Mọi thứ diễn ra bình thường, tới vụ gieo hạt, Tô gia cũng gieo mạ bón phân. Khi vừa đến tháng Năm, lúa vừa vào giai đoạn đẻ nhánh, trời càng ngày càng nắng gắt, liên tục nửa tháng không có lấy giọt mưa.
Thôn trang bắt đầu lo lắng, Tô gia đã một ngày hai bữa đều là cháo, ba đứa nhỏ chỉ ăn no bảy phần. Nếu ăn không đủ no thì Mộc Lan dẫn đệ đệ muội muội vào rừng hái quả dại hoặc đặt bẫy bắt chim sẻ nướng ăn...
Hàng ngày Tô Đại Tráng đều gánh nước tưới ruộng, nhà bọn họ chỉ có ba mẫu ruộng, lúc trước khó khăn cho nên không thuê thêm đất. Chỉ trồng trọt trên ba mẫu ruộng này, thoải mái hơn nhà khác một chút.
Đến tháng Sáu, trời đổ cơn mưa nhẹ, chưa kịp yên lòng thì mưa đã tạnh, mặt trời vẫn như cũ hiện ra.
Tô gia gia thoáng nhìn qua chén thuốc, thấp giọng nói: "Không cần mua thuốc nữa, thương thế của ta đã lành hơn phân nửa."
Tô nãi nãi định phản đối nhưng nhìn thần sắc trượng phu kiên định thì nói không ra lời.
Vốn dĩ Tô gia gia tuổi tác đã lớn, lần này trọng thương gần như không cứu được, tuy bây giờ nhìn còn tốt nhưng thật ra chỉ còn thân tàn. Hai người chỉ lo thiên tai lần này còn nghiêm trọng hơn năm đó. Ngoại trừ trận mưa không đáng kể đến kia, đã 43 ngày liên tiếp không có lấy hạt mưa.
Tô Đại Tráng mặt trầm như nước. "Nương, ngày mai con lên núi một chuyến, thuốc của phụ thân không thể dừng."
"Làm càn!" Tô gia gia từ trong phòng ném ra một chiếc giày, quát to: "Không học được bài học từ chuyện của Lão Hà gia hay sao? Con đừng quên hiện giờ con què một chân. Từ hôm nay trở đi ai cũng không được vào rừng, Mộc Lan cũng không được, tất cả đều ở trong sân cho ta."
Tô Đại Tráng lập tức nói không ra lời, Mộc Lan cũng rụt cổ lại.
Lão tam nhà Lão Hà mấy hôm trước vào rừng, không ngờ gặp hổ dữ. Lúc tìm thấy xác chỉ còn lại một cánh tay và y phục rách nát.
Hạn hán nghiêm trọng không chỉ người điên mà còn có động vật.
"Đại Tráng, có người tìm ngươi!" Tam bá mẫu dẫn một nam thanh niên tiến vào, chỉ Tô Đại Tráng nói: "Đây, hắn chính là Tô Đại Tráng, Tiền thị là tức phụ của hắn."
Nam thanh niên là người Tiền cữu cữu phó thác đến đây, người nọ thấy Tam bá mẫu không có ý định rời đi, trên mặt có chút quẫn bách, giơ tay chắp tay thi lễ nói: "Vị này chính là Đại Tráng huynh? Chuyện là thế này, cữu huynh nhờ ta chuyển lời đến huynh vài câu."
Tiền thị đang ngồi ngốc ở trong phòng, nghe được đại ca có lời nhắn vội vàng vén mành đi ra.
Mọi người kinh hỉ, Tô Đại Tráng vội hỏi nói: "Không biết đại cữu huynh ở phủ thành như thế nào?"
Nam thanh niên cười nói: "Huynh ấy lọt vào mắt xanh của một vị quan gia, kết được quan hệ. Nay đã đến Kinh thành, vì phải đi gấp nên không kịp trở về báo cho nhà huynh một tiếng, biết được ta đi ngang qua huyện thành, nên huynh ấy mới nhờ ta chuyển lời, còn nói chờ đến Kinh thành bình an thì sẽ viết thư cho huynh sau."
Mọi người ngạc nhiên: "Kinh thành? Xa như thế?"
Nam thanh niên gật đầu: "Đúng vậy, hiện giờ chắc đã khởi hành."
Tô Đại Tráng mời nam thanh niên vào nhà ngồi.
Tam bá mẫu đã biết chuyện mình muốn biết, lúc này mới xoay người đi về.
Thanh niên tiến vào nhà chính ngồi xuống, lúc này thấy không có người ngoài, mới từ trong ngực lấy ra một túi tiền đưa cho Tô Đại Tráng, nói: "Đây là lão Tiền giao cho ta đưa cho huynh, vốn dĩ muốn đổi thành lương thực đưa cho nhà huynh mà sợ huynh có chuyện cần dùng bạc gấp, nên đổi thành bạc cho huynh. Tiền không nhiều nhưng cũng là tâm ý của huynh ấy."
Tô Đại Tráng nắm chặt túi tiền trong tay, nhất thời nói không nên lời.
Túi tiền hết thảy có mười lượng bạc, chỗ bạc này ở nông hộ mà nói cả đời cũng không thấy được nhiều bạc đến vậy. Tiền cữu cữu mới đi phủ thành được nửa năm, chỉ e là vừa mới đứng vững gót chân, có thể kiếm được bao nhiêu bạc chứ?
Thanh niên vui mừng trong lòng, nam tử vỗ vai Tô Đại Tráng, cáo từ rời đi.
Tô Đại Tráng cầm năm lượng bạc đổi thành lương thực, năm lượng còn lại giữ lại dự phòng.
Thời gian trôi qua, việc dùng nước càng lúc càng gấp. Mỗi ngày Tô Đại Tráng đều phải xếp hàng gánh nước. Nếu trời tiếp tục không đổ mưa thì cuối cùng không phải không có lương thực ăn mà là không có nước uống.
Ở sâu trong rừng có một con sông nhỏ chảy qua, chính là chỗ Mộc Lan nhìn thấy đàn hươu, Tô Đại Tráng từng lặng lẽ đến xem, con sông nhỏ đã cạn hơn phân nửa, quan trọng nhất chính là xung quanh đó có dã thú canh giữ, con người căn bản không thể cướp thức ăn từ đám dã thú đó.
Nếu không phải Tô Đại Tráng cẩn thận chỉ đứng xem từ xa, nói không chừng hắn không thể ra khỏi rừng.
Nhưng đúng lúc này Tô nãi nãi ngã bệnh.
Từ lúc Tô gia gia và Tô Đại Tráng xảy ra chuyện, mọi chuyện trong nhà gần như đều do một tay Tô nãi nãi làm hết.
Tiền thị nỗ lực kiếm tiền nuôi gia đình, chiếu cố Tô Đại Tráng, Mộc Lan muốn vào núi săn thú, nàng muốn giúp đỡ Tiền thị kiếm tiền chiếu cố đệ đệ muội muội.
Mọi việc còn lại trong nhà đều do Tô nãi nãi làm, Tô nãi nãi cũng thật kiên cường, ai cũng không nghĩ tới lúc này bà lại đổ bệnh.
Lúc ấy Tô gia gia chỉ cảm thấy Tô nãi nãi không như mọi khi rời giường từ sớm, nghĩ bà hơn nửa năm qua cũng mệt rồi nên không kêu bà dậy. Đến khi trời sáng, Tô gia gia duỗi tay đẩy bà mới phát hiện không đúng, người Tô nãi nãi quá nóng.
Tô Đại Tráng vội vàng dùng chăn ôm mẫu thân lên xe đẩy sau đó đẩy đến trấn trên xem bệnh, Tiền thị đi theo bên cạnh hầu hạ.
Mộc Lan ở nhà chiếu cố Tô gia gia.
Mộc Lan thấy mặt Tô gia gia có chút hoảng hốt, liền nắm tay gia gia nói: "Gia gia yên tâm, nãi nãi sẽ không có việc gì đâu ạ."
Tô Văn và Đào Tử cũng nghiêm trang gật đầu.
Tô gia gia kéo kéo khóe miệng. "Đúng vậy, nãi nãi cháu sóng to gió lớn gì mà chưa trải qua? Bà ấy sẽ không có việc gì, sẽ không có việc gì..."
*****
"... Đại phu nói chỉ cần chăm sóc tốt thì không có việc gì." Tô Đại Tráng trấn an phụ thân nói: "Dù sao hiện giờ cũng không có việc gì làm, con cùng Tiền thị ở nhà hầu hạ hai người."
Tô gia gia hơi há mồm, nói không ra lời. Sao ông không biết, nhi tử chỉ kể chuyện tốt chứ không nói chuyện xấu.
Tô nãi nãi càng áy náy. "Cố tình lúc này lại bệnh, không phải khiến bọn nhỏ thêm phiền phức sao?"
Tô gia gia kéo tay bà nói: "Đừng có nói bừa, không phải chỉ hầu hạ bà một chút thôi sao? Gì mà phiền phức với không phiền phức? Hầm nhà chúng ta cất trữ không ít thức ăn, nhất định có thể vượt qua được."
Tô nãi nãi rũ mắt xuống.
Hầm có bao nhiêu thức ăn không ai rõ hơn bà. Cho dù bọn họ đã sớm chuẩn bị cộng thêm Tiền cữu cữu đưa bạc đến nhưng Tô gia gia vẫn luôn dùng thuốc, trong nhà không có nguồn thu nhập, lại có bảy cái miệng đang chờ ăn, hầm sao có thể còn nhiều thức ăn?
Bây giờ bà đổ bệnh, nếu thật sự cái gì cũng không làm thì chỉ sợ một tháng sau hầm chứa đồ không còn gì.
Tô Đại Tráng cũng sốt ruột nhưng cố ý không lộ ra mặt nhưng miệng phồng rộp hết lên, Tiền thị đau lòng không thôi, nói: "Để ta đến tiệm vải nhận đồ về thêu."
Tô Đại Tráng vội vàng ngăn lại. "Như vậy sao được? Bây giờ nàng cứ dùng mắt quá độ về sau sao chịu được. Để ta tìm xem có chỗ nào làm thuê hay không." Trong lòng lại không hy vọng nhiều, lúc trước không nói làm gì nhưng từ lúc hắn xảy ra chuyện, vì chân bất tiện nên không có ai thuê hắn làm việc.
Tô Đại Tráng hận đến nắm chặt tay.
Hoa màu ngoài đồng thu hoạch không được nhiêu nhưng dù nhiều hay ít thì cũng là một phần thức ăn. Khi người trong thôn trang muốn cắt lúa thì lí chính(1) tới truyền lời, muốn mọi người chuẩn bị bạc nộp thuế hoặc nộp lương thực, thời gian tới nha dịch sẽ đến đây thu.
Thôn trang bắt đầu phẫn nộ, có chàng trai trẻ đứng tại chỗ hô: "Không phải đã nói Hoàng thượng miễn thu thuế chúng ta sao? Sao còn phải nộp thuế?"
"Đúng là vậy, ta cũng chỉ nghe biểu ca ta nói như vậy, thông cáo đều đã dán rồi."
Lí chính cũng sầu muộn, mặt bi thảm nói: "Hoàng thượng nói miễn thuế, nhưng các ngươi không nhìn xem miễn thuế gì, miễn thuế là miễn thuế đất, còn đây thu thuế đầu người(2), mau trở về chuẩn bị đi, các ngươi nghĩ ta nguyện ý nộp thuế à."
Mọi người thấy năm nay thu thuế đầu người, không thốt nên lời, tuy rằng miễn thuế đất nhưng năm nay thu thuế đầu người gấp hai lần năm trước. Lúc này mọi người đều hiểu bọn họ gặp phải bọn quan lại tham nhũng rồi.
Từ trước đến nay dân không dám đấu với quan, mọi người nhìn thoáng qua chân Tô Đại Tráng, nhao nhao lắc đầu trở về chuẩn bị.
Không có tiền khó tránh việc muốn đập nồi bán sắt, nếu vẫn không có tiền, thì họ chỉ có thể suy xét đến việc bán hài tử đi.
Mấy ngày nay Mộc Lan mất đi mấy người bạn nhỏ, tuy bọn họ chỉ cùng nhau lên núi hái rau dại, nhưng mấy năm qua liền có không ít tình cảm, Mộc Lan không nghĩ nàng chỉ ngủ một giấc thì mấy đứa bạn nhỏ đã bị bán đi rồi.
Tô Văn nhìn sắc mặt tỷ tỷ khó coi, cúi đầu ấp úng nói: "Bọn họ nói nữ hài tử không đáng tiền, cho nên bán bọn họ trước, bây giờ không bán về sau càng không đáng giá, chờ bán xong nữ hài tử thì mới bán nam hài tử như đệ." Tô Văn thấp thỏm nhìn tỷ tỷ nói: "Tỷ tỷ, phụ thân và nương sẽ bán chúng ta sao?"
Mộc Lan vuốt đầu Tô Văn, kiên định nói: "Không đâu, phụ thân sẽ không bán chúng ta đi!"
Tô Văn yên tâm, lôi kéo tay tỷ tỷ nói: "Tỷ tỷ, chúng ta vào núi hái rau dại đi, chúng ta hái nhiều một chút, Xuân Thụ nói chỉ cần tìm được thức ăn sẽ không bị bán đi."
Mộc Lan gật đầu, kéo Tô Văn trở về Tô gia.
Nàng lần đầu tiên ngồi trước mặt Tô Đại Tráng, trịnh trọng hỏi: "Phụ thân, nhà chúng ta còn bao nhiêu lương thực ạ?"
Tô Đại Tráng tò mò hỏi: "Sao Mộc Lan muốn hỏi cái này?"
"Bởi vì Mộc Lan muốn biết lương thực nhà chúng ta còn có thể ăn trong bao lâu."
Tô Đại Tráng liền trầm mặc.
Vốn dĩ lương thực nhà bọn họ không nhiều lắm, nếu nộp thuế thì sẽ không còn lại bao nhiêu. Bây giờ lương thực rất quý, lương thực ở trấn trên mỗi ngày đều tăng giá, cho nên lần nộp thuế này hắn không muốn giao nộp lương thực, nhưng chỗ bạc là dành để bốc thuốc cho phụ thân và mẫu thân...
Tô Đại Tráng nhìn nữ nhi kiên trì sau đó đứng dậy dẫn nàng vào hầm chứa đồ, nói: "Phụ thân tính lấy một ít lương thực để đổi bạc, rồi dùng bạc mua thuốc cho gia gia nãi nãi của con."
Mộc Lan thắc mắc: "Không thể dùng lương thực trực tiếp đổi thuốc sao?"
Tô Đại Tráng trầm mặc một lát, nếu lương thực có thể trực tiếp đổi được thuốc vậy thì càng có lợi, nhưng không biết tiệm thuốc có chịu hay không.
Mộc Lan thấy vậy liền nói: "Lần sau phụ thân hỏi đại phu một chút là biết không phải sao?"
Mắt Tô Đại Tráng sáng ngời.
Tiệm thuốc có thể không muốn nhưng chắc chắn đại phu nguyện ý, mặc kệ thuốc của đại phu bốc từ đâu ra, dùng lương thực trực tiếp đổi thuốc, hai bên đều có lợi.
Bởi vì có thể tiết kiệm một khoản bạc từ chỗ thương nhân trung gian.
━━━━━
(1) Lí chính:
(2) Thuế đầu người: