Vương Phác vội vàng hỏi:
- Có phải anh là Tạp Nhĩ không?
- Ồ không.
Giáo sĩ lắc đầu cười khổ nói:
- Tôi tên là Uy Linh Đốn (Wellington), Địch Tạp Nhĩ (Descartes) là thầy hướng dẫn của tôi, hiện ông ta đang ở Nederlan dốc sức nghiên cứu lý luận hình học giải tích.
Mặc dù Vương Phác có hơi thất vọng nhưng vẫn gật đầu nói:
- Giáo sư Uy Linh Đốn, rất vinh hạnh được nói cho ông biết, hạng mục mà ông nghiên cứu đã được xét duyệt thông qua. Đợi Viện trưởng viện Khoa học quân sự trở về là ông có thể đến lập hồ sơ và lĩnh kinh phí rồi.
Có Uy Linh Đốn hăng hái những giáo sĩ còn lại cũng lên báo danh đưa ra lời mời với Vương Phác.
Lĩnh vực học thuật của những giáo sĩ bao gồm Vạn tượng, có thiên văn học, có vật lý học, có số học, cũng có cả triết học. Tuy không phải là nhân vật gì lớn được ghi trong sử sách nhưng họ đều có thực học, cơ bản đều được hưởng nền giáo dục đại học tốt đẹp, từng người đều có nghiên cứu trong từng lĩnh vực học thuật.
Châu Âu thời kì sau văn hóa phục hưng, địa vị thống trị của Thần học rơi vào suy yếu nghiêm trọng, khoa học phát triển nhanh chóng, đến giữa thế thế kỷ thứ XVII, Thiên văn, Vật lý, Hóa học, Y học … đều có bước phát triển nhảy vọt. Còn ngay lúc đó Đại Minh lại bị Kiến Nô và giặc Lưu quấy phá đến sứt đầu mẻ trán, cho nên về nghiên cứu học thuật lạc hậu hơn nhiều so với phương Tây.
Cũng may là sự thua kém, lạc hậu không phải là quá lớn. Vương Phác có đủ tự tin chỉ trong thời gian ngắn sẽ thay đổi được cục diện này.
Khoảng nửa canh giờ sau khi xét duyệt, hơn 30 dị giáo đồ đều có được câu trả lời hài lòng, đầy vui sướng đi đến Đại học Dương Minh để trình diện. Trường Đại học Dương Minh xây dựng hoàn thành, hơn 1 triệu sách báo đã vào vị trí của mình chỉ chờ tốp học sinh đầu tiên được tuyển vào học chính thức.
Nhưng Đại học Dương Minh bây giờ chỉ còn lai có Tôn Truyền Đình, Tống Ứng Tinh, Phương Dĩ Chí, Lý Trường Phúc và mấy viện trưởng cùng với hơn 30 giáo sư dị giáo đồ. Lực lượng đội ngũ giáo viên có vẻ hơi mỏng, hơn nữa lại có trở ngại về ngôn ngữ, hiệu quả giảng dạy sẽ thấp hơn. Với đội ngũ giáo viên như vậy tối đa cũng chỉ tuyển được mấy trăm học sinh, nhiều hơn nữa sẽ không dạy nổi.
Điều khó giải quyết hơn chính là, Đại Minh không giống với phương Tây. Phương Tây có hệ thống giáo dục Đại học còn Đại Minh không có. Như Tống Ứng Tinh, Phương Dĩ Trí là những “ngoại tộc” đều dựa vào tự học để nắm lấy những tri thức khoa học tự nhiên. Nhân tài như vậy tìm mỏi mắt trong cả nước cũng được chưa đến mấy người, cho nên giảng viên của đại học Dương Minh vẫn phải mời từ phương Tây về.
Chí ít để tốp sinh viên tốt nghiệp đầu tiên thì Đại học Dương Minh vẫn còn phải dựa vào các dị giáo đồ phương Tây.
Vương Phác muốn nhờ vả Johan, hắn đang nghĩ xem phải mở miệng thế nào thì Jondan lại nói trước:
- Tổng đốc các hạ tôn kính, lời hứa lúc trước của ngài….
Vương Phác cười nói:
- Johan thân mến, chỉ cần ngài được trao quyền Giáo Hoàng, thì ngài chính là Hồng y giáo chủ của Đại Minh.
Jodan vui vẻ nói:
- Như vậy, chuyện Tổng đốc các hạ đồng ý xây Nhà nhờ đức mẹ Maria được không?
- Cũng không cần lo lắng.
Vương Phác mỉm cười nói:
- Đợi lúc ông mang theo sắc lệnh của Giáo Hoàng và kiến trúc sư trở về Nam Kinh thì lúc đó có thể khởi công xây dựng Nhà thờ đức mẹ Maria. Bản đốc sẽ cung cấp đầy đủ thợ xây, bổ sung tài chính. Đương nhiên, một nhân viên thần chức như ông tốt nhất vẫn là cam kết với phương Tây. Bản đốc e rằng dân chúng Đại Minh sẽ không thể tiếp thu được giáo lý của Qúy giáo.
Johan vui vẻ nói:
- Tổng đốc các hạ tôn kính, trí tuệ của ngài đủ đế chiếu sáng cả đế quốc.
- Nhưng…
Vương Phác chuyển lời nói tiếp:
- Bản đốc còn có chuyện phiền đến giáo chủ.
Johan thầm giật mình, vẻ mặt hốt hoảng hỏi:
- Tổng đốc các hạ cứ dặn dò.
Vương Phác nói:
- Giáo chủ, ông có thể thay mặt đế quốc mời một số giáo sư phương Tây đến không? Ví dụ như Địch Tạp Nhĩ dốc lòng ở lại Nederland nghiên cứu hình học giải tích, hay như học sinh của Già Lỵ Lược (Galieo) tiên sinh. Ông có thể nói cho bọn họ biết, đế quốc Đại Minh có thể cho bọn họ một cuộc sống sung túc và một môi trường nghiên cứu tốt nhất! Hơn nữa, chỉ cần học thuật của bọn họ ghi được thành tựu thì bọn họ có thể trở thành viện sĩ cả đời của Viện khoa học.
Jonhan nói:
- Rất vui vì Tổng đốc các hạ cống hiến sức lực, chỉ có điều…
- Ha ha ha.
Vương Phác cười to nói:
- Đương nhiên bản đốc cũng sẽ không bạc đãi giáo chủ đại nhân đâu. Trước tiên đưa1 vạn ounce hoàng kim làm tài chính cho giáo chủ đại nhân. Sau chuyện thành công sẽ đưa thêm 1 vạn ounce hoàng kim thù lao nữa, thế nào?
(Ounce: đơn vị trọng lượng Anh, Mỹ, bằng 1/16 bảng)
Dù sao đơn vị tiền tệ lưu thông của Đại Minh là bạc, hoàng kim không thể lưu thông ở trong nước. Một vạn ounce hoàng kim ước được khoảng 280 cân, chút hoàng kim đó với Vương Phác mà nói không có gì đáng kể. Tặng người thì cũng đã tặng rồi, nhưng đối với Johan - tông đồ của Thiên Chúa Giáo mà nói, 10 ngàn ounce vàng là một khoản tiền kếch xù khó mà tưởng tượng nổi, đủ để mua một ngôi thành bảo rồi.
- Ôi, thượng đế.
Johan nghe xong hai mắt sáng lên kích động nói:
- Ngài là Tổng đốc hào hiệp nhất mà tôi từng gặp, sự anh minh và hào hiệp của ngài sẽ lan truyền rộng khắp Châu Âu. Tất cả những học giải ưu tú nhất của châu Âu sẽ chào đón anh danh của ngài, cống hiến sức lực cho ngài. Vì thế họ sẽ không ngại trùng dương xa xôi mà đến phương Đông.
Vương Phác giơ tay mỉm cười nói:
- Hợp tác vui vẻ.
Johan cầm chặt tay phải của Vương Phác, kích động nói:
- Hợp tác vui vẻ.
Điện Văn Hoa.
Cuối cùng cũng xử lý xong số công văn còn đọng lại. Tôn Truyền Đình thở phào một cái dựa vào ghế Thái sư có vẻ mệt mỏi hỏi Tiền Khiêm Ích nói:
- Tiền các lão, phải nắm chặt chuyện chiêu sinh của đại học Dương Minh, nhất là lớp ngoại ngữ cấp tốc phải chiêu sinh đầy đủ 200 học viên. Những học viên này đến lúc đó sẽ phụ trách làm phiên dịch cho các giáo sư nước ngoài.
Tiền Khiêm Ích và Lã Đại Khí nhìn nhau rồi nói:
- Tôn các lão, môn hạ và Lã các hạ có suy nghĩ thế này, 200 học viên tốt nhất chiêu sinh từ Phúc Kiến, Lưỡng Quảng. Bởi vì học viên của Phúc Kiến và Lưỡng Quảng có nhiều cơ hội được tiếp xúc với thương nhân so với đám học sinh ở Chiết Giang, họ học ngoại ngữ sẽ càng dễ dàng hơn.
Tôn Đình Truyền lắc lắc đầu nói:
- Chiêu sinh từ Phúc Kiến và Lưỡng Quảng e là không còn kịp nữa. Ý của Vương Phác là trong vòng 10 ngày phải khai giảng cấp tốc lớp ngoại ngữ.
- À?
Tiền Khiêm Ích thất thanh nói:
- Vậy thì cũng chỉ có thể nhận học viên từ xung quanh các phủ Nam Kinh mà thôi.
Tôn Đình Truyền nói:
- Tiền các lão và Lã các lão cần vất vả một chút, đây là đại sự không được trì hoãn.
- Hầu gia và Tôn các lão lo lắng đúng lắm.
Lã Đại Khí phụ họa thêm:
- Môn hạ và Mục lão nghĩ ra một chương trình, chậm nhất là ngày kia sẽ đến Ứng Thiên, Thường Châu, Tô Châu, Trấn Giang, Tùng Giang để tuyên bố thông báo, để cho những tú tài tuổi từ 18 đến 20 sẽ vào kinh ứng thi.
- Vậy được, chuyện tuyển sinh lớp học ngoại ngữ cấp tốc cứ quyết định thế đi.
Tôn Truyền Đình day day hai huyệt thái dương nói:
- Vây giờ còn chuyện bạc nữa.
Tiền Khiêm Ích suy nghĩ một chút rồi từ từ nói:
- Tôn các lão, đã lâu rồi hoàng cung chưa tu sửa, cứ gặp ngày mưa là lại dột, nên sửa chữa một chút đi.
- Ừm.
Tôn Truyền Đình gật đầu nói:
- Tiền các lão nghĩ bao nhiêu bạc thì đủ?
Tiền Khiêm Ích nói:
- Lúc này ngân khố quốc gia gần như trống không, chắc chắn là không có nhiều bạc, chỉ có thể xuất ra 5 ngàn lượng thôi.
Tôn Truyền Đình nói:
- Năm ngàn lượng quá ít phải lên đến 8 ngàn lượng.
Lã Đại Khí cười khổ nói:
- Tôn các lão, Mục lão, môn hạ vừa rồi mới điều ra sổ sách của Hộ bộ. Ngân khố đã rỗng đừng nói đến 8 ngàn lượng chứ ngay cả 800 lượng cũng không có đâu.
Tiền Khiêm Ích thất thanh nói:
- Sao có thể như vậy được? Lẽ nào đúng là phải lấy tiền từ Trung ương quân?
Tôn Truyền Đình khoát tay áo nói:
- Chuyện bạc là vấn đề không lớn, ý của Vương Phác là bán đấu giá Quan doanh xưởng trong Nam Kinh, để thương nhân Giang Nam đến tiếp quản kinh doanh. Thứ nhất có thể phát huy tiềm lực sản xuất của Quan doanh xưởng. Đẩy mạnh sự phát triển của Kiến báo Tây phương. Thứ hai có thể thu vào cho ngân khố quốc gia hơn 1 ngàn vạn. Thứ ba, hàng năm sẽ có thêm thu nhập từ thuế, có thể nói là một công ba việc!
Con mắt của Tiền Khiêm Ích sáng lên rồi thất thanh nói:
- Hơn 1 ngàn vạn lượng bạc sao?
Lã Đại Khí suy nghĩ một chút, lại không tránh khỏi lo lắng nói:
- Tôn các lão, muốn bán muối, sắt, tơ, xe, trà, sứ cho thương nhân mà triều đình can thiệp vào sẽ có khó khăn. Nếu những thương nhân kia là người ngay thẳng thì không sao, còn nếu như họ không đứng đắn cố tình nâng giá hàng lên thì phải làm sao bây giờ?
- Chuyện này lão phu cũng đã hạch toán bước đầu với Vương Phác rồi.
Tôn Truyền Đình nói:
- Đến lúc đó Hộ bộ phải đưa ra chế định quy phạm tương ứng, phải có văn bản rõ ràng cấm thương gia nâng giá hàng, kiếm lời kếch sù. Đồng thời còn phải trang bị cho Hộ bộ một Thương nghiệp ti, chuyên phụ trách giám sát hoạt động mua bán của các xưởng kinh doanh tư nhân.
- Đúng.
Tiền Khiêm Ích phụ họa nói:
- Nhất định phải giám sát bọn họ, nếu để đám thương nhân này tùy ý làm loạn, bán vũ khí cho Kiến Nô hoặc Lưu tặc thì chẳng phải thiên hạ sẽ đại loạn sao?
Tôn Truyền Đình nói:
- Nhưng đây là chuyện lớn, cần đưa ra quy định thì cũng phải suy nghĩ cho chu toàn. Còn phải nghĩ đến cảm xúc và sự băn khoăn của thương nhân. Nếu chỉ dựa vào lão phu và Vương Phác thì chắc chắn không thể hoàn thành một cách tốt đẹp được. Bỏ ra chút thời gian, lão phu mời Vương Phác đến điện Văn Hoa, lại mời thêm mấy vị thương gia nổi tiếng ở Nam Trực Lệ để mọi người cùng nhau bàn luận.
- Đúng, đúng, đúng.
Tiền Khiêm Ích phụ họa rất nhanh nói:
- Như vậy là ổn thỏa nhất.
Vương Phác vừa mới tiễn Johan thì Lã Lục liền đi vào bẩm báo:
- Hầu gia, Tống lão tiên sinh, Phương tiên sinh còn cả Chân tiên sinh nữa đã từ Kiến Đức Triết Giang quay về.
- Hả?
Vương Phác vui vẻ nói:
- Người đâu rồi?
Lã Lục nói:
- Đang chờ ở trước sảnh.
Vương Phác không nói nhiều mà đi thẳng về phía tiền sảnh.
Ở tiền sảnh, Tống Ứng Tinh, Phương Dĩ Trí và Chân Hữu Tài đang bàn luận gì đó rất sôi nổi. Thấy Vương Phác đi vào 3 người liền vội vàng đứng dậy chắp tay hành lễ nói:
- Chúng ty chức tham kiến Hầu gia.
- Miễn, miễn.
Vương Phác xua tay liên tục hỏi Chân Hữu Tài:
- Hữu Tài, thế nào?
Chân Hữu Tài không kìm nổi hưng phấn mà nói:
- Hầu gia, ty chức và Tống tiên sinh còn cả Phương tiên sinh nữa lúc đến Kiến Đức khảo sát thực địa, quả nhiên có phát hiện ra nước sông Phú Xuân bên trong Kiến Đức rất dồi dào. Tri huyện Thuần An phát động hơn 5 ngàn dân phu đắp đê lớn. Theo Phương tiên sinh tính toán thì lượng nước hai con đê lớn này chặn lại cũng đủ ba trăm đài máy khoan sức nước dùng trong một năm.
- Xưởng công binh thì sao?
Vương Phác lại la lên:
- Việc chuẩn bị xây dựng xưởng Công binh thế nào rồi?
Vương Phác quan tâm nhất là vấ đề của xưởng Công binh. Việc trang bị súng trường luôn là việc cấp bách để tăng cường sức mạnh của Trung Ương Quân.
Lúc nào xưởng Công binh được đi vào sản xuất thì Trung Ương Quânmới thoát khỏi tình trạng thiếu thốn về súng ống, chân chính bước vào thời kỳ quá độ lên vũ khí lạnh. Khi nào sản lượng của xưởng Công binh tăng lên cũng là ngày tận thế của Kiến Nô và Lưu tặc, thời gian để khôi phục lại Trung Nguyên sẽ không còn xa nữa.
Nói đến xưởng Công binh, sắc mặt của Chân Hữu Tài trầm xuống cười khổ nói:
- Hầu gia, hai huyện Kiến Đức, Thuần An đều không có thợ mộc lành nghề. Bọn họ không đủ năng lực để chế tạo ra máy khoan sức nước. Không phải là chọn nhân tài không đúng mà là bào ra trục xoay không thẳng hoặc là không đủ độ bóng. Nếu dùng thường xuyên chưa đến mấy ngày đã bị hỏng rồi.
Thời bấy giờ vì công nghệ chế tạo còn nhiều hạn chế. Xưởng công binh chỉ có thể dùng máy khoan sức nước bằng gỗ. Ngoài mũi khoan để khoan nòng súng ra thì những bộ phận còn lại như trục cái, móng khung, bánh xoắn, còn có giá đỡ… hầu như đều làm bằng gỗ. Gỗ gia công dễ dàng nhưng cũng dễ hỏng, hơn nữa còn yêu cầu người thợ mộc phải có trình độ tay nghề rất cao.
Đặc biệt là trục chính, thợ mộc không có đến mười mấy năm kinh nghiệm thì không thể bào tròn được! Mà nếu trục gỗ này không tròn khi quay sẽ có nhiều rắc rối, không những ảnh hưởng đến tốc độ khoan không chính xác mà có thể còn làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tuổi thọ của trục xoay. Giống như một chiếc máy khoan sức nước cho một thợ thợ thủ công lâu năm trong xưởng Binh khí Nam Kinh làm, có thể sử dụng được nửa năm. Còn thợ thợ thủ công ở 2 huyện Kiến Đức, Thuần An thì sử dụng được chưa đến nửa tháng.
Vương Phác nói:
- Vì sao không điều thợ thợ thủ công từ Nam Kinh đến làm?
Chân Hữu Tài nói:
- Lần này ty chức vội vã chạy về Nam Kinh chính là để điều động số thợ thợ thủ công lâu năm này.
Vương Phác thoáng chau mày, tuy Chân Hữu Tài không trả lời thẳng nhưng hắn cũng đã biết đáp án. Xưởng Công binh Kiến Đức còn đang trong giai đoạn xây dựng căn bản là không có khả năng sản xuất. Nếu muốn xưởng Công binh Kiến Đức sản xuất súng trường còn phải cần ít nhất nửa năm. Bây giờ là cuối tháng tư, nói cách như thế thì không thể cản được trận quyết chiến được với Kiến Nô sau mùa thu này.
Điều này có nghĩa là mùa thu lúc quyết chiến với Kiến Nô, Vương Phác chỉ có được 5 ngàn khẩu súng kíp, chỉ đủ trang bị cho một Hỏa Thương doanh. Hơn nữa Hỏa thương doanh dưới tay Triệu Tín, binh lực chủ chiến của Trung Ương Quân vẫn chỉ một pháo doanh và có ba Hỏa thương doanh. Vương Phác còn phải trải qua những ngày tháng căng thẳng.
Nghĩ đến đây, việc chuẩn bị xây dựng xưởng Công binh Kiến Đức lại không cần phải vội vã như vậy.
Vương Phác có ý tưởng mới rồi. Đại học Dương Minh chưa khải giảng chính thức, nếu 36 vị dị giáo đồ Tây dương tới sẽ cần một khoản tiền trợ cấp kếch xù, không thể để cho bọn họ ngày ngày dày triết học gì đó, mà phải có việc cho bọn họ làm.
Vương Phác quyết định để cho họ đến hết xưởng công binh Kiến Đức nghiên cứu chế tạo cỗ máy, máy tiện, máy bào, máy mài nhẵn… Cần nhất là máy mài nhẵn, một khi đã tạo ra được máy mài nhẵn bằng sức nước thì công nghệ làm pháo của triều Đại Minh sẽ tăng đột biến. Tầm bắn của Hồng Di đại pháo sẽ tăng lên rất nhiều.
Kết cấu của những máy móc đó không có gì khó khăn, bất kể là ở Châu Âu hay Đại Minh cũng đã xuất hiện những kiểu máy tương tự. Bọn họ cần phải làm là chuyển thiết bị của những cỗ máy đó từ gỗ thành sắt.
Vương Phác cau mày, Chân Hữu Tài tự trách nói:
- Hầu gia, đều tại ty chức vô dụng, không làm tốt chuyện này.
- Không, không thể trách ngươi được.
Vương Phác khoát tay, lạnh lùng nói:
- Không nói chuyện này nữa, Hữu Tài, Tống lão tiên sinh còn cả Phương tiên sinh nữa. Ta cho các ngươi thành lập một tổ chuyên môn.
- Hả?
Ba người đó ngơ ngác nhìn nhau.
Vương Phác mỉm cười nói:
- Tổ chuyên môn này tên là học viện Khoa học quân sự. Hữu Tài, ngươi là Viện trưởng. Tống lão tiên sinh và Phương tiên sinh làm Viện phó. Ta cho các ngươi hơn 30 học giả người tây phương làm trợ thủ. Bọn họ trông vậy thôi chứ đều là nhân tài đất, các ngươi phải tận dụng cho tốt.
