Tạ Giáng vừa về tới phủ Trấn Quốc công thì chính viện có người tới truyền lời: Quốc Công muốn kêu qua nói chuyện.
Tạ Giáng không dám trì hoãn, vội thay đồ mặc nhà rồi qua ngay, vừa vào cửa đã thấy ông nội bà nội và Tạ Uẩn đều có mặt, trong lòng thắc mắc không biết xảy ra chuyện gì.
Tạ Uẩn vẫy tay kêu cậu em đến ngồi cạnh mình, còn chưa kịp nói gì thì nghe ông cụ hỏi: “Cháu cảm thấy người thanh niên tên Uông Thành kia thế nào?”
Tạ Giáng sửng sốt: “Tài học đương nhiên là tốt ạ...”
Ông cụ sốt ruột xua tay: “Ai hỏi về vấn đề học vấn? Ta muốn biết nhân phẩm nó thế nào?”
Ông cụ vừa dứt lời đã bị bà cụ ẩy một cái: “Ông cứ hỏi chuyện không đầu không đuôi kiểu này, thằng bé nghe mà phát ngốc luôn.”
Nói xong, bà cụ không thèm để ý Trấn Quốc công đang lầu bầu, cười nói rõ với Tạ Giáng: “Cháu ngoan, cháu nghĩ xem nếu để cậu thanh niên kia làm muội phu của cháu được chứ?”
Em rể?!
Tạ Giáng choáng váng, hắn thật đúng là chưa hề nghĩ theo chiều hướng này!
Ấy nhưng hôm nay thình lình nhắc tới, ừ... thật sự có cửa đấy nhỉ?
Nếu xét theo điều kiện làm em rể, Tạ Giáng biết ngay nên hướng nhận xét của mình theo phương diện này.
“Năm nay Uông Thành hai mươi tuổi, lớn hơn bốn tuổi so với muội muội, tuy lớn hơn một chút nhưng lại trầm ổn hiếm có, cháu thấy khá xứng đôi ạ. Điểm trừ duy nhất chỉ là xuất thân, thuộc gia đình tiểu địa chủ ở huyện thành, sở hữu vài miếng ruộng thôi ạ.”
Vốn dĩ hắn kết giao bằng hữu chỉ xem nhân phẩm tài học, không phân biệt gia thế giàu hay khó, sang hay hèn. Tuy nhiên nếu phải gả em gái qua nhà người ta thì đâu thể khiến em gái chịu khổ. Ở trong nhà mình là cô tiểu thư ngàn kiều vạn quý, gả ra bên ngoài làm dâu nhà người, ăn cỏ ăn trấu cũng phải chấp nhận.
“Xuất thân hơi kém chút cũng không sao,” Bà cụ nói, “Có câu 'Phú không kéo dài ba đời', lấy ví dụ phủ Định Quốc công, năm xưa hiển hách cỡ nào? Ấy mà con cháu không biết tiến tới, phải chịu cảnh sụp đổ chỉ trong một đêm. Nếu cậu thanh niên kia thật sự là đứa bé tốt, tương lai vẫn có thể dựng nên gia nghiệp. Theo lời của cháu thì bà thấy gia đình cậu ta cũng đâu phải nghèo đến mức không có cơm ăn, chỉ là không ai làm quan mà thôi.”
“Đúng vậy ạ.” Tạ Giáng cười đồng ý.
Nếu thật nghèo đến mức đó, Uông Thành sẽ kiếm không ra mười lượng bạc góp tiền mừng sinh nhật.
Bà cụ hơi gật đầu: “Nhà ta coi như đã đạt được mức độ phú quý cực hạn, thật sự không cần dệt hoa trên gấm, cho nên nhân phẩm mới quan trọng nhất. Cơ mà cậu ta đã hai mươi tuổi, tại sao vẫn chưa thành thân?”
Đây mới là điều họ lo lắng nhất.
Trên đời đáng khinh nhất là những kẻ lãng tử cuồng ngạo, khi bọn chúng thất bại thì không nói làm gì, nhưng một khi vừa đắc chí là lập tức trở nên càn rỡ, vứt bỏ người vợ tào khang cùng chung hoạn nạn ra sau đầu, chuyên môn tới dụ dỗ thiên kim hào môn trong kinh. Nếu ngày sau không ai biết gì thì thôi, khổ nỗi một khi sự việc bại lộ, chẳng lẽ bảo con gái như vàng như ngọc nhà người ta phải làm thiếp?
Tạ Giáng đáp: “Vấn đề này cháu có biết đến ạ. Thời trẻ Uông Thành từng đính hôn rồi, song cô gái kia đột nhiên nhiễm bệnh qua đời. Gia đình cô gái kia không biết nghe lời đồn đãi từ đâu, bảo rằng do bản mệnh Uông Thành khắc chết vị hôn thê. Thế là lời đồn này một truyền mười mười truyền trăm, không còn cô nương nhà trong sạch nào chịu vào cửa. Dẫu có vài người nguyện ý thì cũng vì ngắm nghé sản nghiệp và tiền đồ của Uông Thành. Cưới vợ phải cưới người hiền, Uông gia cũng không muốn những kẻ như vậy...”
Tạ Uẩn cười: “Xét về mệnh cứng thì thật sự không có ai mệnh cứng hơn người nhà chúng ta đâu ạ. Nếu vẫn chưa yên tâm, chúng ta cứ sai người đến quê nhà của Uông gia âm thầm tra xét tỉ mỉ.”
Hai vợ chồng già liếc nhau: “Như vậy cũng được.”
Tạ Uẩn quay sang Tạ Giáng: “Tóm lại, có kết quả hay không đâu phải do chúng ta quyết định, còn phải xem muội muội nghĩ thế nào. Hai đứa cùng một mẹ sinh ra, vốn thân thiết với nhau hơn so với người khác, trước tiên đệ hỏi khéo xem sao? Nếu muội muội không chê gia thế và tuổi tác của Uông Thành, chúng ta mới xúc tiến.”
- ---------------
Sau khi hồi cung, trước tiên Trưởng công chúa Gia Chân đi thỉnh an Thái Hậu, vừa lúc Long Nguyên Đế cũng có mặt, hỏi nàng hôm nay ra ngoài chơi thế nào.
Trưởng công chúa Gia Chân thấy vẻ mặt anh mình không được vui, nghĩ dạo này trong triều đâu xảy ra chuyện lớn gì, e rằng đang buồn rầu vì tình bạn năm xưa bị chết non, bèn cố ý tìm chút chuyện ra nói để phân tán sự chú ý.
“Khá tốt ạ, ngoài đường thật náo nhiệt,” Trưởng công chúa cười kể, “Tuy không trang nhã như trong cung nhưng chất phác đáng yêu. À phải, hôm nay muội còn gặp vị cử nhân trẻ tuổi của Tạ gia.”
Thái Hậu hứng thú: “Lúc trước khi yết bảng ai gia cũng kinh ngạc vô cùng, không ngờ nhà họ Tạ cũng có nhân tài đọc sách.”
Thấy Thái Hậu cao hứng, Long Nguyên Đế cũng vui: “Vâng ạ, trẫm nhớ rõ mới mười bảy, là cử nhân nhỏ tuổi nhất khoa này, đáng quý là tính tình cũng trầm ổn, thật là hậu sinh khả uý.”
Khoa cử mời chào người mới trong thiên hạ, nhưng người mới và nhân tài cũng khác nhau, dĩ nhiên phải càng trẻ càng tốt. Bằng không chờ hơn năm mươi tuổi mới trúng tiến sĩ, ai biết vào triều để chăm lo việc nước hay để dưỡng lão?
Trưởng công chúa chợt thở dài: “Thật ra tuổi nhỏ cũng có nhược điểm của tuổi nhỏ, e rằng có người thấy đệ ấy mặt mày non choẹt nên muốn lợi dụng đấy ạ.”
Thái Hậu thích nhất những đứa trẻ thông minh giỏi giang, hơn nữa phủ Trấn Quốc công xưa nay hiểu lễ nghĩa biết tiến lùi, nghe vậy bèn không được vui: “Sao thế, ai lớn gan như vậy?”
Phủ Trấn Quốc công là hoàng thân quốc thích chân chính, thế mà vẫn có người dám đụng vào, có phải không coi hoàng gia ra gì?
Trưởng công chúa Gia Chân thuật lại chuyện hôm nay từ đầu chí cuối: “Có thể thấy Tạ Giáng còn trẻ nên kinh nghiệm chưa nhiều, không giỏi nhìn thấu nhân tâm. May mà đệ ấy có thể đoạn tuyệt quan hệ, sau này không giao tiếp với người nọ là được.”
Thái Hậu không tán đồng: “Con nít con nôi nào biết đâu lòng người khó lường! Người không có lòng hại hổ, nhưng hổ lại có tâm hại người, con không giao tiếp với hắn, biết đâu hắn sẽ chủ động tới hại con!
Ai mà chẳng có lúc gặp chuyện không vừa ý trong cuộc đời, chẳng lẽ mỗi khi chúng ta không vui đều muốn đi giết người? Tên đó tâm thuật bất chính, hơi gặp chuyện không hài lòng thì động sát tâm, có thể thấy đã bị mục nát từ gốc rễ.”
Trưởng công chúa Gia Chân cười làm lành: “Xem mẫu hậu nghiêm túc như vậy, thật đúng là lỗi của nữ nhi - không duyên không cớ nhắc đến đề tài này khiến mẫu hậu lo lắng. Hơn nữa, hiện giờ hắn mới hơn hai mươi, chưa chừng sau này sẽ sửa đổi tính tình.”
“Con nên nói ra,” Thái Hậu vỗ vỗ tay nàng, sau đó lại lắc đầu, “Dân gian vẫn luôn có câu 'Ba tuổi nhìn ra tính cách', cổ nhân cũng nói 'Giang sơn dễ đổi bản tính khó dời', hắn đã hơn hai mươi tuổi, e rằng không thể sửa được.
Nếu tương lai hắn được thuận buồm xuôi gió, không hề có ý xấu hại người thì tốt thôi. Phàm là kẻ cá biệt thì sẽ không kiềm chế được bản thân, khi nhỏ gây tai họa cho người bên cạnh, lớn lên nếu được cai quản một phương, chẳng phải sẽ làm hại bá tánh?”
(Tam tuế khán đại, thất tuế khán lão: ý nói nhìn trẻ lên ba có thể biết tính cách lúc trưởng thành, nhìn trẻ lên bảy có thể biết vận mệnh cả đời)
Trên đời ai mà chẳng gặp chuyện không hài lòng? Vô lẽ bắt buộc mọi người phải nhân nhượng hắn?
Thái Hậu quay sang bảo Long Nguyên Đế: “Theo ai gia thấy, việc tuyển chọn nhân tài không thể chỉ dựa vào học vấn, nào biết tài tử kia có tư chất làm quan hay không? Tựa như kẻ còn trẻ mà đã rắp tâm hại người, nên lưu ý đề phòng. Thiên hạ to lớn, chẳng lẽ cứ bắt buộc phải để một kẻ nhân phẩm kém như vậy ra trị dân?”
Bình thường Thái Hậu không quá để ý tới việc triều chính, hôm nay lại nói nhiều như vậy, có thể thấy người chán ghét gã cử nhân họ Triệu kia đến mức nào.
Long Nguyên Đế cũng rất bất mãn: “Còn có chuyện như vậy, hắn tên là gì? Trong nhà có ai làm quan? Con mất dạy là lỗi của cha, kẻ này tâm tư ác độc, chứng tỏ người trong nhà cũng không ra gì.”
Thánh nhân đã dạy, “Tu thân tề gia trị quốc bình thiên hạ”, có thể thấy tu thân và tề gia là hai điều quan trọng nhất. Nếu không sửa trị tốt một gia đình nho nhỏ, làm sao xứng đáng được ủy thác trọng trách?
Trưởng công chúa suy nghĩ một lát: “Nói tên của hắn chưa chắc hoàng huynh nhớ được, nhưng A Giáng có nói tổ phụ hắn đảm nhiệm chức Tổng đốc Lưỡng Giang dưới thời phụ hoàng, là họ Triệu.”
Nàng đã sớm biết lý lịch của đối phương, nhưng đôi khi có một số việc không nên tự mình nói ra.
Chức Tổng đốc Lưỡng Giang rất quan trọng, từ khi khai quốc tới nay cũng chỉ có vài vị. Long Nguyên Đế chỉ cần suy nghĩ một chút, quả nhiên có ấn tượng ngay: “Đúng rồi, trẫm nhớ rõ xác thật có người họ Triệu, lúc xưa tiên đế từng biểu dương ngợi khen nhiều lần. Nhi tử của ông ta là Triệu Chí Đống thuộc Lễ Bộ. Hừ, quả thật là thế hệ sau thua xa thế hệ trước.”
Mấy ngày qua trong lòng Hoàng đế rất buồn bực, nghe xong chuyện này tựa như tìm được chỗ phát tiết. Do đó người kia vốn chỉ có ba phần sai, hiện tại cũng tăng thành năm phần.
Trưởng công chúa Gia Chân mỉm cười: “Đâu ai được như hoàng huynh, vừa sinh giỏi vừa nuôi giỏi. Các cháu trai cháu gái đứa nào cũng ngoan ngoãn thông minh.”
Long Nguyên Đế nghe vậy cảm động quá, buồn bực trong lòng giảm bớt ba bốn phần: “Muội nha, càng ngày càng thêm nói ngọt, trẫm thật đúng là không nỡ cho muội lấy chồng, chi bằng ở lại trong cung đi.”
Trưởng công chúa Gia Chân đỏ mặt, ngã vào lòng Thái Hậu làm nũng: “Mẫu hậu xem kìa, hoàng huynh luôn giễu cợt con.”
Thái Hậu thích nhất nhìn hai anh em hòa thuận, vuốt ve con gái cười nói: “Hoàng huynh của con không tốt, ai gia sẽ đánh hắn. Thế nhưng cũng đừng trách hắn, chớ nói hắn, ngay cả ai gia cũng không nỡ để con đi! Tuy nhiên 'thiên kim dễ đến, tri tâm khó cầu', Tiểu Hồng Thái y kia thực sự là đứa bé tốt có trách nhiệm, hơn nữa hai đứa lại lưỡng tình tương duyệt, phó thác con cho người như vậy, ai gia cũng yên tâm...”
Nói tới đây, Thái Hậu không khỏi xúc động, đôi mắt đỏ hoe.
Trưởng công chúa Gia Chân cũng thấy mũi chua xót: “Sau khi con kết hôn sẽ đưa mẫu hậu ra ngoài ở với chúng con, hai mẹ con chúng ta ngày ngày ra ngoài dạo phố. Mẫu hậu biết không, bên ngoài nhiều thứ thú vị lắm.”
Thái Hậu sống nửa đời trước rất vất vả, chỉ sau khi Long Nguyên Đế đăng cơ mới bắt đầu hưởng phúc. Cả đời bà cụ luôn sống tiết độ và đúng mực, không bao giờ theo đuổi xa hoa và lạc thú, đã qua hơn phân nửa cuộc đời mà chưa được sung sướng mấy ngày. Mỗi khi nghĩ đến điều này, hai anh em đều vô cùng áy náy.
Thái Hậu nghe vậy cười to, vuốt má con gái nói: “Con ngoan, mẫu hậu biết con hiếu thảo, nhưng kết hôn rồi thì phải chăm lo cho gia đình riêng của mình, như vậy mới là cách thức sống chung với nhau lâu dài. Ai gia rảnh rỗi sẽ đến thăm con một chút thôi, nhưng nếu thật nghe theo con về ở luôn, phò mã sẽ không vui nổi.”
Trưởng công chúa Gia Chân mím môi cười, gương mặt đỏ bừng, đôi mắt sáng long lanh: “Chàng không phải người như vậy đâu ạ.”
Thái Hậu chỉ vào nàng cười nói với Long Nguyên Đế: “Xem kìa, có thể thấy sinh nữ nhi chỉ biết hướng ra ngoài. Đây còn chưa chính thức qua cửa mà bắt đầu bênh vực phò mã rồi!”
“Ôi chao, mẫu hậu ~” Trưởng công chúa Gia Chân xấu hổ quá, hừ hừ làm nũng.
Một nhà ba người cười đùa hồi lâu, Thái Hậu chợt nhớ tới một chi tiết: “Hoàng đế vừa nói tên Triệu Chí Đống kia nhậm chức ở Lễ Bộ, ngày đại hôn của Gia Chân sắp tới, đang muốn quan viên Lễ Bộ đồng tâm hiệp lực giúp đỡ. Nếu quả thật là người tài trí bình thường, chẳng phải không làm nên đại sự?”
Long Nguyên Đế vốn định nói không đến mức như thế, nhưng nỗi lo lắng của Thái Hậu cũng đâu phải bắn tên không đích, huống hồ đây là em gái mà mình thương yêu vô vàn, nếu lỡ có gì bất trắc...
“Vạn Sinh, đi lấy tất cả tài liệu giám định của Triệu Chí Đống bao nhiêu năm qua cho trẫm.”
