Cái gọi là đường Thục khó khăn, khó như lên trời (1). Câu thơ của Lý Bạch mặc dù có chút phóng túng và khoa trương, nhưng con đường tới Thục này gồ ghề khó đi, cũng không phải nói sai. Bởi vì phần lớn xe ngựa mang theo số lượng lớn “vật tư”, đội ngũ của Tiêu Duệ đi cực kỳ thong thả. Một đường đi tới, Tiêu Duệ và Ngọc Hoàn là ngựa quen đường cũ, đi trên con đường đã qua. Nhưng Lý Nghi lại là lần đầu tiên trong đời đến Thục, nghiêm khắc mà nói, đó cũng là lần đầu tiên trong đời nàng đi xa nhà như vậy.
Tinh thần hưng phấn ngạc nhiên thán phục khi xem phong cảnh đường cổ hiểm trở của đất Thục lúc đầu dần rút đi, thay vào đó là nỗi khổ xe ngựa mệt nhọc. Từ nhỏ nàng lớn lên trong hoàng gia, đi ra ngoài đều dựa vào tiền hô hậu ủng, làm sao lại nếm qua đau khổ như thế. Ngày thứ ba trên đường đến đất Thục, nàng có chút chịu đựng không nổi, bệnh tới ầm ĩ.
Tuy rằng Lý Nghi đã không có phong hào tước vị công chúa, nhưng vẫn là công chúa. Công chúa bị bệnh, quan viên quận huyện ven đường thấp thỏm lo lâu phái thầy thuốc tặng thuốc, kính cẩn vấn an. Có lẽ là từ từ quen loại xóc nảy này, cũng có lẽ là duyên cớ Tiêu Duệ bồi bên người nàng, sau khi Lý Nghi uống xong thuốc hai lần, liền chậm rãi chuyển biến tốt đẹp.
Tiêu Duệ và Ngọc Hoàn, Lý Nghi cùng ngồi một chiếc xe ngựa, dọc theo đường tự mình chiếu cố Lý Nghi uống thuốc ăn uống với Ngọc Hoàn. Ở trên xe ngựa này, tình cảm vợ chồng ba người kỳ thật lại sâu sắc thêm một tầng.
- Nghi nhi. Sắp tới Ích Châu thành, chờ vào Ích Châu thành là tốt rồi.
Tiêu Duệ cười:
- Chúng ta có sản nghiệp trong Ích Châu thành, còn có một tòa trạch viện lớn trước mắt còn bỏ không ---- ta xem như vậy đi. Dựa vào hoàng thượng phân phó, chúng ta an bài gia đình tại Ích Châu đi. Nàng cùng Ngọc Hoàn ở lại Ích Châu, một mình ta đi Nam Chiếu và Nhung Châu nhậm chức là được.
Lý Nghi thở dài sâu kín:
- Tử Trường. Đều là thân thể văn nhược này của Nghi nhi làm liên lụy chàng. Nếu không, Nghi nhi ở lại Ích Châu, để cho Ngọc Hoàn theo chàng đi Nam Chiếu đi. Bên cạnh chàng có người chăm sóc cuộc sống hàng ngày cũng tốt.
Tiêu Duệ vừa động trong lòng. Hắn cũng có ý muốn này, nhưng lại sợ Lý Nghi một người cô đơn ở lại Ích Châu, cho nên mới do dự mà không nói ra mồm.
Ngọc Hoàn lắc đầu:
- Không. Nghi nhi tỷ tỷ, chúng ta cùng nhau lưu lại. Tiêu lang đi làm việc công cho triều đình, chúng ta đi cũng là trói buộc. Hơn nữa, mẹ muội cũng ở Ích Châu, muội lưu lại cũng có thể chiếu cố mẹ muội một chút.
Lý Nghi nhìn Ngọc Hoàn thạt sâu, trong mắt phát ra một chút cảm động. Nàng hiểu được, Ngọc Hoàn đây bất quá là tùy tiện tìm một cái cớ để lưu lại bồi nàng mà thôi. Nàng nắm chặt tay Ngọc Hoàn, đôi mắt có chút đỏ:
- Ngọc Hoàn, tỷ tỷ cảm ơn muội.
Ngọc Hoàn dịu dàng nói:
- Nghi nhi tỷ tỷ. Vợ chồng ba người chúng ta một thể, còn khách sáo như vậy làm gì? Tuy rằng muội lo lắng Tiêu lang, nhưng muội càng lo lắng tỷ hơn. Thân thể tỷ không tốt, nếu để tỷ một mình ở lại Ích Châu, muội sao có thể yên tâm trong lòng?
Mặt trời dần dần ngả về tây. Khi mặt trời chói chang biến mất, không chỉ phát ra ánh hồng đầy trời phía chân trời tây, trở thành một ráng mây hồng lộng lẫy, mà khí nóng hôm nay cũng tiêu tan vài phần. Trong ánh nắng chiều tà, đội ngũ xe ngựa chậm rãi tới vài dặm ngoài thành Ích Châu. Tiêu Duệ ôm Lý Nghi vào ngực, Ngọc Hoàn đang đút cho nàng một chén nước ô mai mát rượi, đột nhiên nghe thấy bên tai mơ hồ truyền đến một tiếng đàn du dương uyển chuyển. Một khúc ca thanh tịnh và đẹp đẽ vang lên theo tiếng đàn uyển chuyển.
Mây nhạt liễu xanh nước dịu dàng
Cỏ ngắn đê xanh gió xuân vui
Không nhớ việc xưa không hối hận
Trên dung nhan của ngọc Hoàn hiện lên một chút cảm khái nhàn nhạt, buồn bã nói:
- Tiêu lang, là Liên Nhi tỷ tỷ. Liên Nhi tỷ tỷ đến đón chúng ta ---- khúc ca này, không phải ngày đó chàng viết cho nàng sao?
Lý Nghi ngẩn ra, Ngọc Hoàn cúi người nhẹ nhàng nói bên tai nàng hết thảy những gì xảy ra giữa Chương Cừu Liên Nhi với Tiêu Duệ. Ngay khi thần sắc hai nàng phức tạp, Tiêu Duệ cảm khái trong lòng, chầm chậm xuống xe ngựa, đứng trên quan đạo bụi mù nhìn về phía tường thành Ích Châu.
Trên bãi cỏ một bên cửa thành, cỗ xe ngựa màu đen của Chương Cừu gia lặng lặng dừng lại. Vẫn con ngựa đỏ thẫm như trước, mà thân ảnh xinh đẹp có thể mơ hồ phân rõ kia, đang ngồi trên bãi cỏ màu xanh xa xôi, tập trung tinh thần lướt trên dây đàn.
Tiêu Duệ khoát tay áo, xe ngựa dừng bước. Lệnh Hồ Xung Vũ trên ngựa liếc Tiêu Duệ một cái, liền cúi đầu xuống. Giờ khắc này, hắn cũng nhớ tới một cô gái đã khắc thật sâu trong đáy lòng hắn.
Tiêu Duệ chậm rãi đi tới, mặc cho gió nhẹ hất tung đám tóc rối trên trán mình.
Tiếng đàn du dương uyển chuyển đột nhiên trở nên buồn triền miên. Tiếng lòng thương cảm cô đơn của Chương Cừu Liên Nhi kia được ngón tay trắng mịn vũ động trên dây đàn, thông qua tiếng đàn thổ lộ hết.
- Phượng hề phượng hề quy cố hương. Ngao du tứ hải cầu kỳ hoàng
(Chim Phượng, chim Phượng về cố hương,
Ngao du bốn bể tìm chim Hoàng)
- Thì vị ngộ hề vô sở tương. Hà ngộ kim hề thăng tư đường!...
(Thời chưa gặp chừ, luống lỡ làng.
Hôm nay bước đến chốn thênh thang)
(Khúc Phượng Cầu Hoàng)
- Tương cầm đại ngữ hề. Liêu tả trung tràng. Hà nhật kiến hứa hề. Úy ngã bàng hoàng
(Nâng đàn khúc hát thay lời
Dốc ra cho hết những lời trong tim
Nguyện lòng thành thật van xin
Coi nàng là vợ, niềm tin trọn đời)
- Nguyện ngôn phối đức hề. Huề thủ tương tương. Bất đích vu phi hề. Sử ngã luân vong
(Kiếp sau xin hẹn gặp người
Vỗ về an ủi ta thời bên nhau
Quên đi hết những niềm đau
Bàng hoàng nghịch cảnh sẽ mau tan tành)
(Khúc cầm ca Phượng cầu Hoàng - Bản dịch của long_ngo81 - ***********)
Một khúc Phượng Cầu Hoàng dưới ngón tay Chương Cừu Liên Nhi chảy xuôi giống như tri âm tri kỷ. Lớp bụi mù tung bay đầy trời kia dường như cũng lây sự cô đơn của tiếng đàn réo rắt thảm thiết. Một chút nhẹ nhàng, một chút nghẹn ngào, từng chút một quấn quanh lấy tâm tình phức tạp của Tiêu Duệ.
Thành hào Ích Châu chảy xuôi không tiếng động, tâm sự của Chương Cừu Liên Nhi lẳng lặng tuôn ra theo tiếng đàn. Nương theo thủ khúc này, nàng không chùn lòng biểu lộ tình cảm của mình, tương tư khắc cốt ghi tâm. Nàng không ngẩng đầu, lòng nàng đang run rẩy, nàng đã cảm giác được ý trung nhân đến.
Tất cả binh lính, người chăn ngựa, bọn tạp dịch, đều bị tiếng đàn réo rắt thảm thiết như khóc như kể kia níu tâm thần. Những người thô kệch này không hiểu âm luật, chỉ biết là lòng họ rất đau. Lòng của bọn họ bị tiếng đàn linh hoạt kỳ ảo kia xoắn lấy, đều cùng nhau trông lại bóng lưng xinh đẹp tại đó.
Dưới ánh chiều tà nhàn nhạt, lệ ảnh này cô đơn như vậy.
Một tiếng thở dài yếu ớt của Chương Cừu Liên Nhi khuấy trộn lòng dạ mọi người. Dưới ngón tay nàng, tiếng cung đàn cổ của nàng chợt biến thành kiên định và lạnh lẽo. Đồng thời tiếng lòng của mọi người ở đây lâm vào khiếp sợ cộng hưởng. Thình lình nghe băng một tiếng, tiếng đàn dừng lại, ba dây đàn đột nhiên đứt đoạn. Chương Cừu Liên Nhi ảm đạm cúi đầu xuống, vài giọt máu rơi ra từ đầu ngón tay phấn trắng, phản xạ ra hào quang lạnh lẽo dưới ánh chiều tà.
Chương Cừu Liên Nhi đang biểu đạt quyết tâm của mình. Nếu thổ lộ mà không được đáp lại, kết cục của nàng đó là khúc chung nhấn tán dây đứt người vong, từ nay về sau hóa thành cỏ hoang bao trùm bùn đất.
Tâm thần Tiêu Duệ run lên thật mạnh.
- Hay cho một cô gái tính tình cương liệt si tình.
Lý Nghi được Ngọc Hoàn nâng cũng chậm rãi xuống xe. Ngay khi dây đàn đứt đoạn, hai hàng lệ thanh tân cũng rơi trên khuôn mặt đẹp của Ngọc Hoàn. Nàng rốt cuộc không khống chế được tâm tình kích động, buông tay Lý Nghi ra, tay cầm váy chân chạy tới chỗ Chương Cừu Liên Nhi đang ngồi trên bãi cỏ.
- Liên Nhi tỷ tỷ, Ngọc Hoàn đến đây.
Ngọc Hoàn lấy lại bình tĩnh, ngồi trên bãi cỏ, mặt đối mặt với khuôn mặt run rẩy đầy nước mắt của Chương Cừu Liên Nhi.
Chương Cừu Liên Nhi run lên trong lòng.
- Liên Nhi tỷ tỷ, khổ cho tỷ, không ngờ tỷ ốm tới như vậy.
Ngọc Hoàn thở dài, nhẹ nhàng nắm lấy bàn tay lạnh lẽo của Chương Cừu Liên Nhi.
Chương Cừu Liên Nhi yếu ớt thở dài, không dám nhìn ánh mắt thương tiếc của Ngọc Hoàn, cúi đầu nói:
- Ngọc Hoàn muội muội. Tỷ chúc mừng muội được nên vợ chồng…
Ngọc Hoàn cười cười, đã thấy Lý Nghi được Tú Nhi nâng cũng chậm rãi đi tới.
Chương Cừu Liên Nhi yếu đuối một chút, tâm tình phức tạp duyên dáng đứng dậy hành lễ:
- Dân nữ Chương Cừu Liên Nhi, bái kiến công chúa Hàm Nghi điện hạ.
Lý Nghi lắc đầu, ý bảo Tú Nhi nâng Chương Cừu Liên Nhi dậy. Chính nàng cũng học bộ dáng Ngọc Hoàn ngồi trên bãi cỏ, cười nói thản nhiên:
- Chương Cừu tiểu thư. Hiện giờ ta sớm đã không phải công chúa, tiểu thư không cần đa lễ.
Mặc dù thế, Chương Cừu Liên Nhi làm tiểu thư xuất thân từ nhà quan lại, dù cho không phải vì mình, vì huynh trưởng và gia tộc của mình, nàng cũng không dám thất lễ, mà yên lặng đứng một bên Ngọc Hoàn và Lý Nghi.
Lý Nghi và Ngọc Hoàn trao đổi qua ánh mắt, Ngọc Hoàn quay đầu lại liếc Tiêu Duệ đứng cách đó không xa lẳng lặng nhìn trời. Trong lòng nàng thở dài một tiếng, nhưng trên mặt lại nở nụ cười dịu dàng. Nàng đứng dậy, kéo tay Chương Cừu Liên Nhi, thấy sự bơ vơ xấu hổ và giận dữ nhàn nhạt chuyển động trên khuôn mặt nàng. Phải biết phen biểu đạt hôm nay, đã là một đường hy vọng cuối cùng của tài nữ thanh cao kiêu ngạo Chương Cừu gia, cũng là cực hạn cuối cùng nàng có thể làm được.
- Liên Nhi tỷ tỷ. Tỷ hãy thoải mái một chút, buông lỏng tinh thần, hết thảy đều có Ngọc Hoàn ở đây. Chỉ cần tỷ không chê Ngọc Hoàn và Nghi nhi tỷ tỷ, ngày khác muội sẽ cùng Nghi tỷ tỷ tới quý phủ hướng lão phu nhân cầu hôn…
Lời này của Ngọc Hoàn thấp không thể nghe thấy, gần như nói sát bên tai Chương Cừu Liên Nhi.
Tâm thần Chương Cừu Liên Nhi rung động một trận, vui sướng, kích động, bối rối, ngượng ngùng vân vân cùng nhau ùn ùn kéo tới. Nàng rốt cuộc không khống chế được tiếng lòng rung động, chỉ cảm thấy trời đất xoay chuyển trước mắt biến thành màu đen, lúc này liền ngất trong lòng Ngọc Hoàn.
Tuy rằng Tiêu Duệ chỉ là một lục phẩm Triêu Nghị Lang kiêm Huyện lệnh, chức quan thấp kém. Không chỉ nói ở kinh thành, cho dù ở Ích Châu đầu mối quyền lực của Kiếm Nam Đạo này, quan viên phẩm cấp cao hơn hắn chỗ nào cũng có. Nhưng hắn lại là phụng chỉ khâm sai, trên thực tế lại là đương triều phò mã gia, còn là môn sinh thiên tử, nghĩa tử Ngọc Chân, trên đỉnh đầu mang theo một loạt vầng sáng chói mắt.
Mặc dù chưa có thân phận, đám quan liêu Ích Châu cũng không dám chậm trễ. Không bao lâu, Chương Cừu Kiêm Quỳnh và Tiên Vu Trọng Thông hai người mang theo hơn mười vị quan viên Ích Châu, mở cửa thành lớn, chậm rãi đi bộ ra đón.
Tiêu Duệ vội vàng bước tới hai bước, cười nói:
- Chương Cừu đại nhân, Tiên Vu đại nhân, hạ quan sao dám làm phiền các vị đại nhân ra khỏi thành chào đón?
Chương Cừu Kiêm Quỳnh cao giọng cười, chắp tay:
- Ích Châu từ biệt, hiện giờ gặp lại Tiêu công tử đã trở thành Tiêu đại nhân. Tiêu đại nhân hôm nay là phụng chỉ khâm sai, lại giữ ngự tứ kim bài, giống như gặp mặt hoàng thượng, bản quan sao dám chậm trễ?
Tất cả tươi cười trên mặt Tiên Vu Trọng Thông đều là khôn khéo. Dường như hắn sớm quên hết thảy chuyện không vui phát sinh giữa hai người ở Ích Châu trước kia, hắn chắp tay tiến lên:
- Tiêu đại nhân lâu ngày không gặp? Dịch quán trong thành đã an bài thỏa đáng, mời Tiêu đại nhân vào thành nghỉ ngơi.
Tiêu Duệ cười cười:
- Tiên Vu đại nhân lo lắng. Chẳng qua, trong thành Tiêu Duệ còn có một tòa trạch viện. Ta trở về đó nghỉ ngơi là được.
1. Thục Đạo Nan – Lý Bạch
Y hu hy
Nguy hồ cao tai
Thục đạo chi nan, nan ư thướng thanh thiên
Tàm tùng cập Ngư phù
Khai quốc hà mang nhiên
Nhĩ lai tứ vạn bát thiên tuế
Bất dữ Tần tái thông nhân yên
Tây đương Thái bạch hữu điểu đạo
Khả dĩ hoành tuyệt Nga Mi điên
Địa băng sơn tồi tráng sĩ tử
Nhiên hậu thiên thê thạch sạn phương câu liên
Thượng hữu lục long hồi nhật chi cao tiêu
Hạ hữu xung ba nghịch chiết chi hồi xuyên
Hoàng hạc chi phi thượng bất đắc quá
Viên nhứu dục độ sầu phan viên
Thanh nê hà bàn bàn
Bách bộ cửu chiết oanh nham loan
Môn Sâm lịch Tỉnh ngưỡng hiếp tức
Dĩ thủ phủ ưng toạ trường than
Vấn quân tây du hà thời hoàn
Úy đồ sàm nham bất khả phan
Đản kiến bi điểu hào cổ mộc
Hùng phi tòng thư nhiễu lâm gian
Hữu văn tử qui đề dạ nguyệt
Sầu Không san
Thục đạo chi nan nan ư thướng thanh thiên
Sử nhân thính thử điêu chu nhan
Liên phong khứ thiên bất doanh xích
Khô tùng đảo quái ỷ tuyệt bích
Phi suyền bộc lưu tranh huyên hôi
Phanh nhai chuyển thạch vạn hác lôi
Kỳ hiểm dã nhược thử
Ta nhĩ viễn đạo chi nhân
Hồ vi hồ lai tai
Kiếm các tranh vanh nhi thôi ngôi
Nhất phu đang quan
Vạn phu mạc khai
Sở thủ hoặc phi thân
Hoá vi lang dữ sài
Triều tị mãnh hổ
Tịch tị trường xà
Ma nha doãn huyết
Sát nhân như ma
Cẩm thành tuy vân lạc
Bất như tảo hoàn gia
Thục đạo chi nan nan ư hướng thanh thiên
Trắc thân tây vọng trường tư ta
Đường Thục khó (Người dịch: Nguyễn Lãm Thắng – thivien)
Ôi! Ghê quá! Hiểm, cao là bấy
Thục, khó đi hơn chạy lên trời
Tàm, Ngư mở nước bao đời
Từ khi mờ mịt đất trời mang mang
Đã bốn vạn tám ngàn năm đấy!
Khói bếp chưa thông ải đất Tần
Phía Tây, Thái Bạch chắn ngang
Vượt Nga Mi chỉ bằng đường chim bay
Đất núi lở vùi thây tráng sĩ
Sau, thang trời, cầu đá liền nhau
Trên là một ngọn núi cao
Sáu rồng uốn lượn cùng chầu vầng dương
Dưới, dòng suối cuộn cuồn, thác nhảy
Sóng dội lên, nước chảy ngược dòng
Hạc vàng mỏi cánh, đừng hòng
Vượn sầu, khỉ tủi, khó lòng chuyền leo
Đèo Thanh Nê ngoòng ngoèo hiểm hóc
Trăm bước đi, ngoặt dốc chín lần
Chạm Sâm, đạp Tỉnh, ngại ngần
Tạm ngồi vỗ bụng thở than, mệt lừ
Anh sang Tây bao giờ trở lại?
Đường chon von, chỉ ngại trèo cao
Cây già, chim quạ thương sầu
Mái bay theo trống, nối nhau trong rừng
Lại nghe tiếng quốc chùng dưới nguyệt
Núi cùng đồi rậm rịt quạnh hiu
Đường đất Thục, khó đi nhiều
Khó đi hơn cả đường leo lên trời
Mới nghe thấy, rợn người, tái mặt
Núi cách trời gang tấc mà thôi
Thông khô treo ngược sườn đồi
Suối bay, thác đổ, liên hồi chen nhau
Đá rung chuyển nát nhàu sườn núi
Như ngàn cơn sấm dội hang sâu
Hiểm nguy ôi biết dường bao!
Đường xa, khách có quản nào quanh queo
Núi Kiếm Các cheo leo cao ngất
Ải một người, đối mặt muôn người
Nơi cửa ải, kẻ trông coi
Nếu không thân, sẽ thành loài sài lang
Buổi sớm đến, tránh đàn cọp dữ
Đêm tối sang, trốn lũ rắn dài
Mài răng hút máu ghê thay!
Giết người như chặt cành gai dễ dàng
Đất Cẩm Thành tuy rằng vui thật
Nhưng chẳng bằng sớm được về nhà
Đường Thục khó, khó bao là
Ngóng về Tây, chỉ biết là thở than!
