trước tiên không nói đến nhập gia tùy tục, ngược lại vừa bắt đầu đã đưa ra giả thuyết tiền đề. Tiệm sách là của chủ tiệm, vậy đuổi khách ra ngoài là “có lý”. Thật sự có lý sao? Nếu đổi thành bất kỳ người nào khác, đều sẽ không cảm thấy như vậy. Cho nên dựa theo con đường không nói đúng sai này, một khi suy luận ngược lại, chủ tiệm trong nháy mắt sẽ trở thành người vô lý. Có phải thú vị rồi không?

- Nếu người khác không biết nguyên do, chỉ nghe được câu này, hoặc là chỉ bắt gặp cảnh tượng ông chủ đuổi người, còn sẵn lòng phân đúng sai sao? Sẽ không đâu. Nhân sinh bận rộn, có ai muốn tra xét những chuyện này, chỉ xem náo nhiệt mà thôi. Cho nên nghe được câu này, ta cảm thấy buồn cười, cũng cảm thấy người này rất thông minh.

- Câu thứ hai: “Lão tiên sinh có lẽ đã nhìn trúng sách muốn mua, nhưng cũng đừng vì chuyện này mà thiên vị ông chủ, như thế sẽ không phù hợp với thân phận. Ta thấy lão tiên sinh cũng là người đọc sách, vì sao lại không có khí phách như vậy? Muốn a dua nịnh nọt một người bán sách?”

- Có phải càng đáng để nghiền ngẫm không? Chỉ cần là người khác đang ở trong tiệm, nếu lên tiếng giúp ông chủ, vậy thì sẽ biến thành hạng người a dua. Một số người xem không muốn dính vào chuyện thị phi, cho dù không đồng ý với lời nói này, nhưng trong lòng cũng sẽ căng thẳng hoặc nhiều hoặc ít.

- Câu thứ ba: “Ông chủ này nếu thật sự có học vấn cao, sao lại phải ở đây bán sách kiếm tiền? Chẳng lẽ không nên làm quan cao trong triều, hoặc là sáng tác văn chương lưu truyền hậu thế?”

- Thế nào? Có ý chỉ trích rồi đúng không? Đây thực ra là đang thiết lập hai tiền đề. Thứ nhất, đạo lý trên thế gian phải có thân phận và danh vọng để chống đỡ, ông chủ bán sách ngươi vốn không có tư cách nói đạo lý thánh hiền. Thứ hai, chỉ có công thành danh toại mới tính là đạo lý, đạo lý chỉ ở trong thư tịch thánh hiền, ở trong địa vị triều đình. Còn dân gian nông thôn gà bay chó chạy, tiệm sách nhỏ bé mực thơm khoan khoái, vốn chẳng có một đạo lý nào.

- Ngươi đoán xem kết quả thế nào. Tiên sinh nhà ta tát một cái, mắng người đọc sách thông minh nhất kia xối xả. Ta đã làm học trò lâu như vậy, đó là lần đầu tiên thấy tiên sinh hiền lành nhà mình chẳng những tức giận, còn mắng người đánh người. Ông ta mắng cái gã đáng thương kia: “Từ cha mẹ, đến thấy giáo ở trường, rồi đến từng quyển sách thánh hiền, chung quy sẽ có một vài đạo lý tốt để dạy cho ngươi. Kết quả ngươi con mẹ nó đều bôi phân gà vào trong mắt, nhét phân chó vào trong bụng rồi?”

- Trong thoáng chốc đánh chửi, khiến cho gã kia trợn tròn mắt. Ngươi lại đoán xem tiếp theo thế nào? Người đọc sách bị đánh, hoàn toàn không có dũng khí, chỉ có thù hận thấu xương trong mắt, cùng với sự nham hiểm trong lòng. Còn thư sinh có tiền và thư sinh hiền lành kia, từng người xắn tay áo lên, muốn đánh tiên sinh nhà ta. Tiên sinh nhà ta còn có thể làm gì, chạy thôi. Ta thì sao, đương nhiên là chạy theo.

- Sau khi chạy đi rất xa, chúng ta mới dừng bước. Tiên sinh nhà ta quay đầu, thấy đối phương không đuổi theo, đầu tiên là cười ha hả, sau đó đột nhiên im lặng. Đó là lần đầu tiên ta thấy tiên sinh của mình, lại tỏ ra thất vọng với một chuyện như vậy.

- Trên đường chúng ta rời đi, tiên sinh trầm mặc rất lâu, cuối cùng tìm một quán rượu ven đường, gọi một cân rượu, vừa vui vẻ uống rượu, vừa nói những lời sầu muộn. Ông ta nói, tranh chấp học vấn giữa người đọc sách, cãi lộn bình thường của dân gian nông thôn, đạo lý biện luận giữa người và người, phải xem thái độ nói đạo lý thế nào. Thái độ tốt thì không sao, còn nếu không tốt, sẽ không nghe được lời người khác nói.

- Chuyện này thực ra không có gì đáng lo, thế sự chung quy là càng tranh luận thì càng sáng sủa, cho dù cãi nhau mặt đỏ tới mang tai, cũng không phải là chuyện xấu. Cho nên trong tiệm sách, người trẻ tuổi tính tình nóng nảy kia cũng không tính là sai. Hắn và chủ tiệm sách chỉ là ông nói gà bà nói vịt, mỗi người nói lời thật tâm của mình. Người dạy học ta đây, nghe bọn họ nói đạo lý của từng người, cho dù dự định ban đầu là gì, tâm tính thế nào, vẫn cảm thấy vui vẻ. Chỉ có cái gã cuối cùng lên tiếng, miệng độc nhất, tâm xấu nhất.

- Tiên sinh nhà ta rất ít khi kết luận về phẩm hạnh của một ai, lúc đó lại vỗ bàn, nói rằng cái gã kia đúng là nhân phẩm có vấn đề. Loại người này mặc một bộ áo xanh Nho gia bên ngoài, chỉ biết mưu cầu tư lợi cho bản thân, đọc sách càng nhiều thì càng gây họa. Chỉ cần gặp chuyện, rất thích nấp trong bóng tối, lén lút quái gở, nói một số lời khiến người ta buồn nôn, mưu tính đủ kiểu, cân nhắc thiệt hơn. Nếu không có gan thì thôi, nhưng một khi gan lớn rồi thì sẽ nhìn nhận vấn đề rất chuẩn, cho nên làm chuyện xấu sẽ kiếm được nhiều lợi ích hơn bất cứ ai.

- Một người như vậy, nếu để hắn không ngừng trèo cao, mỗi năm sẽ âm thầm biến đổi một cách vô thức. Như vậy không cần hắn nói gì, cũng sẽ ảnh hưởng đến người thân con cái, toàn bộ gia tộc, bạn học đồng liêu, không khí của nha môn quan trường, nếp sống của địa bàn quản lý, văn vận một nước. Tất cả đều có thể gặp họa.

- Còn người sẵn sàng nói đạo lý và nghe đạo lý, cho dù lớn nhỏ tốt xấu, thực ra đều có thể dạy, có thể cứu giúp. Nếu thật sự không được, vậy người làm hiền nhân quân tử, nhất là những người gặp may như chúng ta, những người đã được ăn đầu heo nguội, nên là người giỏi làm việc nhiều, vất vả một chút, tu bổ giúp cái thế đạo này.

- Nếu người đọc sách trên đời đều giống như cái gã nói chuyện cuối cùng kia, ta thấy năm xưa lão già bị Đạo Tổ mắng đến thảm thương, đó là Đạo Tổ mắng đúng, lão già bị mắng không oan. Lão già vốn không nên nói ra những đạo lý kia, viết ở trong sách, dạy cho thế nhân.

- Phải trách chính Nho gia chúng ta, đạo lý quá nhiều, tự bụng bảo dạ. Đạo lý trong quyển sách này, lại bị đạo lý trong quyển sách kia phủ định. Đạo lý trong quyển sách kia, lại bị sách khác nói đến không đáng một xu, sẽ khiến dân chúng cảm thấy không biết theo ai.

- Cho nên ta vẫn luôn tôn sùng một điểm, cãi nhau với người khác, tuyệt đối không nên cảm thấy mình chiếm hết đạo lý. Nếu đối phương nói hay, cho dù là tam giáo tranh luận, ta cũng sẽ dụng tâm lắng nghe đạo lý của Phật tử Đạo tử. Cảm thấy lĩnh hội thì sẽ cười, bởi vì nghe được đạo lý hay như vậy, chẳng lẽ ta không nên cao hứng sao? Mất mặt à? Không mất mặt.

- Đạo lý quá cao, sẽ khiến dân chúng lầm tưởng chỉ người đọc sách mới có thể nói đạo lý. Thực ra đạo lý không chỉ ở trong sách. Ngay cả đứa trẻ mấy tuổi cũng có thể nói ra đạo lý rất hay. Ngay cả thôn dân chưa từng đọc sách, cũng có thể đang làm theo đạo lý tốt nhất. Ngay cả ông chủ tiệm sách không thi đậu công danh, có thể đạo lý hiện giờ nói không đúng, nhưng biết đâu vào một thời điểm khác, lại nói ra đạo lý rất hay, khiến lão già và Lễ Thánh vô tình nghe được đều hiểu ngầm cười.

Thôi Đông Sơn nói một cách thản nhiên.

Nghe đến đây, Phạm Ngạn lại có một suy nghĩ, mình chết chắc rồi. Sau khi xác định Thôi Đông Sơn không tiếp tục nói về “cố nhân cố sự” kia, Phạm Ngạn liền quỳ phịch xuống đất, không nói lời nào.

Thôi Đông Sơn quay đầu, thiếu niên áo trắng ấn đường có nốt ruồi, thật sự rất phong lưu tiêu sái.

Hắn cười nói:
- Hồ Thư Giản các ngươi chẳng phải đều thích một chuyện, đo là chỉ cần ta cảm thấy thoải mái, có lý do để thuyết phục chính mình, không thẹn với lương tâm, lại có nắm tay đủ cứng, vậy thì ta muốn giết ai thì giết? Chuyện này có gì khó làm được? Trên đời khó làm người tốt, nhưng làm người xấu còn khó sao? Trẻ con mặc quần yếm cũng biết làm. Chuyện hơi khó một chút, đó là làm một người xấu có đầu óc mà thôi.

- Như vậy ta hỏi ngươi, hiện giờ nếu ta muốn theo học hồ Thư Giản các ngươi sảng khoái một chút, bóp chết ngươi giống như bóp chết một con kiến, vậy ngươi còn sảng khoái không?

Phạm Ngạn nằm rạp xuống đất, run giọng nói:
- Khẩn cầu quốc sư đại nhân dùng bí thuật tiên gia, xóa đi đoạn ký ức này của tiểu nhân. Hơn nữa chỉ cần quốc sư chịu hao phí sức lực, tiểu nhân sẵn sàng lấy ra một nửa gia sản của họ Phạm.

Thôi Đông Sơn nhảy xuống lan can, nói:
- Ngươi thật sự rất thông minh, ta cũng không đành lòng giết ngươi. Hồ Thư Giản có Phạm Ngạn ngươi giúp trông chừng, nhìn thế nào cũng là một chuyện tốt. Phạm Ngạn, ngươi đấy, sau này đừng làm người nữa, cứ làm một con chó của Đại Ly là có thể sống tiếp.

Phạm Ngạn lập tức dập đầu thành tiếng, sau đó ngẩng đầu lên, cảm động đến rơi nước mắt nhìn vị “thiếu niên” ngồi tít trên cao kia. Sự cảm kích này phát ra từ đáy lòng, quả thật chân thành sắp động lòng trời rồi.

Thôi Đông Sơn ngồi xuống, lắc đầu tấm tắc nói:
- Một người thông minh như vậy, lại làm một con chó, thật thê thảm.

Thôi Đông Sơn vỗ má đối phương, một cái lại một cái, sức lực cũng không nhẹ, nói:
- Có phải cảm thấy vận may của mình thật sự quá tệ, gặp trúng người đồng đạo như ta, nắm tay lại vừa khéo lớn hơn ngươi một chút?

Phạm Ngạn ra sức lắc đầu.

Thôi Đông Sơn co người thu tay, nhìn gương mặt đối phương giống như viết bốn chữ lớn “sợ hãi bất an”, nói:
- Ta đột nhiên cảm thấy, một con chó dù sau này sẽ rất nghe lời, nhưng hiện giờ lại rất chướng mắt, phải làm sao đây?

Phạm Ngạn còn hơi ngỡ ngàng, Thôi Đông Sơn đã khép hai ngón tay lại, đâm vào ấn đường đối phương.

Lần này nếu thật sự đâm xuống, Phạm Ngạn chắc chắn sẽ thần hồn đều diệt.

Nhưng trong chớp mắt, lại có người xuất hiện sau lưng Thôi Đông Sơn, khom người dùng một tay nắm lấy cổ áo của hắn, sau đó trượt ngược ra. Thôi Đông Sơn theo đó bị kéo về phía sau, vừa lúc cứu được Phạm Ngạn ấn đường đã xuất hiện một lỗ thủng không sâu.

Thôi Đông Sơn bị người nọ xách trong tay, vẫn nhìn chằm chằm vào Phạm Ngạn, mắng:
- Các ngươi có biết không, thế giới này có nhiều lão tú tài và Trần Bình An như vậy, đều khiến các ngươi mắc nợ rồi? Sau này ai tới trả? Yêu tộc công phá Kiếm Khí trường thành sao? Tới tới tới, mau giết vào, dạy cho đám ngu ngốc của thế giới Hạo Nhiên một bài học. Để cho các ngươi biết, không phải bất kỳ lợi ích nào bị các ngươi chiếm đều là chuyện hiển nhiên. Khốn khiếp, các ngươi sẽ phải trả! Phải trả, biết không?

Vị khách không mời ngăn cản Thôi Đông Sơn giết người, chính là Thôi Sàm đã trở lại hồ Thư Giản.

Nho sĩ áo xanh lớn tuổi kia hờ hững nói:
- Hôm nay giết Phạm Ngạn rồi, ngươi muốn bước vào năm cảnh giới cao sẽ rất khó. Còn nữa, đừng nói những lời trẻ con, tuổi tác của ngươi không còn nhỏ nữa. Bình thường giả vờ non nớt làm ta buồn nôn, ta không quan tâm. Nhưng nếu ngươi muốn làm chuyện ngu ngốc, ta sẽ không đáp ứng, bởi vì kế tiếp ngươi còn có rất nhiều chuyện phải làm.

Thôi Đông Sơn giãy dụa một chút. Thôi Sàm buông tay ra, Thôi Đông Sơn liền ngồi bệt xuống đất.

Thôi Sàm phất phất tay với Phạm Ngạn:
- Cút ra ngoài. Sau này nên nói gì làm gì, hãy tự mình cân nhắc, nếu không dù hắn không thể giết ngươi, ta cũng sẽ tới giết.

Thôi Đông Sơn nằm trên lan can ngơ ngẩn.

Thôi Sàm vươn một tay ra, khẽ ấn đầu Thôi Đông Sơn, nói:
- Không ôm hi vọng với thế giới này, ngươi sẽ không thất vọng, sẽ không hận kẻ xấu kẻ ác, cũng sẽ không thích người tốt người thiện. Sau đó ngươi vừa lúc là một người đọc sách, chính mình cũng không phủ nhận, đồng thời cũng hiểu rõ sự phức tạp của thế giới này. Như vậy khi ngươi đã nghĩ kỹ kết quả tốt nhất và xấu nhất, cùng với hậu quả nhất định phải gánh vác, ngươi cứ đi làm là được. Cho nên đừng để Trần Bình An trở thành cái ngoại lệ kia của ngươi. Một khi lẫn lộn, nhìn như thành tâm thành ý, thực ra chỉ sẽ hại người hại mình.

Thôi Đông Sơn bực bội nói:
- Lấy cái chân chó của ngươi ra đi.

Thôi Sàm cười cười, hai tay đặt sau người, nhìn về hồ Thư Giản phía xa, nói:
- Muốn định thiện ác của một người, không dễ dàng, lão tú tài cũng không dám tùy tiện nói đến. Về phương diện này, Phật gia quả thật nói tốt hơn một chút. Chính lão tú tài đã thừa nhận, cũng không phải âm thầm, mà là ngay trong trận tam giáo biện luận kia. Còn nhớ không?

- Khi đó mấy vị thánh hiền phụ tế Nho gia đều sầm mặt, còn chưa dọa chết Phật tử và Đạo tử đối phương, thiếu chút nữa đã dọa chết người nhà rồi. Những chuyện này chúng ta đều đã chính tai nghe thấy, tận mắt nhìn thấy. Cho nên lão tú tài mới là lão tú tài kia. Đạo lý hay của ngươi, ta sẽ nhận, nhưng đạo lý hay của ta, các ngươi không muốn nhận cũng phải nhận.

- Lão tú tài đã thắng lần tam giáo biện luận cuối cùng, sau đó thế nào? Đã làm gì? Lão phu tử cổ hủ đã ngồi ngay ngắn, vươn hai tay ra, nói “xin mời Đạo Tổ Phật Tổ ngồi xuống”.

- Sau đó thì sao? Hai vị kia đã vô số năm tháng chưa từng gặp nhau, lại thật sự tới. Lễ Thánh cũng tới, chỉ là lão tú tài làm như không thấy.

- Xử lý thế nào?

- Thế là lão già mà lão tú tài thường hay nhắc cũng tới, vừa đến nơi lập tức ngăn cách trời đất. Cuối cùng thế nào? Không lâu sau, lão tú tài lén lút xuất hiện ở trước mặt chúng ta, giống như là nghiến răng chịu đựng, nghiêng đầu xoa tai?

Nói đến đây, Thôi Sàm không nói gì thêm, sau đó vỗ vai Thôi Đông Sơn nói:
- Đi thôi, kết cục của hồ Thư Giản đã không cần xem nữa. Có một chuyện, ta sẽ cho ngươi biết chậm một chút. Đến lúc đó sẽ nói với ngươi một bàn cờ còn lớn hơn hồ Thư Giản.

Thôi Đông Sơn một lần nữa nhảy lên lan can, vươn hai tay ra, giống như tư thế của lão tú tài năm đó, chỉ là không nói ra những lời như “xin mời Đạo Tổ Phật Tổ ngồi xuống”.

Hắn cao giọng nói:
- Trời cao đất rộng đạo lý lớn, người là hạt cải chuyện như lông.

Thôi Sàm mỉm cười nói:
- Quá tam ba bận, lời nói trẻ con, ta không muốn nghe đến lần thứ ba nữa.

Mũi chân Thôi Đông Sơn xoay một cái, hai tay áo trắng như tuyết cuốn lên. Hắn đặt hai tay sau người, sau đó nắm chặt bàn tay, khom lưng đưa cho Thôi Sàm, nói:
- Đoán thử xem, cái nào là đạo lý, cái nào là...

Phịch một tiếng.

Thôi Đông Sơn bị đánh rơi vào trong hồ Thư Giản, bắn lên sóng lớn ngập trời.

Thôi Đông Sơn dùng tư thế chó đào bơi lên bờ, sau đó đi trên đường hẹp bên hồ, hai tay áo vung vẩy tung bay, càng lúc càng xa, cứ như vậy rời khỏi hồ Thư Giản.

Thôi Sàm cũng không lập tức rời khỏi lan can, nhớ lại những người và chuyện cũ năm xưa.