Cho dù mẹ con Vương thị cuối cùng bị tuần phố mang đi, nhưng buổi tối hai mẹ con vẫn là ngủ không ngon, lăn qua lộn lại trong đầu óc cuối cùng vẫn toàn là vẻ oán hận trên mặt của Vương thị và Lý Tiểu Mai, Vương thị luôn miệng nói là bọn ả bị hại thành như vậy, nếu ả không nói dối, nghĩ tới nghĩ lui có khả năng nhất là bởi vì các nàng chạy trốn, làm cho cả nhà Vương thị bị Trương trưởng trấn kia giận lây, không quản bọn ả đã trải qua chuyện gì, chẳng qua là chuyện qua đã ba năm mới lưu lạc đến quan nội (*) quả thật làm cho người ta khó hiểu.
(*) Quan nội: Từ này dùng vào thời Đường có nghĩa là vùng đất lân cận hoặc nằm trong kinh đô/ thủ đô. “Quan ngoại” có nghĩa ngược lại.
Lô thị vùng Di Ngọc đều mang một lòng đầy nghi vấn vượt qua một đêm, buổi sáng ngày hôm sau nhận được lời nhắn mà Lô Trí nhờ tiệm tạp hóa trấn trên mang đến, nói là muốn hai mẹ con sáng sớm ngày mai đi Trường An một chuyến, nhưng mà không nói rõ tới cùng có chuyện gì.
Thế là hôm sau hai mẹ con sửa soạn một phen, mướn xe ngựa vào kinh, chờ đến học túc quán, hai anh em đã đứng ở cửa sau chờ đợi các nàng.
Xe ngựa ngừng ở ven đường, Lô Trí cùng Lô Tuấn một trước một sau vén rèm lên xe, vừa mới ngồi xuống Lô thị liền có chút bất an gấp giọng hỏi:
“Gấp như vậy tìm chúng ta tới đây, có chuyện gì xảy ra?”
Lô Trí cười nói, “Nương đừng gấp gáp, là chuyện tốt.”
Trên mặt Lô Tuấn cũng mang chút hồng hồng hưng phấn, “Đúng vậy nương, là chuyện tốt nha!”
Di Ngọc ngồi gần cửa sổ xe đọc sách hiếm thấy không có biểu hiện ra hiếu kỳ, gần đây nhất nàng mê mệt một quyển sách, bên trong kể về chuyện một người thương nhân suốt đời hành tẩu, cuốn sách này chính là một cuốn trong đống tạp thư mà lúc trước Lô thị nhờ người kiếm về cho nàng, bờ vai Di Ngọc từ lúc bị thương đến hiện tị đã đủ tháng, tình hình khôi phục rất tốt, nhưng ít nhất trong tháng vẫn không thể tùy ý hoạt động, bởi vậy Lô thị ngay cả chữ cũng không cho nàng luyện, thêu thùa càng không được, ngay cả chăm sóc hoa cỏ ở sân sau cũng đều có Tiểu Mãn ở một bên nhìn, chỉ có khoản đọc sách là không thể nào quản nàng.
Lô thị nghe thấy không phải chuyện xấu, lúc này mới yên lòng, hỏi: “Chuyện gì tốt còn cần đem chúng ta gọi tới gấp như vậy, chờ cuối tháng gặp mặt lại nói không phải cũng thế.”
Lô Trí lắc lắc đầu, vẻ cười yếu ớt trên mặt từ lúc lên xe đến giờ cũng không ngừng quá, “Nương, không kêu hai người tới thực sự không được, chuyện này là cùng Tiểu Ngọc có liên quan, còn cần hai người ý kiến.”
Lô thị trừng mắt nhìn hắn, “Làm cái gì nói lòng vòng, nhanh chóng nói.”
Lô Trí khó được ăn nương hắn một cái mắt đao, ý cười ngược lại càng nồng, “Trường học muốn nhận Tiểu Ngọc đi đến học bài.”
“Hả?” Lô thị nhất thời hoài nghi bản thân mình có phải hay không là lớn tuổi nên lỗ tai ra tật xấu, Quốc tử học muốn nhận khuê nữ của nàng vào trong học bài? Chuyện này tại sao nghe ra còn kỳ dị hơn cả việc lúc trước chuyển nhượng làm ăn kẹo hồ lô được năm ngàn lượng bạc
Triều đại đương thời tập tục khai phóng, cũng không có kiểu nói “Nữ tử vô tài mới là đức”, ngược lại nữ tử càng có học thức lại càng được người tôn kính, loại tình huống này ở kinh đô càng biểu hiện rõ ràng. Tuy rằng khoa cử chỉ có mở ra với nam tử, nhưng học viện nam nữ đều được nhận vào, Quốc Tử Giám càng là nơi mà con cái quyền quý ở Trường An chèn bể đầu đều nghĩ bước vào, thường là trong nhà ai có nữ nhi ở trường học đọc sách, chỉ sợ là học một năm cũng đầy đủ được xưng tụng là tư bản, ngày sau lấy chồng thì nhà chồng tuyệt đối là sẽ không ngừng xem trọng, lại có người xuất chúng ở tuế khảo cùng thi tốt nghiệp đạt thành tích hơn người, bị ngự chỉ thân phong thành nữ quan, vậy thì càng là tột cùng.
Nữ quan, là một loại quan viên cực kỳ đặc thù trong triều đình, quyền lợi trong tay tuy không nhiều, cùng cung nữ cũng chỉ kém một chữ, nhưng đãi ngộ cũng nghiêng trời lệch đất, ăn bổng lộc triều đình không nói, trọng yếu nhất, cũng là làm cho tất cả nữ tử ở Quốc Tử Học học bài đều chạy theo như vịt chính là văn bản của Đường luật rõ ràng quy định, hễ là người làm nữ quan, bất luận phẩm chất, bất luận có chức vị hay không, đều có quyền bỏ đi tam thế tứ thiếp.
Điều này có nghĩa là gì? Đây là nói, hễ là nữ quan, bất luận là còn tại vị hay đã rời đi, chỉ cần ngươi đã làm qua, vậy sau khi ngươi lấy chồng, liền có thể phản đối chồng ngươi cưới bình thê, nạp tiểu thiếp! Đương nhiên nếu là bọn nam nhân kia nhất định phải ở bên ngoài có vợ bé, tất nhiên là không quản được, nếu muốn nâng về trong nhà, chỉ cần vợ cả không chuẩn, vậy thì không có lối thoát, chỉ có thể cả một đời dưỡng ở bên ngoài, sinh con cũng không có danh phận, ngay cả họ cha đều không thể mang.
Tuy sau đó điều pháp lệnh này được đến bổ sung, nếu là nữ quan đó sau khi thành vợ người mà tuổi đã hết hai mươi lăm vẫn không sinh con, vậy người chồng có thể lại nạp một người thiếp thất vào cửa, chỉ là người thiếp này sinh con, vẫn là quy tại danh nghĩa của nữ quan, coi là con vợ cả.
Vào trường học học bài như thế có rất nhiều ưu đãi, nhưng tới cùng là sư nhiều cháo ít, trước mắt qui định của Quốc Tử Giám cũng chỉ nhận đích nữ của các văn võ đại thần có chức quan tam phẩm trở lên, cá biệt kéo cái quan hệ đi cửa sau có thể vào học, vậy cũng phải có hậu trường đủ mạnh mới được.
Quan hệ lợi hại trong này, Lô Trí sớm ở lúc cả nhà nói chuyện phiếm liền nói qua, lúc này nghe như thế, cũng khó trách Lô thị cảm thấy không dám tin tưởng.
Di Ngọc đang ôm sách đọc rối tinh rối mù, đột nhiên bị người đem sách lấy đi, ngẩng đầu liền nghênh đón một ngón tay của Lô thị trạc trên trán, bỗng chốc cảm thấy không hiểu ra sao, nàng ở một bên chà chà cái trán một bên ủy khuất nói, “Chuyện gì nha?”
Lô thị cười mắng: “Kêu ngươi mấy tiếng đều không ứng, sao lại học giống đại ca ngươi trước đây, giống như con mọt sách?”
Khóe miệng Di Ngọc giựt giựt, thầm nói bản chất của nàng và Lô Trí vốn không giống nhau, nàng là xem dị truyện mê say, Lô Trí chỉ sợ thậm chí một quyển Luận Ngữ không hề thú vị đều có thể xem ngốc vào trong đó.
Lô Trí cầm lấy quyển sách trong tay Lô thị lật vài cái, “Kê Diêm chí truyện, ngươi thích xem cái này? Lần trước ta ở Bộc Nguyên thư cục giống như có nhìn thấy qua quyển hạ.”
Đôi mắt Di Ngọc sáng lên, tay phải kéo lấy ống tay áo của Lô Trí, “Thực? Vậy đợi lát nữa chúng ta liền đi mua!” Cuốn sách dị truyện của nhân vật trong tay này của nàng chỉ có quyển thượng, mấy ngày nay đã xem hơn phân nửa, nàng cũng biết lúc này tìm được sách mà muốn tìm đủ rất khó, đang lo xem xong quyển thượng không có quyển hạ, nào biết Lô Trí lại thấy qua.
Lô Trí gật gật đầu, “Ừ, đợi lát nữa ngươi gặp qua Tấn tiến sĩ, đại ca lại mang ngươi đi.”
“Tấn tiến sĩ?” Di Ngọc nghi ngờ hỏi han, tiến sĩ nàng biết, là phần tử trí thức cao nhất được phân ở lục nghệ học khoa (sáu môn học) trong Quốc Tử Học, nhưng mà Tấn tiến sĩ này lại là ai, nàng đi bái kiến hắn làm gì?
Lô Trí lúc này mới phản ứng kịp Di Ngọc vừa rồi căn bản không có nghe vào bọn hắn nói chuyện, vừa bực mình vừa buồn cười vươn tay ở trên khuôn mặt còn có chút phì phì trẻ con của nàng nhéo một lát, rồi sau đó đem việc Quốc Tử Học muốn nhận nàng nhập học lại nói một lần.
“Hả?” Phản ứng lúc này của Di Ngọc giống hệt Lô thị, cái ý nghĩ đầu tiên chính là lỗ tai của mình ra tật xấu.
“Nói tới, đây còn toàn dựa vào bữa tiệc đêm đó ngươi viết bài thơ kia…”
Ngày đó Di Ngọc ở bữa tiệc sinh nhật của Cao Dương, viết xong bài thơ, sau đó có người đàn ông trung niên tiến lên hỏi thăm chữ viết của nàng, tên gọi là Phương Diệc Kiệt, điển học Thư Học quán ở Quốc Tử Giám, sau bữa tiệc hắn liền đem chuyện Di Ngọc làm thơ nói lại cho ân sư của hắn, chính tiến sĩ Tấn Khải Đức của Thái Học quán.
Nói về Tấn Khải Đức, vậy không thể không nhắc tới thư pháp gia trứ danh Vương Hi Chi (1) thời Đông Tấn, vị Tấn tiến sĩ này nhìn lại mấy đời họ hàng, chính là nhất mạch hậu nhân người con gái duy nhất của Vương Hi Chi, nghệ năng thư pháp được truyền thừa từ xưa, tuy không so được với thanh danh như sấm bên tai hiện nay của các thư pháp văn khách Âu Dương Tuần, Lục Giản Chi (2), nhưng cũng là người có danh tiếng bậc thầy ở Quốc Tử Học, địa vị của hắn tất nhiên là không cần nhiều lời, mặc dù không nắm quản lý học vụ, nhưng lại là người có trụ cột vững chắc ở phương diện dạy học trong Quốc Tử Học.
Tấn tiến sĩ nghe Phương Diệc Kiệt miêu tả, tự nhiến nổi lên hứng thú đối với Di Ngọc, rồi sao chép lại bài thơ kia tìm đến Lễ học tiến sĩ Tra Tể Văn nổi tiếng bằng văn thiện thi, Tra tiến sĩ lập tức đối với nội dung của bài thơ thán vi quan chỉ (xem thế là đủ rồi, ý ca ngợi), hai người ăn nhịp với nhau, chỉ chờ gặp Di Ngọc một mặt, lập tức kiểm tra nếu sau đó quả đúng như Phương Diệc Kiệt nói, sẽ đặc biệt chiêu nàng nhập học.
Bằng văn thiện thi (凭文擅诗): Câu này mình không dám dịch bậy từ “Bằng văn”, nên để nguyên văn hán việt. “Bằng”: Dựa vào, căn cứ vào. “Văn”: chữ viết, bài văn. Mình ko biết nghĩa chính xác là chỉ người giỏi về viết chữ hay là giỏi về làm văn, luận văn. Hay là gộp luôn cụm “Thiện thi” thành: “Dựa vào văn mà dễ dàng làm thơ”. Nên để nguyên nhé.
Di Ngọc nghe xong Lô Trí giải thích, nhất thời cũng nói không ra tâm tình như thế nào, nếu nói không có hưng phấn, vậy là nói nhảm, nhưng bài “Xuân giang hoa nguyệt dạ” vốn không phải do nàng làm, hiện nay bị người ta nhìn trúng, hưng phấn nhiều cũng có chút hoảng hoảng, may mà cũng có một nửa bởi vì là chữ của bản thân, nàng do dự khoảnh khắc liền hạ quyết tâm.
Kể từ ngày đó nghe chuyện xưa về cuộc hôn nhân của Lô thị, trong lòng nàng liền ẩn tàng một phần lo lắng về chế độ hôn nhân của cái thế đạo này, trừ phi nàng cả một đời không lấy chồng, bằng không sẽ không thể không đối mặt với vấn đề tam thê tứ thiếp của nam nhân, bởi vậy, vào Quốc Tử Học dụ hoặc đối với nàng thực sự không phải chỉ lớn một chút, nghĩ nghĩ xem, cứ tính không kím được cái chức nữ quan làm, vậy tốt xấu ngày sau cũng là một phần tư bản, ít nhất sẽ không giống Lô thị năm đó không có nhà mẹ đẻ chống đỡ liền bị người lãnh đạm.
Di Ngọc nghĩ thông suốt về sau, hoàn hồn thì đã thấy ba người trên xe ngựa đều dùng vẻ mặt mong đợi nhìn nàng, không khỏi cười gật đầu nói: “Vậy chúng ta là nên đi bái kiến Tấn tiến sĩ, nếu như thực sự có thể nhập học, tự nhiên không thể tốt hơn.”
