Trưa hôm sau, Sim khăn áo chỉnh tề, đầu đội nón quai thao, mang theo mười quả trứng gà cùng một chiếc áo cánh đỏ để trong cái thúng con. Nàng chậm rãi, nhẹ nhàng cắp cái thúng tiến qua làng Đông Xá.
Cái nắng tà tà in dáng nàng xuống mặt đường loang lổ. Cái dáng nhỏ gầy, liêu xiêu của một người thiếu nữ đang đau vì tình trông mới bạc phận làm sao.
Nhà của cha con Yên ở cuối làng Đông Xá. Một gian nhà tranh nhỏ có hàng bông Xoan trước cửa. Yên đang đứng dưới bóng râm của cây Xoan già, trên tay cô cầm một chiếc lược sừng, nhẹ nhàng chải chuốt lại mái tóc dài chấm gót. Sim nhìn Yên từ xa, tinh tế đánh giá.
Dáng người Yên thanh mảnh, cao ráo. Làn da trắng mịn có phần xanh xao. Sim nghĩ có lẽ vì Yên đang hoài thai nên mới có vẻ ngoài xanh xao như thế.
Sim tiến lại gần hơn, khi chỉ còn cách Yên độ ba bước chân nữa thì Yên quay đầu lại. Sim và Yên chạm mặt.
Lúc này, Sim mới nhìn rõ được dung mạo của tình địch trước mắt. Mi mục thanh tú, mắt lệ đào hoa. Môi hồng chúm chím. Gương mặt Yên tươi sáng, trong trẻo hệt như ánh trăng đêm rằm. Cô đẹp như vậy, bảo sao chàng Hạnh lại không thương yêu cho được. Bỗng nhiên Sim cảm thấy thương cảm cho chính bản thân mình. Bàn về dung mạo thì nàng thua Yên bội phần. Đôi mắt Sim rũ xuống, thoáng chốc nổi sầu lại dâng lên đầy tim.
Yên mời Sim ngồi xuống chiếc trỏng tre bên hiên nhà. Dịu dàng rót cho nàng một bát chè xanh. Sim nhận lấy bát chè nhưng không vội uống. Chỉ khẽ khàn giới thiệu:
"Chị tên Sim, là con gái của cụ Hai Thông bên làng Đông Anh."
Yên không nhìn Sim. Chỉ cúi gằm mặt xuống. Khe khẽ gật đầu. Sim đoán là Yên đã biết mình từ trước nên cũng không dài dòng lôi thôi làm gì nữa. Sim đưa cái thúng con cho Yên. Nhẹ nhàng nói:
"Âu cũng là phận gái với nhau. Chị cũng như em, đều chẳng thể quyết định được số phận của riêng mình. Hôn lễ của chị và cậu là do bề trên hẹn ước từ lâu lắm rồi. Cũng đã cận kề ngày thành hôn lễ, chị chẳng thể nào xoay chuyển được nữa. Mong em hiểu cho chị. Chị có ít trứng gà và một tấm áo gửi em làm tin đây. Để sau hôn lễ của chị và cậu Hạnh, chị sẽ thay mặt cậu sang hỏi em về làm vợ lẽ cho cậu. Em có bằng lòng không?"
Sau những lời lẽ chân tình của Sim. Yên chỉ biết gật đầu và lặng lẽ khóc. Cô quỳ xuống dưới chân Sim toang lạy thì Sim vội đỡ cô dậy. Nhẹ nhàng mắng:
"Em quỳ lạy chị để làm gì? Em phải giữ gìn cho mình và cho đứa trẻ chứ. Mau đứng lên nào.
Yên đứng dậy, mếu máo nói:
" Em cảm tạ chị đã sang đây có lòng chiếu cố mẹ con em. Chuyện em có thai trong làng chưa ai biết. Em xin chị đừng lộ ra ngoài kẻo làng bắt vạ em.. em sẽ chết mất.
Sim nhìn vào cái bụng vẫn còn thon thả của Yên. Khẽ thở dài.
"Đứa trẻ này được bao lâu rồi?"
Yên đáp:
"Dạ có lẽ là hơn tháng thôi ạ. Em mới báo với Cậu Hạnh vài ngày trước. Em còn định khi lộ bụng sẽ bỏ xứ ra đi. Không ngờ nay chị lại tới cho em một lối thoát thế này. Em xin đội ơn chị."
Yên sụt sùi khóc, cô định quỳ xuống một lần nữa thì được Sim ngăn lại không cho. Sim xoa tay vào chiếc bụng nhỏ và ấm của Yên như gửi một lời chào đến sinh linh bé nhỏ đang cách mình một lớp da. Sim thầm nghĩ: "Đó là cốt nhục của Hạnh. Làm sao nàng có thể không giữ gìn cho được?"
Sau đó, Sim dặn dò Yên một vài điều nữa rồi quay gót ra về. Sau khi Sim đi khỏi, Yên lại đứng thẩn thờ một mình dưới gốc Xoan. Đôi mắt mờ mịt không rõ tâm tư.
Trên con đường làng khúc khuỷu quanh co, nắng chiều đổ bóng cau. Vừa đi Sim vừa nghĩ vẩn vơ. Sim nghĩ đến dòng tộc, nghĩ đến cha mẹ và sau đó thì nghĩ đến phận mình. Lòng Sim nặng như đang đeo đá. Đôi lúc Sim nghĩ, không sinh ra trong gia đình danh gia vọng tộc thì có lẽ Sim sẽ không phải nặng lòng như thế. Không phải khoan nhượng nhiều như vậy. Lòng Sim lại ẩn nhẫn đau..
* * *
Ngày Sim cưới chồng, xác pháo như những cánh hoa gạo lả tả bay, từng cánh từng cánh rơi xuống đường làng nhuộm đỏ bước chân nàng. Hôm nay Sim mặc áo lụa đỏ thêu hoa cúc vàng, chân mang hài nhung, môi son, má đào rạng rỡ theo Hạnh về nhà chồng bên làng Đông Xá. Bỏ lại phía sau tiếng nức nở, sụt sùi pha lẫn hạnh phúc của bà Ba, tiếng khóc thương của chị Duyên, cái nhìn xót xa của chị Phương cùng bao hỉ, nộ, ái, ố của các bậc lớn, bé trong nhà.
Thế là sau hôm nay, cuộc đời Sim sẽ bước sang một trang mới, cái tên Sim sẽ dần bị lãng quên và thay bằng một danh xưng mới, mợ Hạnh. Cái từ ấy nghe mới đơn giản làm sao, nhỏ bé làm sao nhưng sự đánh đổi thì thật khôn cùng. Bởi lẽ, đã là mợ Hạnh thì chẳng còn là cô tư của gia đình giàu có nhất Phủ Phú Thành nữa, sẽ chẳng còn là cô thiếu nữ vô ưu, vô lo, hiền lành ngoan ngoãn nữa. Mợ Hạnh có nghĩa là vợ của cậu Hạnh, là dâu con của nhà Cụ đồ Nho bên làng Đông Xá. Có thể nói, sống là người của cậu Hạnh, chết là ma nhà cậu Hạnh.
Phận nữ nhi của xã hội phong kiến chỉ như tấm lụa đào phất phơ trước gió. Người ta thương thì nhờ, người ta ghét thì chịu. Nói tới thương thì chưa biết được bao nhiêu nhưng nói tới ghét thì nhìn sơ qua ai cũng có thể thấy chàng Hạnh có vẻ không bằng lòng.
Gương mặt chàng ể oải, thần sắc u ám. Đôi mắt thâm đen như thể đã nhiều đêm thức trắng suy tư. Dáng người chàng mới bạc nhược và yếu đuối làm sao. Ông bà Cụ Đồ luôn phải theo sát để nhắc nhở chàng phải làm thế này, phải làm thế kia. Ông bà bảo sao thì chàng làm vậy, không bảo thì chàng lại thẩn thờ và tâm tư như lạc về một nơi nào đó rất xa xôi.
Sim nhìn thấy hết, Sim hiểu hết nhưng nàng chẳng nói gì. Câu chuyện xảy ra đêm hôm trước giữa nàng và Hạnh cứ như một vết rạn vỡ trong trái tim nàng. Có điều Hạnh không biết rằng Sim đã vì lời cầu xin của Hạnh mà suy tính rất nhiều.
Sim thoáng nghĩ, nếu Hạnh biết được hai hôm trước Sim và Yên đã gặp nhau và lời hứa giữa hai người họ, liệu hôm nay chàng có vui hơn không? Một giọt nước mắt khẽ rơi xuống được Sim khéo léo giấu đi, nàng lại cố gắng chấn tĩnh mình, gương mặt u buồn được nàng che đi qua lớp phấn son đậm màu, Sim lại rạng rỡ tươi cười.
"Đùng.. Đùng.. đùng!"
Tiếng pháo nổ vang trước cổng làng, một bát nước bị hất xuống đất loang loáng. Sim bước qua, nhẹ nhàng, dứt khoác bước ra khỏi làng Đông Anh. Thế là từ hôm nay Sim đã không còn là người của làng Đông Anh nữa. Sim quay đầu, xá một cái tạ ơn đất mẹ rồi quay mặt bước đi, nàng đi thẳng về phía trước, cũng không còn quay đầu lại nữa.
* * *
Chiều hôm đó, sau khi lễ cưới hỏi đã đi vào giai đoạn kết thúc. Khách khứa, họ hàng sau khi ăn uống no say xong thì tản mác ra về cả, chỉ còn vài người thân hữu ngồi lại uống nước chè với cụ đồ Nho, không khí trong nhà bất đầu trở lại sự yên tĩnh vốn có. Thế là hôn lễ đã kết thúc. Cụ Đồ Nho tặc lưỡi.
Sim đang ngồi trong buồng, trên chiếc giường cưới của nàng và Hạnh. Dưới mông nàng được lót một tấm lụa trắng. Nàng nhìn tấm lụa, gương mặt thoáng đỏ ửng lên.
Sim nghĩ đến chuyện tối nay, chuyện xảy ra giữa nàng và Hạnh trên chiếc giường này, những lời mẹ nàg dạy bảo đêm hôm trước, tất cả đều làm cho tâm nàng rạo rực. Sim xấu hổ nhưng cũng chờ mong. Nàng yêu Hạnh mà, nên cũng muốn được thân cận với Hạnh là điều đương nhiên. Nàng muốn ở cùng chàng, muốn sinh con cho chàng đó là việc nên làm của một người phụ nữ đã có chồng. Chỉ là thật sự Sim cảm thấy có đôi chút xấu hổ, mất tự nhiên.
Nhưng rồi Sim lại buồn ngay khi nhớ ra Yên. Hạnh và Yên, hai người đã làm chuyện đó với nhau rồi. Họ đã sắp có với nhau một đứa con chung. Nàng mang danh là vợ lớn, cưới hỏi đàng hoàng mà cuối cùng cũng chỉ là kẻ đến sau, là kẻ hưởng lại thôi.
Tâm Sim trầm xuống, nàng cuối đầu, hai hàng nước mắt lại chảy ra, đau xót lại nhói lên trong lòng..
Cái nắng tà tà in dáng nàng xuống mặt đường loang lổ. Cái dáng nhỏ gầy, liêu xiêu của một người thiếu nữ đang đau vì tình trông mới bạc phận làm sao.
Nhà của cha con Yên ở cuối làng Đông Xá. Một gian nhà tranh nhỏ có hàng bông Xoan trước cửa. Yên đang đứng dưới bóng râm của cây Xoan già, trên tay cô cầm một chiếc lược sừng, nhẹ nhàng chải chuốt lại mái tóc dài chấm gót. Sim nhìn Yên từ xa, tinh tế đánh giá.
Dáng người Yên thanh mảnh, cao ráo. Làn da trắng mịn có phần xanh xao. Sim nghĩ có lẽ vì Yên đang hoài thai nên mới có vẻ ngoài xanh xao như thế.
Sim tiến lại gần hơn, khi chỉ còn cách Yên độ ba bước chân nữa thì Yên quay đầu lại. Sim và Yên chạm mặt.
Lúc này, Sim mới nhìn rõ được dung mạo của tình địch trước mắt. Mi mục thanh tú, mắt lệ đào hoa. Môi hồng chúm chím. Gương mặt Yên tươi sáng, trong trẻo hệt như ánh trăng đêm rằm. Cô đẹp như vậy, bảo sao chàng Hạnh lại không thương yêu cho được. Bỗng nhiên Sim cảm thấy thương cảm cho chính bản thân mình. Bàn về dung mạo thì nàng thua Yên bội phần. Đôi mắt Sim rũ xuống, thoáng chốc nổi sầu lại dâng lên đầy tim.
Yên mời Sim ngồi xuống chiếc trỏng tre bên hiên nhà. Dịu dàng rót cho nàng một bát chè xanh. Sim nhận lấy bát chè nhưng không vội uống. Chỉ khẽ khàn giới thiệu:
"Chị tên Sim, là con gái của cụ Hai Thông bên làng Đông Anh."
Yên không nhìn Sim. Chỉ cúi gằm mặt xuống. Khe khẽ gật đầu. Sim đoán là Yên đã biết mình từ trước nên cũng không dài dòng lôi thôi làm gì nữa. Sim đưa cái thúng con cho Yên. Nhẹ nhàng nói:
"Âu cũng là phận gái với nhau. Chị cũng như em, đều chẳng thể quyết định được số phận của riêng mình. Hôn lễ của chị và cậu là do bề trên hẹn ước từ lâu lắm rồi. Cũng đã cận kề ngày thành hôn lễ, chị chẳng thể nào xoay chuyển được nữa. Mong em hiểu cho chị. Chị có ít trứng gà và một tấm áo gửi em làm tin đây. Để sau hôn lễ của chị và cậu Hạnh, chị sẽ thay mặt cậu sang hỏi em về làm vợ lẽ cho cậu. Em có bằng lòng không?"
Sau những lời lẽ chân tình của Sim. Yên chỉ biết gật đầu và lặng lẽ khóc. Cô quỳ xuống dưới chân Sim toang lạy thì Sim vội đỡ cô dậy. Nhẹ nhàng mắng:
"Em quỳ lạy chị để làm gì? Em phải giữ gìn cho mình và cho đứa trẻ chứ. Mau đứng lên nào.
Yên đứng dậy, mếu máo nói:
" Em cảm tạ chị đã sang đây có lòng chiếu cố mẹ con em. Chuyện em có thai trong làng chưa ai biết. Em xin chị đừng lộ ra ngoài kẻo làng bắt vạ em.. em sẽ chết mất.
Sim nhìn vào cái bụng vẫn còn thon thả của Yên. Khẽ thở dài.
"Đứa trẻ này được bao lâu rồi?"
Yên đáp:
"Dạ có lẽ là hơn tháng thôi ạ. Em mới báo với Cậu Hạnh vài ngày trước. Em còn định khi lộ bụng sẽ bỏ xứ ra đi. Không ngờ nay chị lại tới cho em một lối thoát thế này. Em xin đội ơn chị."
Yên sụt sùi khóc, cô định quỳ xuống một lần nữa thì được Sim ngăn lại không cho. Sim xoa tay vào chiếc bụng nhỏ và ấm của Yên như gửi một lời chào đến sinh linh bé nhỏ đang cách mình một lớp da. Sim thầm nghĩ: "Đó là cốt nhục của Hạnh. Làm sao nàng có thể không giữ gìn cho được?"
Sau đó, Sim dặn dò Yên một vài điều nữa rồi quay gót ra về. Sau khi Sim đi khỏi, Yên lại đứng thẩn thờ một mình dưới gốc Xoan. Đôi mắt mờ mịt không rõ tâm tư.
Trên con đường làng khúc khuỷu quanh co, nắng chiều đổ bóng cau. Vừa đi Sim vừa nghĩ vẩn vơ. Sim nghĩ đến dòng tộc, nghĩ đến cha mẹ và sau đó thì nghĩ đến phận mình. Lòng Sim nặng như đang đeo đá. Đôi lúc Sim nghĩ, không sinh ra trong gia đình danh gia vọng tộc thì có lẽ Sim sẽ không phải nặng lòng như thế. Không phải khoan nhượng nhiều như vậy. Lòng Sim lại ẩn nhẫn đau..
* * *
Ngày Sim cưới chồng, xác pháo như những cánh hoa gạo lả tả bay, từng cánh từng cánh rơi xuống đường làng nhuộm đỏ bước chân nàng. Hôm nay Sim mặc áo lụa đỏ thêu hoa cúc vàng, chân mang hài nhung, môi son, má đào rạng rỡ theo Hạnh về nhà chồng bên làng Đông Xá. Bỏ lại phía sau tiếng nức nở, sụt sùi pha lẫn hạnh phúc của bà Ba, tiếng khóc thương của chị Duyên, cái nhìn xót xa của chị Phương cùng bao hỉ, nộ, ái, ố của các bậc lớn, bé trong nhà.
Thế là sau hôm nay, cuộc đời Sim sẽ bước sang một trang mới, cái tên Sim sẽ dần bị lãng quên và thay bằng một danh xưng mới, mợ Hạnh. Cái từ ấy nghe mới đơn giản làm sao, nhỏ bé làm sao nhưng sự đánh đổi thì thật khôn cùng. Bởi lẽ, đã là mợ Hạnh thì chẳng còn là cô tư của gia đình giàu có nhất Phủ Phú Thành nữa, sẽ chẳng còn là cô thiếu nữ vô ưu, vô lo, hiền lành ngoan ngoãn nữa. Mợ Hạnh có nghĩa là vợ của cậu Hạnh, là dâu con của nhà Cụ đồ Nho bên làng Đông Xá. Có thể nói, sống là người của cậu Hạnh, chết là ma nhà cậu Hạnh.
Phận nữ nhi của xã hội phong kiến chỉ như tấm lụa đào phất phơ trước gió. Người ta thương thì nhờ, người ta ghét thì chịu. Nói tới thương thì chưa biết được bao nhiêu nhưng nói tới ghét thì nhìn sơ qua ai cũng có thể thấy chàng Hạnh có vẻ không bằng lòng.
Gương mặt chàng ể oải, thần sắc u ám. Đôi mắt thâm đen như thể đã nhiều đêm thức trắng suy tư. Dáng người chàng mới bạc nhược và yếu đuối làm sao. Ông bà Cụ Đồ luôn phải theo sát để nhắc nhở chàng phải làm thế này, phải làm thế kia. Ông bà bảo sao thì chàng làm vậy, không bảo thì chàng lại thẩn thờ và tâm tư như lạc về một nơi nào đó rất xa xôi.
Sim nhìn thấy hết, Sim hiểu hết nhưng nàng chẳng nói gì. Câu chuyện xảy ra đêm hôm trước giữa nàng và Hạnh cứ như một vết rạn vỡ trong trái tim nàng. Có điều Hạnh không biết rằng Sim đã vì lời cầu xin của Hạnh mà suy tính rất nhiều.
Sim thoáng nghĩ, nếu Hạnh biết được hai hôm trước Sim và Yên đã gặp nhau và lời hứa giữa hai người họ, liệu hôm nay chàng có vui hơn không? Một giọt nước mắt khẽ rơi xuống được Sim khéo léo giấu đi, nàng lại cố gắng chấn tĩnh mình, gương mặt u buồn được nàng che đi qua lớp phấn son đậm màu, Sim lại rạng rỡ tươi cười.
"Đùng.. Đùng.. đùng!"
Tiếng pháo nổ vang trước cổng làng, một bát nước bị hất xuống đất loang loáng. Sim bước qua, nhẹ nhàng, dứt khoác bước ra khỏi làng Đông Anh. Thế là từ hôm nay Sim đã không còn là người của làng Đông Anh nữa. Sim quay đầu, xá một cái tạ ơn đất mẹ rồi quay mặt bước đi, nàng đi thẳng về phía trước, cũng không còn quay đầu lại nữa.
* * *
Chiều hôm đó, sau khi lễ cưới hỏi đã đi vào giai đoạn kết thúc. Khách khứa, họ hàng sau khi ăn uống no say xong thì tản mác ra về cả, chỉ còn vài người thân hữu ngồi lại uống nước chè với cụ đồ Nho, không khí trong nhà bất đầu trở lại sự yên tĩnh vốn có. Thế là hôn lễ đã kết thúc. Cụ Đồ Nho tặc lưỡi.
Sim đang ngồi trong buồng, trên chiếc giường cưới của nàng và Hạnh. Dưới mông nàng được lót một tấm lụa trắng. Nàng nhìn tấm lụa, gương mặt thoáng đỏ ửng lên.
Sim nghĩ đến chuyện tối nay, chuyện xảy ra giữa nàng và Hạnh trên chiếc giường này, những lời mẹ nàg dạy bảo đêm hôm trước, tất cả đều làm cho tâm nàng rạo rực. Sim xấu hổ nhưng cũng chờ mong. Nàng yêu Hạnh mà, nên cũng muốn được thân cận với Hạnh là điều đương nhiên. Nàng muốn ở cùng chàng, muốn sinh con cho chàng đó là việc nên làm của một người phụ nữ đã có chồng. Chỉ là thật sự Sim cảm thấy có đôi chút xấu hổ, mất tự nhiên.
Nhưng rồi Sim lại buồn ngay khi nhớ ra Yên. Hạnh và Yên, hai người đã làm chuyện đó với nhau rồi. Họ đã sắp có với nhau một đứa con chung. Nàng mang danh là vợ lớn, cưới hỏi đàng hoàng mà cuối cùng cũng chỉ là kẻ đến sau, là kẻ hưởng lại thôi.
Tâm Sim trầm xuống, nàng cuối đầu, hai hàng nước mắt lại chảy ra, đau xót lại nhói lên trong lòng..
